Dr. Mahmud Osman Irak Anayasasinin yazim sürecinin bilinmeyen yanlarini anlatiyor.(1)

Dr. Mahmud Osman: „ABD, Anayasyi hazirlayan tüm taraflar üzerine baski kurmustu“..

Ünlü Kürd siyaset adami, Anayasayi Yazim Komisyonun üyesi Dr. Mahmud Osman, Amerikanin Anayasayi Yazim Komisyonunun üzerine cok büyük bir baski kurdugunu ve simdi kendilerini „hazir olmayanlar“ olarak adlandiran kesimlerinin Anayasayi yazim calismalarina katilmalari icin israrli oldugunu acikladi. Dr. Mahmud Osman bu durumuda Anayasayi yazim sürecinde bir hata olarak degerlendirdi.

Dr. Mahmud Osman, Aso Gazetesine verdigi özel söyleside söyle dedi: „Baskan Bush’un yönetimi Amerikan kamuoyunun baskisi altindadir. Bundan dolayi Anayasayi yazim sürecinde dakikadan dakikaya somut sonuclari bekliyorlardi. Amaclari dünyaya Irak siyasetini nasil planlamislarsa, öyle gitigini anlatmakti“...

Kürdlerin tüm ulusal istemlerinin Anayasada yer alip almadigi meselesinde ise Dr. Mahmud Osman söyle dedi: „Hayir.. Biz istediklerimizi elde edemedik.. Biz, bagimsiz bir Kürd devletini kurmak amaciyla kendi kaderini tayin hakkini Anayasaya yerlestirmeyi umuyorduk.. Türkiye, Irak, Iran ve Suriye arasinda parcalanan Kürdler, tüm dünya milletleri gibi özgür ve bagimsiz devlet kurma hakkina sahiptir. Gelecekte de bunun gerceklesmesini umuyoruz.. Ama simdi biz demokratik Irak’in cercevesinde Federal Kürdistan Bölgesini kurmak istiyoruz. Ben, Kürdistan halkinin istemlerinin büyük bir cogunlugunun Anayasa taslagina yerlestirildigi kanisindayim.. Bu yasada elde ettigimiz kazanimlar Gecici Idare Yasasindan daha fazladir. Bu Anayasa tüm istemlerimizi tatmin etmemesine ragmen, elde edilen kazanimlar kabullenilir , diye bilirim.

Biz Amerika ve Birlesmis Milletlerin varligina ragmen, Sii, Sünni ve diger kesimlerle görüsmeler yapiyorduk. Böyle bir ortamda her istedigini elde edemezsiniz.. Diger taraflarinda istemleri var. Bunun icin bir kazanimi elde etmek icin sende bir sey vermelisin.

Fakat,ben genel olarak Anayasada temel noktalar üzerine karar verildigi kanisindaydim. Örnegin: Federal devletin kurulmasi,Kürdistan Hükümetinin taninmasi, Kürdistan icin özel Anayasanin olusumu, Gecici Idare Yasasinin 58. Maddesinin tatbik edilmesi, Kürdistan Bölgesinin sahip oldugu yetkilerinin taninmasi, Yüksek Anayasa Mahkemesinin olusumu, Anayasanin giris bölümünde gönüllü birliginin taninmasi ki, yine giris bölümünde bu Anayasanin cignenmesi gönüllü birliginin yikilmasi anlamina geldigi vb... en önemli istemleri elde edebildik. Kürdistanda yasiyan Türkmen, Asuri ve Keldani gibi etnik azinliklarin haklarini, Êzidi gibi dinsel azinliklarin haklarini acik bir sekilde savunan, baski kuran ve Anayasaya yerlestirenler Kürdlerdi. Ben bu meselede görüldügü gibi Kürd siyasal önderliginin digerlerine göre dünyaya daha acik oldugu kanisindayim. Pesmergelere iliskin de uygun bir cözüm bulundu. Anayasa da polis ve Bölgenin ic güvenlik güclerinin yaninda Bölge Savunma Gücleri adi altinda yer aldi“..

Irak yöneticilerinin gelecekteki görevlerine iliskin Dr. Mahmud Osman söyle dedi: „ Irak yöneticilerinin gelecekte en temel görevleri, ilk önce bu Anayasanin kabul edilmesi icin calismak, sonra Temsilciler Meclisinin secimlerini gerceklestirmek ve daha sonrada Anayasa da yer alan maddeleri oldugu gibi uygulamaya koymaktir..

Kürdistanda ise, en acil görev Kürdistan Hükümetinin iki idaresini birlestirmek, Kürdlerin ortak iradesi devami icin, Kürd Evinin icini düzenlemek gerekir. Simdi kadar elde ettigimiz tüm kazanimlar, Kürd siyasal önderliginin, Kürdistan halkini olusturan tüm katmanlarin ve birleskenlerin birligi sayesindedir“.....

