tartismanin temelinde mesnetsiz bir idda yatiyor: asuri(veya suryani) kurd ilsikileri yeterince incelenmemis (yani dogrusu egrisi pek bilinmeyen) bir mevzu iken ortaya bold iddalar ile tez atinca bu tezin ardindaki kanitin kaynagin talep edilmesi MESRU bir durumdur. tartismalarda kisilestirme ve hakaretin baslamasi ve adresi iyi konulmali. adres iyi belirlenmeyince butun elestiri ortaya sunulmus oluor ki bu belki diplomatik-siyasi bir tarz olareak kabuledilebilir bir tavir ama aydin tavri degil. gelelim mevzuya asurlilerin ingilizlrce bagimsiz bir devlet kurma sozuyla desteklendigi tezi bugun icin gecerli mi? bana gore ortda bu tezi destekleyecek en ufak bir belge olmadigi gibi, bunu ima eden gostergeler de yok. paranoya kacilimaz biir insani durum ancak bunu topluma komplo teorileri ile kanitsiz bicimde yaymak, fikir ifade etme ozgurlugunun sinirlarini zorluyor. nicin? cunku gecmis ve bugunune bakildiginda her hangi bir teze iman edip hayatini koyma egilimi yuksek olan toplumlarda bu tur tezlerin yaratacgi sonuclar onemlidir. bu acidan tartismanin daha dogru duzgun yapilmasi ve ucar gocer dedikodu ve paranoya ile beslenen dusuncelerin ayiklanmasi gerekir. asurilerin gecmiste ingilizlerce ne olcude desteklendigine dair canbeg bir kaynaktan bahsetti (Susan Meiselas- Kurdistan in the shadow of history, Random Hause, New York) bu kitapta iki ayri yerde ve ayni yazarin (Martin van Bruinessen) degindigi bu mevzu aynen su bicimlerde geciyor: (sayfa 152, 3 paragrafin sonlarina dogru) "But after the king`s death in 1933, the balance was lost. His son Gazi won the sympathy of Arap nationalist by brutally repressing a revolt by the Nestorian Assyrian, another nation to whom the British had once promised a state of their own" (kaba tercume: kralin (Faisal) 1933 de olumunden sonra, Gazi arap milyetcilerinin sempatisini kazandi ve bir vakitler Britishlrece kandilerine ait bir devlet icin desteklenen nasturi assurilerin isyaninin acimasizca bastirdi) simdi gene MvB den ayni kitapta ayni konu uzerine baska bir aktarma geciyorum: sayfa 96 2. ve 3 . paragraflar " soon after the outbreak of the First World War in 1914, the Nestorian Christians of Hakkari fled the Ottoman Empire to the relative safety of Urmia, where there already was a Nestorian community and where the Russian extended them protection. In the wake of their own revolution, the Russian troops left Iran, leaving a power vacuum that Simko attempted to fill. The Nestorians, whom the British were trying to weld into an anti-Ottoman fighting force, apparently intended to carve out an independent state for themselves in the Urmia region. This brought them into a direct conflict of interest with Simko, who by then combined his role as a traditional warlord with Kurdish nationalist aspriations, and successfully united numerous tribes under his command." (kaba tercume: 1914 de birici dunya savasi baslayinca, hakkarili nestorian hiristiyanlar osmanli bolgesinden, daha onceleri de nasturi toplulugunun var oldugu ve rusyanin onlara koruma imkani sundugu goreceli emniyetli urmiye bolgesine goctuler.Ruslar iran dan cekilince ortaya cikan otorite boslugunu Siimko doldurmaya giristi. Britishler tarafindan anti-osmanli savas gucu olarak orgutlenmeye cabalanan Nasturiler, urminye bolgesinde kendileri icin br bagimsiz devlet yaratma niyetinde idiler. Bu niyet onlar ile Simko nun cikarlarinin catismasina yol acti. Simko, gelenksel bir savas lordu ozelliklerini (warlord un turkce tam karsilgi yok gibi, mutegallibe(usurper) desek tam olmuyor, ancak ingizlicede "derogatory"/kucultucu asagilayici, kotu anlamlarda kullanildigi kesin)Kurd milyetci emelleri/talepleri ile birlsetirerek, onemlli miktarda kabileyi/asireti basarli bicimde kendi komutasi altinda birlestirmeyi becerdi.) simdi benim bu iki alintidan cikardigim yorumlara geliyorum. MvB nin asuri bristih iliskilerindeki iki idda teknik olarak birbirini tutmuyor. ilk aktardigim idda da britishlerin asurilere bir devlet vaddi soz konusu iken, iknci aktarimdan cikan sonuc ise, britislerin asurileri sadece anti-osmanli savas gucu olarak kullanma niyeti var ,e bagimsiz devlet olma egilimi asurilerin kendilerine ait. simdi yapilacak is MvB ye mevzuyu yazip, her iki iddasindan hangisini hangi guvenilirlikte kaynaklara dayandirdigini sormak. ilk vakit buldugumda bunu yapacagim. etnik konfilikteler uzerine uc ciltllik kaynak aksiklopedisinde de asurilerin Britiishler tarafindan 1914 lerde "implicit veya explicit" (ima yolu ile veya sarih bicimde) (terimleri aynen orda kullaildigi gibi aktariyorum) bagimsiz devlet kurmaaya ozendirdiklerinden soz ediliyor. ancak bu kaynak da her etnik konflikte iki uc sayfa ayirna bir yuzeysel referans