Bugün yine Mamoste’nin yolunu tutum. Aslında zamanı yok.. Yıllardan beri hep aynı saatlerde meşhur bir kafeye gider, bir şeyler içer ve günlük basını okur..
Tamda düşündüğüm gibi Mamoste kahve eşliğinde gazete okuyor..
Hiç durmadan içeri girdim ve „Rojbaş Mamoste“ dedim..
Gözlüklerini çıkardı „Rojbaş Lawê Min” dedi.. Ve sandalyeyi gösterdi.
Kısa bir hal ve hatır sormadan sonra “Mamoste” dedim..
Ne var “Lawê Min” dedi..
Hemen konuya giriş yaptım: “Mamoste,yıllardan beri benden büyük, saygı duyduğum kimselere Mamoste diyorum. Bir de çeşitli okulların eğitmenlerine Mamoste diyoruz. Bu Mamoste terimi nereden geliyor? Mamoste’nin etimolojisi hakkında biraz bilgi verir misin?
Mamoste hemen gözlüklerini yeniden taktı ve Lawê Min dîyerek söze başladı:
“Mamoste , Mam ve Westa kelimelerinin birleşmesinden oluşmuş bir kelimedir. Mam, amca olarak bildiğimiz Mam’dan gelmiyor. Mam, “Amojgar”(Danışmacı, nasihat veren vs) olarak bildiğimiz kelimenin başındaki “Am”dan geliyor. Yine Kürdçe’de “Amojga”( eğitim yeri, enstitü). Pehliwice’de Kürdçe gibidir. Sadece “K” harfi “G” olmuş. Yani birine nasihat veren kimseye Amojkar diyorlardı. Farsça’da ise kelime biraz değişerek “Amuzgar” olmuş.
Mamoste kelimesinin ikinci bölümü olan “STA”ise Pehlewice’deki “Stat”dan(temin etmek, bildirmek, arabuluculuk etmek vs..) geliyor.
Farslar “Ostad” kelimesini “Mamoste” yerine kullanıyorlar. Araplar bu kelimeyi “Astaz” yapmışlar. Aslında bu kelimeler Pehlewice’deki “Ostat”dan gelmişler. Ostat kelimesi Pehlewice’de uzman, bilgili ve expert anlamına geliyor.
Kürdçe’deki “Westa” ve “Hosta” kelimeleri Pehlewice’deki Ostat’dan geliyorlar. Bildiğiniz gibi bu kelime Türkçe’yede “Usta” şeklinde girmiştir..”
Hezar Spas Mamoste şimdi Mamoste’nin nerelerden geldiğini bildiğimden dolayı bu kelimeyi dolu dolu ve ne anlama geldiğini bilerek kullanacağım..
Mamoste Kürdçe “Devlet anlamında bir kelime kullanmak gerekirse sen önerirdin?”
Mamoste: “Saman” kelimesini önerirdim.
Bu arada ben hafifçe güldüm. Mamoste hemen bana dönerek niye güldüğümü sordu.
Ben de ona cevaben “Bu kelime Türkçe’de bizim “Ka”ya denk gelen bir anlamı oluduğunu” söyledim.
Mamoste yeniden söz alarak: “Saman Kürdçe’de servet ve dewlet anlamına geliyor. Bu kelimenin aslı Sanskritçe olan “Same”den geliyor. “Same” hepsi anlamına geliyor. Almanca’daki “Samt” hepsi anlamına geliyor. Latin dilinde “Summe” kelimesi var. Almanlarda “hepsi birlikte,toplam” anlamında kullanıyorlar.İngilizce’ da toplama anlamında “to sum” vardır. Almanca“Sammeln”. Bana göre Kürdçe’de “Saman” kelimesi devlet yada State anlamında kullanmak en doğrusudur. Bakın İngilizce’de “Wealth” ve Almanca’da “Reich” hem zenginlik ve hemde “Devlet” anlamında kullanılıyor”
Mamoste dahada konuşmaya devam ederken ben araya girdim ve kendisine
“Mamoste kafam bir hayli karıştı. “ Samana Kurdistan”ı Kürdlere anlatmak çok zor olur” dedim..
Mamoste yine sözü alarak “Kürdlere çok şeyi anlatmak zor.. Yüzlerce yıl boyunca kendilerine anlatılan çîrok/dîroklar o kadar yerleşmiş ki tersini söyleyen Kürdü Şêt/Şom/Dînxane ye tıkarlar. Bak Lawê Min dünyada Kürdler hariç devleti olmayan millet kalmadı. Kürdler 40-50 milyon insan olmasına rağmen Kürd siyasi erbabı oturduklarında Türk, Arap ve Fars işgalcilerinin hassasiyetlerini gündeme getirip programlarını yaparlar. Arap, Türk ve Fars hassasiyetleri ise Kürdüncesetti üzerine bina edilmiştir.Elbette burada sorun sadece Kürd siyasi sınıfına ait değil, sorunun esası Kürd halkından kaynaklanıyor. Eğer Kürd halkı Kürdistan için verdiği bedellerin arkasında dursaydı, siyasi sınıf böylemi davranacaktı.....”
Hemen araya girdim ve kendisine “Mamoste bu konulara ilişkin de sana soracağım sorular var. Şimdi işe gitmem lazım. Önümüzdeki görüşmemizde hem Kürdçe kelimlerin etimolojisi ve hem de Kürdlerin siyasi durumuna ilişkin çok sorum olacak” dedim..
Mamoste gözlüklerini çıkardı ve beni yolcu etti..
Silav û rêz
