PÊŞEWA GAZÎ MIHEMED 31.MART DEĞIL, 30 MART’TA IDAM EDILD?.....

Xebat Gazetesi

Çev: ASO ZAGROSI

Ölümsüz Pêşewa Gazî Mihemed, 22.01.1946’dan 17.12.1946 yılları arasnıda tam 11 ay varlığını sürdüren, ilk Demokratik Kürdistan Cumhuriyetinin Başkanı, 10 Xaklewe(Newroz)1326(k) (sabahı ki 30 Mart 1947’e denk düşüyor) Mahabad’nı ÇAR ÇIRA meydanında Seyfî Gazî ve Sedir Gazî ile birlikte idam edildiler.
Bu, yürek yakan tarihsel olaynı gerçek hikayesidir.
Gerçi, tarihçilerin ve araştırmacılarnı dikkatini çeken olay odur ki, Güney Kürdistanın edebiyatında ve bazı takvimlerde 31 Mart, Pêşewa Gazî ve arkadaşlarının idam günü olarak kabul ediliyor. Bu tarih, gerçekten uzak ve tarihsel bir hatadır. 30 günü tam ve doğru olanıdır.

Aşağıdakiler ise buna ilişkin belgelerdir:

1)Dr. Abdulrahman Qasimlo “Kürd ve Kürdistan”(Abdullah Hasanzade 1972’de Kürdçeye çevirdi) adlı eserinin 92.ci sayfasnıda şöyle diyor: “gizli bir şekilde yapılan mahkemeden sonra 10 Xaklêwe 1326’da( 30 Mart 1947) Kürd Pêşewa’sı Gazî Mihemed, yeğeni Seyfî Gazî ve kardeği Gazî Sedir’le birlikte idam edildiler”......

2)Dr. Kemal Mazhar Ahmed, “DIraset fi Tarix Iran” adlı eserinin 262 sayfasnıda şöyle diyor: “ Mahkeme edildikten sonra 30 Mart 1947’de Gazi Mihemed, kardeği Sedir Gazî ve yeğeni Seyfî Gazî idam edildiler”.....

3)Yine Dr. Qasımlo’nun “ Çil Sal Xebat ji bo azadîyê”(Dr. Izedin Mustafa Resul arapçaya çevirmıştir) adlı eseri, ki Kürdistan Demokrat Partisinin tarihidir. Bu kitabnıın arapça basılan birinci cildinin 66’nıcı sayfasnıda şöyle diyor: “Gazi Mihumed 30 mart 1947’de idam edildi”....

4)Dikkat çekici olan Iran Kürdistan partilerinin hepsi, bu tarihsel olayı basnılarnıda hicri takvimini kullanarak 10 Xaklewe 1326 olarak yer veriyorlar.. Hicri takvimimin bu günü, ayı ve yıllnıı, miladi takvimine vurduğumuz zaman 30 Mart 1947 çıkıyor..

5)Bu yıl Kürdistan Başbakanı Nêçîrvan Barzanî başkanlığında ve Kürdistan Kültür Bakanının örgütlediği “Gazi mihemed ve Demokratik Kürdistan Cumhuriyeti”ni konu alan seminer, Hewlêr’de Sherethon Otelinde yapıldı
Bu bir kaç satırnıın yazarı, Pêşewa Gazi Mihemed’in idam tarihi ile ilgili meselede 30 Mart günü üzerine ısrar etti.. Ölümsüz Pêşewa Gazi Mihemed’in biricik oğlu olan Dr. Ali Gazi herkesin gözü önünde 30 Mart 1947 tarihine desteğini sundu ve şöyle dedi: “ Doğrudur, Pêşewa ve arkadaşlarnıın idam tarihi 30 mart 1947 dir ve 10. Xaklêwe 1326’ye denk düşmektedir”.

6)Eğer biz Kürd şairlerinin şiirlerinin perspektifiyle de bu tarihsel olaya bakarsak, görürüz ki bazı Güney Kürdistan şairleride bu gerçekliğin yanındadırlar ve 30 Mart 1947 tarihini Pêşewa ve arkadaşlarnıın idam tarihi olarak vermışlerdir.

Bunlardan biri yurtsever Kürd şairi Osman Awnî (1914-1992) “şÎNÎ PÊşEWA” adlı şiirinde şöyle diyor:

Le sî martî çil û hewta,
Le çepgerdî çerxî çewta,
Le Mahabad le çarçira,
Darî bêdadî helkira!

Ew darey le mîwey şewa,
Westa le jêrya Pêşewa,
Gutî:Êsta dilêm Kurdim,
Le rêyî azadî Kurd mirdim!

Bu şiiri Osman Awnî 1947 Nisanın başlarnıda yazmıştı........

Ayrıca, Kürd ilerici şairi DILZAR, 30 Mart 1947 tarihini ölümsüz Pêşewa Gazî Mihemed’in idam edildiği gün olarak tarihe düşmüştür. Bir şiirinde bu tarihsel gerçekliği şu şekilde koruma altına almıştır:

Sedey bîstem bû,
Salî çil û hewt,
Le sî adara
Ke Pêşewayî Kurd
Le Mahabad
Kirabe dara!!
1947

Böylece görüyoruz ki, Iran Kürdistan siyasi çevreleri, Güney Kürdistan tarihçileri ve bazı şairler 30 Mart 1947 tarihini Pêşewa Gazi Mihemed, Seyfî Gazi ve Sedir Gazi’nin idam günü olarak kabul ediyorlar. Bundan dolayı ben Kürdistan basnı çevrelerine rıca ediyorum, bu tarihsel hatanın onlarca ve yüzlerce sefer tekrarlamaması için,size gelen 31 Mart gününü Gazi Mihemed ve arkadaşlarnıın idam günü olarak tespit eden yazıları 30 mart 1947 olarak değiştirerek aynı yayınlayınız