7 Mart Irak Parlamentosu seçimleri için Zêbari aşiretinden gelen iki kişi Parlamentoya girmek için kiyasaya yarıştılar.

Bunlardan biri Kürdistan Başkanı Kek Mesud'un dayısı, KDP önder kadrolarından ve aynı zamanda Irak Dışişler Bakanı olan sayın Hoşyar Zêbaridir.
Hoşyar Zêbari Kürdistan İttifakı Listesinden seçimlere katıldı.

Diğer Zêbari ise Erkan Erşad Zêbaridir. Erkan Erşad Zêbari, Baas rejimi sırasında müsteşar olan ve aynı zamanda Saddam döneminde bakanlık yapan Erşad Zêbari'nin oğludur. Zêbari aşireti Erşad Zêbari'yi aşiret şefi olarak tanıyor. Zêbari aşireti yoğun bir şekilde Musul bölgesinde yaşıyor. Erşad Zêbari, „ Kürdistan Adalet ve Özgürlük/Irak“ adlı bir partide kurmuş. Erşad Zêbari'nin partisi Musul'daki anti Kürd Hedba listesiyle beraber hareket ediyor. Bilindiği gibi bu seçimlerde Hedba oluşumu Allawi'nin başını çektiği İrakiye listesinden seçimlere girdi.
Erkan Erşad Zêbari ve Hoşyar Zêbari'nin ikiside Irak Parlamentosuna seçildiler. İkisi amca oğlu oluyor.
Güney Kürdistan Ulusal Kurtuluş Hareketinin tarihine bakıldığı zaman Zêbariler yoğun bir çekilde Irak devletinin saflarında yer aldı ve devrime karşı savaştılar. Barzanilerle Zêbariler arasında tarihsel bir kan davası var. Ne başladığına dair fazla veri yok. Diğer bir çok Kürd aşireti ve ailesi arasında da buna benzer düşmanlıklar var.
Ölümsüz Kürdistan önderi General Molla Mustafa Barzani, Barzanilerle Zêbariler arasında var olan kan davasının sona erdirilmesi için Zêbarilerden bir bayan ile evleniyor. Kürdistan Başkanı Kek Mesud bu bayandan dünyaya geliyor. Fakat bu evlilikte var olan sorunu tam olarak çözemiyor. Kek Mesud dayı tarafı, yani Hoşyar Zêbari'nin ailesi devrimle beraber hareket ediyor, fakat diğer kesim yine karşı cephede yer alıyor.
Bazı arkadaşlarımız 1991 ayaklanması öncesi İran'da KDP ve YNK'yi ziyaret etmişlerdi. Belli bir süre alanda kaldılar ve bu arada bazı eski peşmergelerle görüş alış verişi olmuştu. General Barzani'nin önderliğinde „Eylül Devrimi“(1961)ne katılan bir eski Peşmerge bir arkadaşa o döneme ilişkin anılarını anlatmıştı.
Bilindiği gibi Molla Mustafa Barzani Eylül Devrimi sırasında avcılığı tümden yasaklıyor ve karara uymayanlara ağır cezalar veriyor.
Yıllarca avcılık yapan bu eski Peşmerge bir gün Zap Nehri'nin kıyısında nöbeteyken, bir grup ceylanın kendisini hiç aldırmadan hareket ettiklerini görür ve dayanmayarak bir ceylanı avlıyor. Molla Mustafa'nın talimatı üzerine Peşmergeler bir soruşturma başlattıyor ve bizim eski avcı Peşmerge'yi tutukluyor. Bizim eski Peşmerge Molla Mustafa'nın bu olaydan dolayı kendisini idama göndermesinden korkuyor. Bir gün Molla Mustafa bizim eski avcının tutuklu olduğu Peşmerge kampına uğruyor ve ceylanı avlayan tutukluyu görmek istiyor. Ceylanı öldüren Peşmerge Molla Mustafa'nın kampa geldiğini duyduğu zaman ölüm korkusuna kapılıyor ve Molla Mustafa'nın onu bu suçtan dolayı kendi eliyle öldüreceğini hesaplıyor.
Bu arada eski Peşmerge Molla Mustafa'nın kendisine soracağı sorulara kendince cevaplar hazırlıyor.
Molla Mustafa çok sinirli bir şekilde tutuklunun bulunduğu yere gidiyor ve sert bir şekilde „Niçin kararlara uymadığını ve ceylanı öldürdüğünü“ soruyor.

