Felakedin Kakayi: E?er 2007 y?l?n?n sonuna kadar Kerkük meselesi hal edilmese Araplara Allah ?smarlad?k diyeceyiz......(2)

Medya Gazetesi:

Medya: Bir çok defa bu Anayasaya Amerikal?lar r?za gösterdiler, ama bir çok çevrenin gönlüne göre de?il diyorlar. Acaba Amerikal?lara boyun e?me varm? yokmu?

Felakedin Kakayi: Do?rusunu söylemek gerekirse Amerikan?n da gönlüne göre de?ildi.. Amerikan?n da raz? olmad??? baz? noktalar var. Bu Anayasa da Kürdlerin tüm istemleri yok. Fakat, baz?lar? var. ?iilerde bu Anayasaya raz? de?iller. Fakat AnAnayasan?n baz? noktalar? onlar?n istemlerine uygundur. Sünnilerde Anayasaya raz? de?iller. Fakat onlarda baz? hususlara raz? olma çabas?ndalar. Çünkü 3 taraf var ve herbiri bir tarafa çekiyor. Tek bir taraf yok ki, tüm istemlerini Anayasaya yazs?n.... Bu ç?kan Anayasa tasla??na ili?kin Amerikan?n r?zas? var. Fakat hat?rlad???m kadar?yla Amerikadan iki defa ele?tiri geldi. Biri Kad?n haklar? meselesindeydi. Eli?tiride Kongreden gelmi?ti.. Anayasa tasla??nda kad?n haklar?n?n ihlal edildi?i ve genel özgürlükler meselesinde rahats?zl?klar?n? ifade ediyorlard?.

Medya: Kerkük meselesinde ne diyorlard??

Felakedin Kakayi: Amerikal?lar?n olumlu söylemleri vard?. Olumsuz konu?malar? yoktu... Amerikal?lar var olan prosesin durmamas? için müdahale ediyorlard?. Fakat, esas sorunlara gelince bize b?rak?yorlard?. KDP’ye, YNK’ye, ?slam Devriminin Yüksek Meclisine yada El Dawa Partisine ?öyle yada böyle yap?n demiyorlard?.. Amerikal?lar kendi önerilerini yap?yorlard?. Onlar?n getirdi?i önerileri reddetmek do?ald?. Bir keresinde bir kaç öneride bulundular. Ama biz o önerileri reddettik. Biz bu önerilerin daha çok di?er taraflar?n i?ine geldi?ini söyledik.. Biz Kürdler olarak sadece Kürdlerin ulusal istemlerini savunmuyorduk. Tüm taraflar ve Irakl? olmayanlarda Kürdlerin kad?n haklar?n?, genel özgürlükleri, sivil toplumu ve demokrasiyi savunan tek taraf oldu?u görü?üne vard?lar. Bu durum çok aç?kt?.
Hatta o dereceye kadar vardi ki, bazi kimseler Baskan Barzani’yi düsünerek tek bir kisi daha fazla islam seriatina dogru gitmesine karsiydi, demeye basladilar.. Kürd delegasyonun Baskani olarak Kek Mesud rahatsizlik duydu.. ......................

Bu meselelerde Amerikalilar bizi cok destekliyorlardi... Tuhaf olan sey diger kesimler, cok acik bir sekilde kadin haklarina, genel özgürlüklere vs... karsiydilar

Medya: Anayasa’nin zamaninda cikmasi Amerikalilarin gönlüne göre oldugunu ve Anayasa’nin icerigini Iraklilarin olusturdugunu söyleyebilirmiyiz?

Felakedin Kakayi: Evet Amerikalilarin gönlüne göreydi. Fakat, senin de dedigin gibi Anayasa’nin olusumu tek kelimeye kadar %100 Iraklilarin eseriydi. Cünkü, bazen bir kelime üzerine tartismalar oluyordu. Her biri bir sekilde bu kelimeye yaklasim gösteriyordu.. Ama sonunda biz en uygun ifadeyi buluyorduk.

Medya: Sana göre Kürd istemlerinin yüzden kaci bu Anayasaya yerlestirilmis durumdadir. Bazilari Kürd istemlerinin %98‘i bu Yasada oldugunu söylerken, buna karsilik bu Anayasa ya karsi bir rahatsizlik dalgasi var?

Felakedin Kakayi: Hayir. Ben Kürd ulusal istemlerinin %98‘nin bu Anayasada olduguna inanmiyorum. Onemli olan, bunu söyleyenler Kürd ulusal istemlerini nasil tanimliyorlar. Örnegin sen diyorsun: Kürdlerin istemleri gerceklestirilemedi..Söyle bir soruyla cevap verilebilinir: Kürdlerin istemleri nelerdir? Yada ben Kürd ulusal istemlerinin %98‘inin Anayasada oldugunu veya olmadigini söylüyorsam, acaba ben Kürd istemlerinden ne anliyorum?