Ayica Dr. Mahmud Osman, Kürd önderlerinin Anayasayi yazim süreci icindeki rollerinide degerlendirerek söyle dedi: „ Kürd önderleri Anayasaya iliskin tartismalarin en temel unsuruydular. Toplantilarin büyük cogunlugu ya Cumhurbaskani Mam Celal’in bürosunda yada Kürdistan Baskani Kek Mesud’un ecinde yapiliyordu. Bu da taraflarin görüslerinin yakinlasmasi icin Kürdlerin sahip olduklari rollü gösteriyor. Kürd tarafi, iraklilar arasi görüsmelerin basarisizlik sonuclanmamasi ve sonradan Iraktaki siyasi prosesi ve Anayasanin yazim sürecinin yenilgiyle sonuclanma sebebiyle sorumlu tutulmamak cok israrli davrandilar. Simdi de her vicdanli insan Kürd önderlerinin bu olumlu rollünü tanimak zorundadir. ABD ve Birlesmis Milletlerinde temsilcileri de Kürdlerin oynadiklari bu role sahitlik yapabilirler. Kürdlerin tüm istemleri elde edilmemesine ragmen, genel olarak süreci basarili olarak degerlendirebiliriz“..

Aso gazetesi Dr. Mahmud Osman’a bir Kürd devletinin olusumu ve razi edenlerin sonucuna razi olmak arasinda büyük bir fark var. Acaba siz, Irak’ta Anayasa yazim sürecinin basarili olmasi icin cok mu uzlasmaya gitiniz? Özellikle bugün bir cok cevre Amerkanin Kürdler üzerine baski yapmadigini söylüyor?

Sorulan soruya cevaben Dr. Mahmud Osman: „ Kendi kaderini tayin hakki bizim temel istemlerimizden biriydi. Kürdistan Parlamentosu bu hakkin Anayasada yer almasini istemisti. Bu hakkida iki secim dönemi boyunca uygulamisti. Onlar, Anayasanin cignemesi ve Kürd halkina yönelik imha politikalarina dönme durumlarinda referandum talep ederek ve kendi kaderini tayin hakkini kullanmasini istiyordu.. Bunuda Anayasal bu boyutta tasimak istiyordu. Fakat, biz bu hakkin Güney Siilerinin de sahip olmasini savunmamiza ragmen, bu istemimiz yerine gelmedi. Sünni Araplar bu istemlerimizi Irak’in bölünmesinin bir baslangici olarak degerlendirdiler.. Amerika ve Ingiltere de onlari destekleyerek, bizim üzerimize cok yogun bir baski kurdular. Onlar, Irak’ta Iraklilar arasinda yeni bir siyasi Antlasma yapmak istediklerini yenilediler. Bundan dolayi biz Kürdler olarak yalniz kaldik. Ortalama bir zeminde bulusuldu ve acik bir sekil söyle formule edildi Irak, özgür ve gönülü birlik üzerine kurulmustur. Bir birlik Anayasa ihlal edilene kadar devam eder...diye. Eger Anayasa ihlal edilirse, Iraki olusturanlar arasinda birbirlerine olan bagliliklari da sona erer.. Bu da Anayasanin giris bölümünde yer aliyor. Bizim uzlasmaya gitigimiz baska bir mesele daha var, o da Kürdistan’a geri dönmesi gereken sorunlu olmayan Kürd bölgeleridir. Örnek olarak tümden Kürdlerin oturdugu bazi bölgeleri varki, Arap Eyaletlerine baglanmislar. Bunlar, Sengal, Xaniqin, Sêxan, Mexmur ve baska bir kac yer daha... Bu Kürd bölgelerine iliskin hic bir baska milletin talebi olmamistir. Eski rejim bu bölgeleri cesitli Arap Eyaletlerine baglamisti. Biz bu bölgelerin Kürdistan Bölgesine geri dönmelerini talep ettik. Fakat bu talebimiz yerinne gelmedi. 58. Madde 2007 yilina kadar ertelendi. Biz siyasi sürecin yenilgisinin sorumlulugunu üstümüze almamak icin bu uzlasmaya gitik. Musade ediniz, size bizim Anayasa görüsmelerinin basarili olmasi icin israrimiza iliskin bir örnek vereyim.. Irak’in kimligine iliskin Siiler, Sünniler , Arap dünyasi ve diger Arap cevreleri arasinda vardi. Biz Irak’in Arap milletinin bir parcasi olarak konulmasini kabul edemeyecegimizi söyledik. Cünkü, biz baska bir milletiz. Ayrica Türkmen, Asuri ve Keldanilerde farklidirlar ve Arap vatanin bir parcalari degiller. Bununla birlikte biz dedik ki, biz baska bir bicimde antlasmaya variz: Biz Irak’i cevresindeki Arap ve islami cevrelerden koparmak istemiyoruz, dedik. Bunun icin bir öneride bulunduk. Biz Irak’in cok uluslu, cok dinli oldugunu, Irak’in Arap Birliginin kurucusu oldugunu, Islam Ülkeleri Örgütünün üyesi oldugunu yada Irak, Arap ve Islam dünyasin bir parcasi oldugunu Anayasaya yazilabilinir dedik. Fakat sunuda söyledik: Irak’in Arap milletinin bir parcasi olarak yerlestirilmesini reddediyoruz... Sonuc olarak Irak’in islam dünyasinin bir parcasi oldugunu ve Irak Araplarininda Arap milletinin bir parcasi oldugu konusunda anlastik. Irak’in kimligine iliskin olan bu hatanin biz Kürdlerle bir iliskisi yok. Bu sorun Irak Araplari icindeki bir sorundur. Bize yönelik yapilan elestiriler dogru degildir. Devam edecek....