Direkt zum Inhalt
Submitted by Anonymous (nicht überprüft) on 14 Mai 2008

Cok kadinla evliligin, Islamiyet'le alakasi yoktur. Kurdlerde, hem Ezdi, hem Alevi hem de Safiilerde mevcut.

Gecmiste Ermeniler, Asurlular ve Rumlarda da mevcuttu. Bir zamanlar Karadeniz'in ozellikle Pontus sehirlerinde, bilhassa Trabzon ve ilcelerinde, kan davasindan gecilmiyordu.

Bu insanlarin Osmanli'nin baskisiyla Muslumanliga yatay gecis yapmalari cok eski degil; ve adamlar ustelik Pontus Rumu...Birbirlerini kedi kopek gibi oldururlerken, altinda yatan en onemli faktorlerden biride, elbette kadin di...

Cok esle evlilik, Araplarda, Turklerde ( turkmenlerde mevcut, muhacir olan ayri irklarda pek yok) Farslarda, velhasili kelam cogunda mevcuttu.

Kadin sunneti denen igrenc seyi, forumlarda duydum. Kuzey Kurdistan'da boyle bir igrencligin ne Safii, ne Alevi ya da ne Kurmanc, ne Zaza ne de Sehbizeynlerde oldugunu, hic ama hic duymadim. Muhabbetini, lafini bile.

Guney Kurdistan'da bu pisligin varligi beni sasirtiyor; Kurmanclarda oldugunu hic sanmiyorum ve bana mantiklida gelmiyor; eger Zaxo'da varsa, neden Beytussebapta yok ? Yoksa varmi ?

Bazi tartismalarda, sanki Kurd'un bir devleti varmis gibi, kulturel evrimide iceren feodalitenin nasil kaldirilacagi tartisiliyor.

Bu tartismalarda, temel bir ogenin varligi esasen tartismali; yani feodalizmin !

Kuzey Kurdistan'da feodalitemi var yahu,nasil bu sonuca variliyor boyle ?

Feodalite, en modern teknoloji kullanilarak iletisim yapilan,makinali araclarin gereclerin, en gelismis tekniklerle tarla ekme-bicme-sulamalarinda kullanildigi , isgalci dusmanin kendi dilinde de olsa, universiteye kadar tum egitim imkanlarinin saglandigi, transport ve ulasimin ucak, tren ve en gelismis otobuslerle yapildigi toprak parcasinda ne arar ?

Ancak kalintilariyla, yeninin, yani kapitalizmin agir basan reel akisi arasinda mucadele,kapitalizmin mutlak zaferine dogru zaten ulasmis durumda.

Kendi dinamikleriyle kapitalizmi gerceklestiremeyen tum ulkelerde, benzeri ekonomik-sosyal alaboralar yasandi, yasaniyor, yasanacakta...

Bizim acimizdan problem ise, kapitalizmin bu kendi dinamigiyle gelismeme meselesinin , tamamen disimizda, normalinden daha beter ve alisagelmemis bicim de dusman tarafindan dayatilmasindan ibaret.

Yani biz, bizim topragimizdaki kapitalizmin egri bugru gelismesinde bile her hangi bir yonlendirici rolumuz yok; onu kendi sosyal dokumuza uygun, uyumlu birliktelikler ve celiskilerle olsun yonetme imkanina da sahip degiliz; halkimizin kendine ve dunyaya acilan tum kulturel kanallari, Turkluk curufuyla tikali...

O anlamda, bazi genc , cok iyi niyetli arkadaslarimizin Amerikayi yeniden kesfedercesine feodalite'den dem vurmalari, bu kavrami gundeme getirmeleriyle, onerdikleri cozumlerin tartismalari daha cook su kaldirir.