Bizim eski Peşmerge: „ Serok, ben nöbeteydim, baktım Zêbarilerin bölgesinden bir grup ceylan Zap'ı aşarak bizim bölgeye girdiler ve dayanmadım Zebarilerin ceylanını vurdum“ diyor. Çok ender yüksek sesle gülen Molla Mustafa eski avcının versiyonunu dinlerken kendisini tutmadan yüksek sesle kahkahalar atarak hucreyi terk ediyor. Belli bir dönem sonra eski Peşmerge serbest bırakılıyor.

Aslında Barzani'lerin çevreyi koruma güdüsü Molla Mustafa Barzani ve Eylül Devrimi ile başlamıyor. Osmanlı devleti tarafından 1914 yılında Musul'da idam edilen eşitlikçi, bağımsız Kürdistan için yoğun çabalar içinde olan ve amaçla Simko ile ve daha başka Kürd önderleriyle yıoğun örgütleme çabası içinde olan büyük Kürd önderi Abdulselam Barzani'de kendi döneminde çevreye çok veriyordu. O da bu konuda bir dizi yasaklar getirmişti.. Aslında 1800'ler boyunca Kürdistan'ı ve özellikle Barzan Bölgesini ziyaret eden bir çok yabancı gözlemci Barzanilerin çevreyi korumaya ilişkin tutumlarını geniş bir şekilde not etmişlerdir. Aslında „Barzaniler ve çevre kouması“ adlı bir çalışma için ciddi dokumantasyon var.

Silav

Aso Zagrosi

Esas konumuza dönersek, ben bugün „Awene Gazetesi“nin Erkan Erşad Zêbari ile yaptığı söyleşiyi Türkçe'ye çevirerek aktarmak istiyorum. Musul, Kerkük, Xaniqin vb işgal altındaki Kürdistan bölgelerinde yoğun Kürd kökenli bir kitle Kürdistan Bölgesindeki Listelere oy vermiyor ve Araplarla birlikte hareket ediyor. Musul'daki Êzidilerin bir kesimi, Şebek ve Feyli Kürdlerin bir kesimi ya ayrı davranıyor yada Araplarla birlikte hareket ediyor. Kürdler Bağdat'ta bir milyon cıvarında Kürd olduğunu söylüyor, aldıkları oylar 20 yada 30 bin cıvarında... Ayrıca Feyliler kendilerine „ Feyli Kürdler“ diyor.
Bu bölgelerin Kürdistan'a katılması için Güney Kürdistan Yönetiminin bu bölgelerdeki Kürdlere ve özellikle farklı dinsel yapılara sahip olan Kürdlere ilişkin ciddi program oluşturması gerekiyor.

Zebariler, Sünni Kürdlerdendirler.

Şimdi Awene'nin Erkan Erşad Zêbari ile yaptığı söyleşiye geçiyorum.

Awene: Sizin Hedba ve İrakiye Listesine girmenizin nedeni ne?

Erkan Erşad Zêbari: Hedba Listesinin oluşumuna bizde katıldık. Yani biz bu listenin kurucularındanız ve bundan dolayı bu liste ile beraber hareket ediyoruz. Irakiye Listesine gelince şimdiki Irak'ın siyasal sürecinde küçük listelerin bir rolü yok. Büyük listeler iş yapabiliyor. Bundan dolayı bizimde Irak'ın siyasal sürecinde etkimiz olsun diye Irakiye Listesine katıldık.

Awene: Siz hangi ölçüde Kürdlerin „Kardeşlik Listesi“ ile Hedba arasındaki görüşmeleri destekliyorsunuz?

Erkan Erşad Zêbari: Biz her zaman var olan sorun ve meselelerin ortadan kalkmasından yana olduk. „Kardeşlik Listesi“ ile Hedba arasındaki görüşmelerden memnunuz. Halka hizmet etmek için ve var olan çelişkilere son vermek için sorunların bitirilmesi gerekir.

