Muhterem
Ha dew, ha çeqılmast demişsin, ikisininde hammaddesi aynı değilmi ?
Bu bir yanlış !
Dew ile çeqılmastıda (çelqmast) karıştırmışsın.
Bu da etti ikimi ?

Şimdi sütü yoğurd yaptınmı ? Yaptın.
Yoğurda su ekleyip meşk'e (koyun derisinden yapılan yayık ) doldurdunmu ?
Doldurdun.Tabiki suyun soğuk olması gerekiyor.Bu nedenle daha çok güneş
doğmadan önceki sabah serinliği tercih edilirdi.Şimidlerde gerek yok artık.
Neyse sen şu meşki iyicene sallayıp dur.Belirli bir süreden sonra yağları
kendini belli eder.Onu bu sefer parzın dediğimiz ince beyaz beze doldur.
Ondan sonra bir yere as ! Suyu iyicene süzüldümü ? süzüldü.Şimdi o parzında
olan halis muhlis taze tereyağıdır.Geriye kalan ise ayrandır.İstersen ayranı
iç , yok eğer hepsini içemem diyorsan , ayranı iyice karıştıra karıştıra
kaynat.Bakarsınki çözüldü onu al bu sefer parzına koy ve as ! astınmı ?
Bekle iyice süzülsün.İşte parzının içindeki çolık tır.Geriye kalan su ise
artık şuji dir.Onu dökersin ve döktüğün yerde ot bitmez nedense !... Ama
benim hepsini dökme ! aç karnına bir iki gün onu iç ! Bağırsağında bilinen
veya bilinmeyen parazitleri temizler.

Şimdi çeqılmast ile dew arasındaki farkı gördünmü ?
Masta su katıp biraz kaşık ile çalkalarsan yağlı ama basit içeçek çıkıyor.
Masta suyu katıp yayıkta yayarsan, yağı ayrılıyor.Ve hemde biraz zahmetlide
olsa yağszı daha sağlıklı dew çıkıyor.Baktın misafirin geldi ayran ikram
edeceksin ama ayranın iki kişiye yetiyor.Bir bardak daha su ekle ve karıştır.
Üç bardak elde ettin, işte onada avdew denir.

Hepsi aynımı değilmi devam etsinmi ?
Mesela o tereyağını çıkardın.Bir posta dolduruyorsun ama o post bildiğin post
değildir.Onun ismi Hiz dir.Çollık yani çökeliği doldurduğuna post denir.
Sadece bumu ? elbette değil, çobanın ekmeğini doldurduğu veya evde ekmeği
sakladığına ise hewan denir.Birde kedık vardır. O da küçük oğlak veya kuzu
postuna denir.Birde süt taşıdığın post vardır.Onada aşir denir.Peki neden
bu farklılar ? Çünkü hepsinin işlevi veya işlenme tarzı ayrıdır.Birde kermeşk
vardır.O da artık eskimiş yırtılmış postlara denir.

Bak nerden nereye geldik ?
Hammaddesi aynı değilmi ? sorun üzerine Kürd ile kirvelik kurmuş bir Ermeninin
çok güzel bir hikayesi vardır.

Kürd ile Ermeni (fılle) kirve olmuşlar.Kürd kirvesinin ziyaretine gitmiş.
Ermeni kirve bir izzet, bir ikram sorma gitsin ! Derken bir süre sonra bizim
Kürd yine gitmiş.Yine aynı hizmet , izzet , derken bizimki bir bahane ile
daha sık gider olmuş.Bu kadar hizmetten sonra artık dururmu ?
Neyse , Ermeni kirve bir gün hele bende şu kirvemi ziyaret edeyim demiş.
Kalkmış bizim Kürde gitmiş.Akşam olmuş sofraya bir tas süt ve biraz ekmek
gelmiş.Ermeninin bozulduğunu gören Kürd " Kiriv niye öyle sofraya bakıyorsun?
Bak yağ bundan çıkıyor, yoğurt bundan çıkıyor, ayran bundan çıkıyor, peynir,
bundan çıkıyor ... v.s"
Ermeni sadece hafifi bir sesle " Yok kirve ayıp ediyorsun.Yorgunluktan öyle
duraksadım" demiş.Diğer gün olmuş Ermeni hemen evinin yolunu tutmuş.
Aradan bir kaç gün geçmiş , geçmemiş bizim Kürd hemen yine Ermeni kirvesinin
evine gitmiş.Ermeni bakmışki o dur Kürd geliyor.Hemen evine kapanıyor ve
kapıyı kitliyor.
Kürd kapıda yalvar yakar "Aman kirve neden kızdın ? tamam bana kızdın hiçte
benimle konuşma ! bari yenge ile çocukları göreyim" deyince
Ermeni hemen kapının deliğinden çıkarıyor.Bunu gördünse tüm çocukları gördün!
Hepside bundan olmuştur. ( Biraz müstehcende olsa bu fıkra bizim oralarda çok
anlatılır.)
Zaten anlamadığım bizim kadar kapalı toplumda bu kadar açık ve müstehcen
fıkraların, şarkıların çokluğudur.Hele bazı dengbejlerin şarkıları varki
aşkı aşıp cinselliğe kadar gidiyor.Mesela Heseniké Asé buna en iyi örnektir.

Eğer bundan dolayı ayıp kaçtı ise herkesten özür diliyorum.
Selamlar