Şeddadi Kürd Devleti Üzerine Notlar(6)

   -Sana gücenmiştir  ve ‘onun gibi kâmil  bir  kişi, benim katımda,  niçin  çocuklar  katında  söylenecek bir söz söyler, ben çocuk değilim. Yada    onun  gibi bir  kişi  benim gibi  bir kişinin   katında  niçin yalan söyler’  diye  üzülmüştür, dedi.   Ne  zaman ki ben bu sözü işittim, doğruluğumu   kanıtlamak için  hemen  Gürgan’a  bir elçi gönderdim.  Mektup ile  haber   göndermiştim  Gürgan’ın  ulularına:  Bana bir  mahzar  yazın,  o mülkün  reisi, kadısı,  hatibi  ve bütün  uluların tanıklığını  ve doğrulamasını  da ekleyin  ‘o köy  ve yeşilce  kurtcağızlar  benim  dediğim gibi midir  yoksa  değil mi?’ diye.   Tam   dört  ayda  yazdıkları  mazhar  bana   ulaştı.  Aldım      o  mazharı  Ebulesvar  katına  ilettim ve  önüne  koydum.  Mazharı aldı okudu  ve  güldü:   -Ben biliyordum   senin gibi  akılı bir kişi benim katımda  yalan söylemez.  Ama  bir gerçektir ki  onun gerçekliği  bunca  tanıklarla  ve doğrulamalarla  dört ayda  kanıtlansın,  onu söylemeye  ne   hacet.  Ya da  dört ayda   kabul olunan bir gerçeği  niçin  söylesinler.  Ondan  sonra     şöyle  bilmiş ol ey  oğul, söz  dört kısımdır. Bir  kısmı  o sözdür ki   onu  bilsinler  ama söylemesinler;   ikinci  kısım   o sözdür ki,  ne  bilsinler ve  ne de söyesinler; üçüncü  kısım   o sözdür ki,  hem bilsinler  hemde  söylesinler; dörtüncü  kısım  o sözdür ki,  söylesinler ama bilmesinler.  Şimdi geldik  bunların açıklamasına:     Bir  kısım söz –bilsinler ve söylemesinler-  odur ki,  birisinin   ayıbını  bilsin  ama  söylemesin,  çünkü  onun    gibi sözün   hasılı  kavgadır, bir   nesne ki  hasılı  kavgadır.  Akılı olan  kişi bunun gibi  sözü   bilse de  söylemesin.  Geldik  o söze  ki   ne bilsinler  ve  ne  söylesinler. Odur ki  yalan olur, dinine  ve dünyasına  kişinin  zarar  verir, öyleyse    o gibi  sözün   bilinmesinden, söylemesinden  sakınmak  gerek.  Ama   o söz ki  hem bilsinler  ve  hemde  söylesinler, gerçek olan sözdür, hem dinine  yarar   kişininin ve hemde  dünyasına, öyleyse  yararlı sözdür.    Ama   o söz ki  söylesinler  ve bilmesinler, şudur:   Ulu  Tanrı   Kur’an’da da âyetler  göndermiştir,  âyetlerin   mânalarını   söylesinler ve bilmesinler.  Çünkü mânaları başka, sözleri  benzerdir.  Şöyle ki  ulema  bile  onların tefsirinde   birbiriyle   uyuşamayıp,  ihtilâfa    düşmüştür, ama  mânâsının  yorumunu   ulu Tanrı’dan  gayri  kimse  bilmez. Öyleyse  bunun gibi birbirine benzeyen Ayetleri  söylesen  ve mânâsını  bilmesen zararı yoktur.  Ama  bu dörtünün en iyisi odur ki,  hem  söylemeye ve hemde  bilmeye yarar  var.(  Keykawus,  Kabusname,  cild 1, sayfa 129-133)   Prens  Keykawus’tan  aktarmaya  çalıştığım   bu   uzun    aktarma da da  görüldüğü  gibi     Mîr  Abu Suwar Şawêr     hüküm sürdüğü  dönemde   “Padişah”   olarak  anılmakta ve   dünyanın  bir  çok alanında   insanlar   onun   önderliğinde  savaşmak  için   bölgeye  gelmekteler.     Keykawus,  Mîr  Abu Suwar Şawêr   önderliğinde   “bir  kaç savaşa katıldığını”   yazıyor,  fakat  hangi  savaşlar,  kime karş ve   ne  zaman  olduğunu  vurgulamıyor.  Bugün   elimizde   bulunan    tarihi verilere  göre     Mîr  Abu Suwar Şawêr   Bizanslara, Ermenilere,  Gürcülere ve Abhazlara   karşı  bir  çok savaşa  girmiştir.   Mîr  Abu Suwar Şawêr   döneminde     Cuma  hutbesi  onun  adına  okunuyor,     para  basıyor, ciddi bir maliyesi ve    ordusu vardır.  Şeddadi  Kürd  devleti  onun döneminde    iktidarının   doruğuna      ulaşıyor.   Mîr  Şawêr     Karabağ, Erivan,  Duvin,   Tiflis, Gence,  Şirwan   ve Derbend  gibi  çok  geniş  bir  coğrafyaya    hüküm ediyor.   Farklı  dinsel ve etnik grupların   aynı arada   yaşadığı   bir  ortamda,  “akılı bir siyaset uygulayarak”     halklar arasında   belli bir  uzlaşmaya  gidebilmişti.  Mîr  Abu Suwar Şawêr     o  dönem  Ermeni  Kralı   Aşop’un   kızı ile evleniyor ve  o kadından    Fadil/Fazlun   ve  Menuçer  adlı    iki  oğlu  oluyor.  Devam edecek