Awene: Babanız Erşad Zêbari bu son dönemlerde Baasçı bir delegasyonla Libya'yi ziyaret ederken kendisini Kürd temsilcisi olarak tanıtı. Acaba sizin kendinizi Kürdlerin gerçek temsilcileri olarak gördüğünüz doğrumu?

Erkan Erşad Zêbari: Şimdi hiç kimse tek başına tüm Kürdleri temsil etmiyor. Nasıl ki tüm Arapları temsil eden birileri yoksa. Benim babamın heyetle birlikte gerçekleştirdiği ziyaret siyasi değildir. Bura ziyaretin hiç gizli bir tarafı yok. Bu davete Irak'ın bir kaç vatani şahsiyeti katıldı. Hiç kimse tüm Kürdleri temsil etmiyor. Bizde bazı Kürdleri temsil ediyoruz.

Awene: Eğer Talabani Irak Cumhurbaşkanlığına aday olursa ona oy verirmisiniz?

Erkan Erşad Zêbari: Evet oy veririm. Şunu da söylemek istiyorum: Başbakanlık görevinide layıkıyla yapacak çok Kürd var.

Awene: başka bir soru eğer Tariq Haşimi ve Talabani ikisi birden Cumhurbaşkanlığına adaylıklarını koyarlarsa hangisine oy verirmisiniz?

Erkan Erşad Zêbari: İkisinin birlikte bu göreve aday olmaları olmaz. Şimdilik bilemiyorum, eğer böyle bir şey olursa o zaman karar veririz. Eğer yalnızca Talabani aday olursa ona oy veririm. Eğer ikisi birlikte adaylarını koyarlarsa şimdilik bir şeyler söyleyemem.

Awene: Bir Parlamenter olarak hangi Kürd Listesiyle daha uyumlu birlikte çalışabilirsiniz?

Erkan Erşad Zêbari: Ben Kürdlerin hakları için çalışan liste ile birlikte olacağım. Benim için önemli hangi listenin halka hizmet etmesidir. Çünkü, halka hizmet etmek benim için önemlidir. Ben Irakiye Listesi ile birlikteyim. Bu başkasıyla ortak çalışmama anlamına gelmez. Tam tersine hangi liste Kürdlerin çıkarları için çalışırsa onlarala ortak hareket ederim.

Awene: Siz ne ölçüde Kerkük ve koparılan Musul'un bazı bölgelerinin Kürdistan Bölgesine geri gelmesinden yanasınız?

Erkan Erşad Zêbari: Ben bu bölgelerin kime ait olması gerektiğini söyleyemem. Fakat, Anayasa ne diyorsa ve kime veriyorsa ben ondan yana olacağım ve destekleyeceğim.

Awene: Baas rejiminin yıkılmasında bu yana bir kaç yıl geçti. Siz daha öne bu partinin içindeydiniz. Bu partiyi nasıl değerlendiriyorsunuz?

Erkan Erşad Zêbari: Aktüel olarak Baas Partisi kalmamıştır. Bu partinin hala kaldığını söyleyenler makul şeyler söylemiyorlar. Şimdi farklı bir döneme girmişiz, seçim dönemi, demokrasi dönemi ve Baas kalmadı.

Awene: Sizin Baas ile ilişkileriniz var mı?

Erkan Erşad Zêbari: Eğer bizim eskiden Baas ile ilişkimiz olmuşsa, bunun nedeni istemiş olsaydık yada olmasaydık partili olmak gerekiyordu. Hangi Partiye? Iktidar olan partiye.... Fakat 2003 yılından beri bu parti ile ilişkilerimiz kalmadı.

Awene: Sizin düşüncenize göre bu aşamada Kürdler hangi bakanlıkları almalılar?

Erkan Erşad Zêbari: Daha önce Dışişler Bakanı vardı. Bana göre eğer yine bu görevi Kürdlere verirlerse çok iyi olur. Maliye Bakanlığıda iyi görev olur. Bunların dışında Petrol Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı da önemlidirler.

Awene

Çev: Aso Zagrosi