Biz Kürd delegasyonu olarak, talep ettiklerimizin büyük bir cogunlugu gerceklesti. Genel bir anlamda istediklerimizin %75‘ini elde ettik... Fakat, Anayasada formüle edilme bicimleri farklidir.... Anayasa da bazi maddeler iki farkli yoruma yol acabilir.. Fakat daha sonra cikacak yasalarla baska bir yorum bulunabilinir. Genel olarak bizim talep ettiklerimiz, Kürd halkinin istemlerinden farklidir. Kürdler, bagimsizlik istiyor ve devletlerini kurmak istiyor. Biz, bunlari talep etmedik. Biz talep ettigimiz isteklerimizin büyük cogunlugu elde ettik. Diyebilirim ki, Sevres’den sonra bu Anayasa Kürdlerin haklari icin en iyi belgedir ve bir 100 yil icin Kürd meselesini esasini olusturmustur. Bu Anayasaya ne olacagi sart degil... Bu Anayasa referandumda kabul edilirmi, edilmez mi, Irak yönetimlerinin bu Anayasayi uygulamada sag gösterip, sol vurma mantiklarindan bagimsiz, özünde ilk defa ekonomik temeli olan, bayragi, Parlamentosu ve Baskani olan, kürdcenin resmi dil oldugu, Pesmergesi olan ve kendi asayisindan sorumlu Kürd iktidari taninmistir.

Medya: Anayasa Taslaginin girisine iliskin cok elestiri var. Dr. Nuri Talabani’ye göre Anayasanin giris bölümü bir molla tarafindan yazilmisa benziyor. Kürdistan ismi bu bölümde gecmiyor. Siilerin duygularina dikkat edilmis, Kürdlerinkine degil.. 1991 Ayaklanmasindan söz edilmemis, Irak’in karanlik gecmisinden söz edilmemistir... Ayrica giris bölümünde Kürdlerin sahip oldugu ve bayraklastirdigi ulusal günlerde söz edilmemis... Bu meselelere iliskin ne diyorsun?

Felakedin Kakayi: Anayasa Taslagi 2 veya 3 defa yazilmistir. Ilk önce Anayasayi Yazim Komisyonu bir taslak hazirlamisti. Bunun bir kismi degistirildi. Halebce ile ilgili belirleme vardi, ama Enfal’la ilgili vurgu böyle degildi. Barzanilerle ve Feyli Kürdlerle ilgili vurgular yoktu. O son pragraf yoktu. Biz bastan itibaren o taslaga karsi ciktik. Biz kendilerine „Sahban Ayaklanmasina“(Siilerin 1991 ayaklanmasi) karsi 11 Mart kavramini gecirelim dedik. Biz iki defa yazdik ve onlar hep degistirdiler. Biz, Irak tarihine bagli olarak, Kürdlere ve komsu devletlere karsi yapilan saldirilari tarihe mal etmek icin mahkum eden bir pragraf yazmistik.. Onlar bunuda kabul etmediler. Onlar Anayasanin giris bölümüne daha cok kendi sembollerini koymak istiyorlardi. Evet,ben bu giris bölümüne elestiri yapanlarla birlikteyim. Ama, eger sen bastab sonuna kadar bakarsan Arap milleti, hatta Arap kelimesi dahi yok..

Medya: Fakat, Sii ve Sünni (Arap ve kürdler) kelimeleri var?

Felaketin Kakayi: Fakat, Arap kavmi gibi seyler yok. Onlar, arap sövenizminden uzaklasmak istediklerini söylüyorlardi. Bu benimde birlikte olabiliecegim bir cabalariydi. Anayasanin girisi anayasal bir özeligi oldugundan dolayi elestirilecek yani vardir.

Medya: Eski rejimin gerceklestirdigi Halebce ve Enfal simdiye kadar uluslararasi bir mahkemede görüsülmedi. Bazi hukukcular, Halebce ve Enfal olaylarinin Anayasanin bir maddesinde jenosid olarak tespit edilmis olsaydi, bu Kürdlerin gelecegi acisinda cok önemli olacakti diyorlar.. Sana göre bunun yapilmamasi büyük bir eksiklik degilmi?

Felakedin Kakayi: Anayasa bu noktadan da elestirilebilinir. Biz Anayasanin giris bölümüne bir pragraf önermistik.. O da vardi. Eger sen maddelere bakarsan biz bu yönde cabada gösterdik. Hatta Baas’a iliskin bölüm üzerine iki cesit tartisma yapildi. Sünniler,(onlarin bir kesimi acik Baasciydi) Sünnileri savunacaklarina Baas’i savunuyorlardi. Onlar hic bir seyin yazilmasindan yana degillerdi. Karsi cikanlarin bazilarida Siilerdi, hatta bazi Kürdlerde Saddm’in isminin Anayasada yer almasini istemiyorlardi.. kötü dahi olsa Saddam’in ismi Anayasanin icinde gecmiyor. Diyorlardi gelecek icin bir Anayasa yapiyoruz ve bundan dolayi Saddam ve Baas’in ismi icide gecmesin.... Bu iki egilim vardi
Gercektende Halebce ve Enfal olaylarinin failleri üzerini durulmadi.. Öyle saniyorum ki, bu Anayasanin sorunu degildir. Devam edecek....