Hepimizi Tr. olkullarina gitmisizdir ve bu okullarda tarih dersi görmüsüzdür.Hatirlarsaniz bu tarih derslerinde derlerdiki, Italya ve Almanya Dünya savasina girmeden önce siyasi birliklerini tamamlamislardi.Nedir bu siyasi birlik?O zamanlar pek anlamiyorduk. O okullarda ezberci zihniyet hakim oldugu icin bu cümleleri aynen ezberliyip yazili kagitlara geciriyorduk. Zaten onlarda bizim detaylara inmemizi istemiyorlardi. Detaylara inersek onlarin onlarin yalanci tarihlerinin celiskilerini yakalamamiz sözkonusu olacakti onun icin ezbercilikle o kadar yili atlatmaya calistilar. Neyse biz gene basa dönelim, Neydi bu siyasi birligin tamamlanmasi?
Almanya, Alman ulus devletini yaratmadan önce ; tipki biz Kürtlerin su dönemde yasadiklarini yasiyordu yani onlarda bir nevi Alman ulusunu olusturacak olan toplumlardan olusmaktaydilar ve onlarinda ayni kökenden gelen ama biraz farklilasmis dilleri mevcuttu ve halada mevcuttur ama bu sorunu birleserek ve ortak bir dil yaratarak ortadan kaldirdilar.Farkli Alman topluluklari ve farkli Alman dilleri ve lehceleri Hoch Deutsch´un(Yüksek Almanca) yaratilmasiyla birlestirilmis oldu.Ayni durum Italyanlar ve diger milletler icinde gecerlidir.Kisacasi onlar bundan asagi yukari 200 yil öncesinde lehce ve feodalite( biz buna bir nevi asiretcilikte diyebiliriz.) ve bir nevi kendi zaza, kurmanc sorunlarini asip devletlestiler.Kisacasi siyasi birliklerini sagladilar.Onlarinda bizim su an ki; soran, kurmanc, goran... dedigimiz gibi farkliliklari mevcuttu.
Kürtlere geldimizde ise 200 yillik bir gec kalmislik mevcut oldugu icin günümüzde Almanlar veya Italyanlar gibi sorunlarini cözmeleri o kadar kolay olmasa gerek yani Kürt lehceleri veya dilleri olan Zazaki/KIrmanckiyi, Kurmanciyi veya Soraniyi...özellikle 21.yy. girdigmiz bu dönemde görmemezlikten gelemeyiz.Kimse tüm Kürtlere kendi lehcenizi veya dilinizi unutun, hepiniz Kurmanci konusun diyemez.Türkler, Kürtlere karsi neden basarisiz oldular?Hernekadar biz birseyler elde edemedigimizi düsünsekte, Türkler öyle düsünmüyor.Kürtler istedikleri tarzda olmasada savaslarinda galip gelmislerdir. o kadar zor kosullara ragmen Kürtler bu savasin galibidirler cünkü daha 20 yil öncesinede düsmanlar Kürt kimligini tanimazlarken simdi Tv. aciyorlar ve bircok benzeri gelisme mevcuttur. Elbetteki sadece silahli savasin sonucu degildir bunlar.Zaman degismistir.Artik internet gibi bir teknoloji var.Artik müthis bir iletisim cagindayiz.Siz bu dönemde hic 3 yasindaki bir cocukla konustunuz mu?Artik bu dönemin cocuklari bile herseyi bilerek dünyaya geliyormuslar izlenimi veriyorlar.Gelismis teknolojinin etkisi elbetteki bunda etkisi büyüktür.Uzun lafin kisasi artik kirlileri halinin altina süpüremiyorlar cünkü bu dönemde ne yaparlarsa yapsinlar gercekler saklanamiyor.
Öyleyse biz lehcelerimiz veya dillerimiz sorununun üzerine ne yapabiliriz?Örnegin ben bir Kurmanc olarak benim lehcemin veya dilimin ilelebet yasamasini ic güdüsel olarak ve dogal olarak isterim.Ayni sey Zazaca/kirmancki konusan veya Sorani konusan insanimiz icinde gecerlidir.Bu durumda empati kurdugumuz zaman problem kalmiyor.Bunun icin Kürt tv, gazeteleri, dergileri´de... üc lehcemizi veya dilimizide kullanmaliyiz yani bu dillerimiz her alanda kendilerine yer bulabilmeliler.Bu 3 dil ve lehcede bize yani Kürtlere ait öyleyse bu bizim icin bir avantaj ve zenginliktir fakat ben burda bir seyide sizinle paylasmak isterim. Bir sitede yayimlamak istedigim, bir yazida Kurmanci ve Zazaki/Kirmancki cevriye ihtiyacim oldu.Kurmanci sorununu cok kisa bir zamanda hal ettim ama Zazaki/Kirmancki konusunda ne yaptiysam bir türlü basarili olamadim.Yazmadigim zaza/kirmanc kurumu kalmadi veya tanidigim Zaza/Kirmanc´lardan bir türlü yardim alamadim.Hatirlarsaniz burayada bir baslik altinda bu istegimi bildirmistim.Ben bir kurmanc olarak benim bir diger lehcem veya dilim olan Zazaki/Kirmanckiye sahip ciktim ama ona ne yazikki Zaza/Kirmanc arkadaslar benim kadar sahip cikmadilar.
Son olarak, elbetteki; biz Kürtler en kisa sürede ortak bir dilde yaratmanin yolunu bulmaliyiz.Lehcelerimiz ilelebet kalsin ama ortak bir dilimizde olsun.Filoloklarimiz bu konuya artik bir agirlik versin.Lehcelerimiz teknik anlamda cok farkli degil yani isleri o kadar zor degil.
Ben bir Kurmanc olarak...