Hocam,
Kaplan'a zazakide de kurmancide olduğu gibi piling diyoruz. Sorani ve Hewrami lehçelerinde nasıl isimlendirildiğini bilmiyorum. Forumda bilen arkadaşlar varsa yardım edebilirler, bu sayede bilgilerimizi geliştirmiş oluruz.
Arapların, Dicla'yı kürtlerden almış olabilecekleri benim ilk elde aklıma gelen ihtimaldi. Arap dilinin akkadcadan beslendiğini biliyoruz. Aramice ve asur dilleri de arapçayı besleyen kaynaklar arasındadır. Asur ve akkad dillerindeki 'İdiqlat/Diqlat' formları sumercenin etkisinde görünüyor. Sumerlerin tarihi önceliği de var. Fakat anlatmaya çalıştığım husus şu ki Dicla'nın arapça teleffuzu akkadcadan fazla farklı değil, 'Q' ünsüzüyle ayrılıyorlar. Arapça alfabe dolayısıyla 'G'nin 'C'ye dönüşmesinin nedenlerini biliyoruz. 'Q' ünsüzü arapçada var. Arapçanın kendisinde varolan bir konsonantı neden değiştirdiğine doyurucu bir açıklama getirilirse Dicla'nın akkadca aracılığıyla sumerceden arapçaya geçtiği de kanıtlanabilir. Akaddlarla arapların etnik ve coğrafik yakınlıları bu nazariyenin daha benimsenebilir olduğunu düşündürüyor. Hiç değilse şimdilik eski formların ve bugünkü Dicla formunun anlamlarını biliyoruz. Bileşik bir isim olduğunu, kök sözcüklerin hangi dilde anlam içerdiğini anlamlarıyla birlikte açıklayabilecek durumdayız. Zaten bizden önce açıklanmış, bize izlemek düşüyor. Sorun, anlamı ve aidiyeti pekte etkilemeyecek olan geçişlerde. Sumerce vasıtasıyla en eski formu bilmemiz geçişler konusunda fikir yürütmemizi olanaklı kılıyor. Dicle'nin İbranicede nasıl isimlendirildiğini bilmek (ki ben bilmiyorum) geçiş nazariyesinin daha derli-toplu olmasına yardım sağlayabilir. Arapça form ile kürtçe telaffuzun yakınlığı aşikar. Geçiş aydınlatılabilirse, hangi yollarla gerçekleştiği konusunda daha sağlıklı açıklamalar yapma imkanını bu sayede yakalamış oluruz. Dikkat ederseniz kesinlikten kaçınıyorum. Henüz varsayım aşamasındayız ve geçişle ilgili farklı ihtimallere kapıyı kapatmanın gereğine binaen temkinli olmayı seçiyorum.
Ekoloji üzerine yazınıza cevap yazarak dikkatinizi dağıttığımı düşünüyorum. Kusura bakmayın. Kara Panter'in vatanının Kürdistan'ın bugünkü sınırlarıyla çakıştığını bilmiyordum. Sizden öğrendim. Öğrenmek güzel, hele kürtlerle ilgili olunca daha da anlamlı. Teşekkür ederim.
Piling