Feodalizm veya Derebeylik, başta Ortaçağ Avrupası olmak üzere tarihin birçok evresinde rastlanan toplumsal, siyasal ve ekonomik örgütleniş biçimidir. Feodalizm kelimesi, Latince feodum (tımar) ile taşınabilir değerli mal anlamına gelen Cermen kökenli bir kelimeden türetilmiştir. "Feodal toplumun siyasi örgütlenişi, koruyan-korunan (süzeren-vassal) ilişkisine dayanan hiyerarşik bir örgütleniştir. Merkezî otorite zayıftır, yerellik görülür. Feodal ekonomi ise, kendi kendine yeterlik üzerine kuruludur. Roma İmparatorluğu'nun yıkılmasından güçlü ulusal monarşilerin ortaya çıkmasına kadar olan sürede, Avrupa'da hâkim olan örgütleniş biçimi feodal örgütleniştir. İlk Çağ'da Roma'dan yönetilen topraklarda Cermen istilaları ile Roma döneminin merkeziyetçi siyasi düzeni bozulmuş ve sayısız irili ufaklı feodal beylik ortaya çıkmıştır. Ticaretin tekrar canlanması ile temelleri sarsılan feodalizmin son kalıntıları Sanayi Devrimi ile tamamen yok olmuştur." (Wikipedi'dan) Kürdistan'da feodalizmin olmadigi bir iki tekniksel üretim araclariyla aciklamnamaz. Yani Trenin, döger bicerin olmasi. Örnegin Kürdistan'da bir toprak devrimi olmus mudur? Köylüler bagimsizmidir. Kürdistan'in egitim seviyesi nasildir. Bu ve buna benzer yüzlerce feodalizmden kaynaklanan sorunlar yumagi. Kürdistan'in sosyo ekonomik yapisi bence yari-feodal, alt-sömürgedir. Ama kesinlikle kapitalist degildir. Kapitalist olsaydi milli burjuvazide olurdu. Kürdistan'da milli burjuvazi yok denecek kadar kücüktür.

Degerli Alan Asagiya senin yazindan aldigim alintinin ilk cumlesini aliyorum " Feodal toplumun siyasi örgütlenişi, koruyan-korunan (süzeren-vassal) ilişkisine dayanan hiyerarşik bir örgütleniştir. Merkezî otorite zayıftır, yerellik görülür. Feodal ekonomi ise, kendi kendine yeterlik üzerine kuruludur " Neymis senin alintiladigin cumleye gore feodalitenin ilk sarti," koruyan-korunan iliskisine bagli, hiyerarsik bir orgutlenme". Neredeymis bu babayigit orgutlenme Kuzey Kurdistan'da ? Kim kimi kimden, hangi yasal ya da illegal kararlarla koruyor ? Senin bu tarifine gore Kurdistan, kendi basina , hic bir yabanci ulke ya da sistemin etkisi olmaksizin, basina buyruk tipik feodal kavram ve kuramlarin tum sosyal ve ekonomik hayati tanzim ettigi bir yer, oylemi ? Demek Kurdistanda feodal beyler kanun koyucu oylemi, ahh nerede o gunler ! Devam ediyir senin alinti: "Merkezî otorite zayıftır, yerellik görülür." Demek simdi Kuzey'de merkezi otorite zayifmis ha... Peki hani birilerinin valileri,kaymakamlari, nufus memurlari, mahkeme salonlari, hapishaneleri, egitim kurumlari, ufacik bir alanda 250,000 kisilik ordusu, Diyarbekirde tam techizatli hava alani, jandarmasi, hakimi, savcisi, ogretmeni, vs vs var ya, nedir bunlar ? Feodal sistemde hic boyle sey varmiymis ? Bundan daha guclu bir merkezi otorite, belki bir tek Cin'de var ! Hangi yerellikler gorulurmus Kuzey Kurdistanda? Hangi babayigitin kanunu , hukmu, Turk ceza ve Medeni, askeri kanunlarinin onunde durabiliyor ? Simdi nihayet gelelim ilk paragrafin son kismina, ne demissin: " Feodal ekonomi ise, kendi kendine yeterlik üzerine kuruludur " Kendikendine yeterlilik nerede Alan, neredeymis o ? Savas baslamadan evvelde Kurdler batiya calismak icin, istikbal icin gidiyorlardi; niye, issizlik oldugu icin. Feodal toplumda olmayan bir kavramdir bu... Makinali tarim girla gidiyor;tarlalar makinayla suruluyor,ucretli isci yada sahipleri tarafindan; modern gubreleme, ilaclama teknikleri kullaniliyor, ekolojik dengenin agzina ediliyor; bicer doverler mahsulu dogrudan, kagniya degil, kamyonlara yukluyor ve bu arac tek bir isci ya da sahip tarafindan kullaniliyor. Tuccara veya ofise gittiginde, urununu bosaltmak icin, kamyonun kapaklarini aciyor, modern baskulde tartiliyor. Tuccar mahsulu modern bicimde isletilen, icinde feodal agalarin koleleri degil, ucretli isci vatandaslar kanaliyla yeni bir mamul olan, una donusturuyor fabrikalarda... O un, yine kamyonlarla firinlara gidiyor vs vs vs ... Alan, aktarma yaptiklarini once dikkatle okumani, cevapta kullanacagin konuyla ilintisini bulmani tavsiye ederim.Kurdistan'in feodalite cart curt degil, ozgurluk sorunu var. Feodalite falan masal...Kendi gitti, tartismasi bizlere yadigar kaldi. selamlarimla

Brayê hêja H.Hamo, Sersorluğu yakınen bilen biri olarak şunu söylemeliyim, yazınızın başlangıncında şöyle bir belirleme mevcut; 'Cok kadinla evliligin, Islamiyet'le alakasi yoktur. Kurdlerde, hem Ezdi, hem Alevi hem de Safiilerde mevcut." Sersor(Alevi)larda çok evlilik yoktur.Bu büyük bir yanılgı.Alevi inancı eş üstüne eş almayı felsefi olarak doğru görmez düşkünlüğe yorar. Eline,beline ve diline sahip çık desturu buna izin vermez. 70 hanelik köyümde iki kişi bu desturu bozdu. Birinin erkek çocuğu olmadı ve eşine danışarak onun rızasını alarak ikinci evliliği yapabildi. ikinci kişi de önce eşine danışarak yaşlı olmasına rağmen yaşlı ve kimsesiz kadını himayesine aldı.Bunlar münferid olaylardır. Amcam çok sevdiği hanımını kaybetti ve 35 yıl onun hatırasına ne evlendi ne de önerilere kulak astı. Alevilerde çok evlilik vadır obkeltif bir belirleme değildir. Ezdi kardeşlerimizde çok evlilik vardır. 4 sene aralarında kaldım ve yakınen tanıma fırsatım oldu. İslami inanca sahip kürdlerde çok evlilik mevcut. Din ya da inancın evliliklerde etkisi vardır.Dinen yasaklar konmuştur. İçki,yeme,evlilik,kadın erkek ilişkisi,ölümçdoğum yani hayatımıza dair çok şey dini kurallarla belirlenmiş ve o yapısını koruyarak bu güne kadar gelmiştir. Üretim ilişkileri de yene kurum ve yaşamsal yapımıza damgasını vurur. Siz bana aleviler de recm i gösterebilir misiniz bra ye delal. Malesef ezdı kardeşlerimizin de baş vurduğu bir çıkmaz. Dikkat edilirse Ezdi kardeşlerimizin bu yönteme baş vurması kızlarını diğer inançlara vermemesidir. Alevi kızlarıyla evlenen sunnilerden kız alan alevıler mevcutturçÖzellikle bu gelenek 70 li yıllarla başladı.Daha çok aydınlanmayla bağlantılı gelişti. sılav û rêz.

Brayemin Berwarto Kurdlerdeki cok evlilikler, genelde senin yukarida naklettigin bicimde cereyan edebiliyor; yalniz, Alevilerde de gonul iliskisi sonucu, iki evlilik yapildigini biliyorum, Yani ayni bicimde mevcuttur. Kiz alip verme iliskisini, Alevi ile Safilerde bugun ulastigi seviyedeki durumuyla kiyaslamak belki de bize tam bir fikir vermeyebilir. Mesela , Alevilerin " yezid'e olsek de kiz vermeyiz, kizimizi kendilerine benzetirler" dediklerini yuzlerce defa duymus biriyim. Pratiktede, sevdigi suni( Kurd de degildi) oglanla kacan kizinin durumunu hazmedemeyen bir tandigimin, Tirklara defalarca esek sudan gelinceye kadar dayak attiklarina bizzat sahidim. Sunni Kurdlerde ise, Alevilere karsi " Kizlbasa kiz verilmez" tavrinda olanlarini gordum, biliyorum. Kurdler, diger topluluklar gibi son yuzyila kadar hic bir inanc ayrimi olmaksizin, iki ve daha fazla evlilik yapiyorlardi. Ama her kesimde de bu, bireysel olmaktan ote bir anlam tasimadi. Velhasili cogunluk daima ve daime, tek bir esle yetinmek zorunda kaldi:-))) Buda isin sakasi olsun. Bra, gecmiste vukubulmus sosyal vakialardan, su ana kadarda sarkan munferit olanlarindan utanacagimiz hic bir seyimiz yok... Recm denen korkunc adet te,eskiden belkide tum toplumlarda vardi; simdilerdeyse, varligini korumaya calisan Ezdi inanci, icine kapaliliktan oturude bu uzucu gelenegi devam ettiriyor olabilir. Yapilacak sey, recmin sakatliginin anlatilmasi bence. selam ve saygilar

Neuen Kommentar schreiben

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.