kaynagi (yani isin detaylarina girmeyen ve bir suru bias icerebilen yuzeysel bilgilerin yer aldigi bir kaynak). daha derine inmek gerktigi asikar. butun bunlar 1900 lerin baslari icin. o donemlerde Britishler (ve diger emperyal gucler) orta dogu hakkinda ne kadar bilgileri varsa o kadar sofistike planlara sahipler. ek olarak Susan mesielas in kitabinda W. Churcill ile Sir. Percy Cox (mesopotamia komseri) arasindaki yazismalaridan bir ornege bakmak ilginc olabilir (sayfa 80). orda Churchillin guney bati asyadaki tribal tooplumlara(afganlar ve kurdler mesela) kimyasal silah kullanmayi onerebilen bu kisinin bile turkler ve araplar arasinda bir kurd tamponu yaratma niyetini SPCox ile nasil tartistigini, ve SP.COx un lafi evirip cevirip King faysal li cozumun Britishler iicin en iyi cozum olacagini okuyabilirsiniz. Konuyu biraz dagittik ama, ilginc mevzu dagilsin; kurdlerin kendi kendilerine su soruyu sormalari gerekir nicin ingiliz gorevlisi olan Noel in gorsuleri degilde Getrude bell ve SPCox gibi kurd antipatisi izlenebilir olan kislerin gorsuleri Bristish politikasi olarak benimsendi? bu soruya disaridan cok kendi icimizden kaynaklanan cevaplar aramakda yarar var. bu illaki hatali yonetime ima degil. malzemenin o gunku halinin (kosullarin) yarattigi durum olabilir. ancak tarih veya her ne ise -tum surecler-gercekler uzerine oturur. yakistirmalar wishfull thinking denen olmayan ama arzulanan seyler uzerine degil. eger olan bitene bir anlam vermek veya olabilecekleri kestirebilmek istiyorsak adres acimasiz da olsa GERCEKLER olmali. bu perspektiften yola cikarak dun icin bile net olmayan (olmadigini idda etmiyorum, ortada boyle bir seyin olduguna dair kantinin isaretlerin supheli oldugunu tartisiyorum) British destegine bir bagismiz asuri devletini, hic bir sekilde materyalize olamayacak bugune kaydirmak ityice sacma oluyor. sacmalama hakki ifade ozgurlugune girer mi ? evet girer! ancak karsina ona sacma ve mesnetsiz diyecek ve kanit kaynak isteyecek gorusler ciktiginda bu gorusleri kemali affiyetle kabul etme sorumlugu da olmak zorunda. ozgurluk ile sorumluluk birlikte kullanilmasi gereken seyler. bunu hatirlamayanlara hatirlatmak gerekir. sonuc: bugun bolgede yeni bir israil yaratmak icin asurilerin secildigi tezi bu tezi, berzan boti adli bir kurdun kendi inisiyatifi ile yaptigi bir girisime sinirlenip, budan kalkip, ciddi kaniti kaynagi birakalim basit bir isaretin bile varligi supheli bir komplo ile ise isveci almanya yi ingiltereyi bulastiran bir hipotez neresinden tutulup savunulacak? bu soru mesru bir sorudur. hosa gitsin gitmesin ortak mekanlarda sorulacaktir. asurilerin bolgede kalan nufusunu birakin tum dunyadaki nufuslari konumlari kapasiteleri itibari ile, sadece teknik acidan bile baksak boyle bir role uygun olmadiklari asikar iken bu soz konuusu uluslarin kararvericilerinin dupeduz aklini yitirmis kisilerden olsutugunu ima etmek anlamina gelir. asurileri en fazla kurdlerin bolgede ayri bir devlet kurma planlarini frenlemek iicin kullanilmasi soz konusu olabilir ki bunun gerceklikle alakasini kurmam mumkun( boyle bir sey var diye yazmiyorum-yani ortama kosullara durumlara isaretlere bakinca mantiken boyle bir niyet plan olabilir diyorum- olabilir diye olmus veya olacak demek de degil, gene kaniti mesneti bulmak zorunlugu var). tamam tartismak aklida fikirde dagarcikta ne varsa bunlari paylasmak iyi filan da, nerye kadar? bunun karsi tezi sorusu suphesi olmayacak mi? asagida zincire bakin? bu tartisma mesru supheler ve sorulara ve kaynak talebi ile basladi. nerye geldi? kim getirdi nasil getirdi? sorunun adresini net koymayanlarin-koyamayanlarinda bu mezbelelikte payi olmali. kurdler eger bir devlet veya fedarasyon artik kapasitleri ve yetenekleri neyi nerya kadar kaldiracaksa kurmaya niyetli iseler suc ve ceza mevzusuna da kafa yormak zorundadir. ahlak elastiki bir mevzu oldugu icin onun simdilik bir yana birakiyorum(bu bile aslinda agir bir itiraf)-buralari ileride kurma niyetinde oldgumuz STATumuze pilot mekanlar gibi. burda aklina esan aklina estigi gibi mesru/kabuledilebilir azginlik sinirlarini asip saga sola asli astari bolmayan dedikodulari-palavralari-yakistirmalari asinca "suc ve ceza" nerde duracak? proto hukuk yaratmayan mekanlarin ileride hukuk yaratma ihtimali nedir? bu sorular da newroz idarecilerine. usul uzerine cok yazilmasi gerek-bunu vakit buldugumda burda veya baska bir yerde de olabiliri yapacagim. ayrica bilim ile bilgi ile pseudo-bilgi yi birbirineden iyi ayirmak gerekir. her seye bilimi katma zorunlugu yok abcak katilmasi gereken yerlede bu is kabul edilmis bicimleri ile yapilmak zorunda. bu bicime itiraz varsa bunun da yolu gene bilimin kendi cercevesinde sonuna kadar aciktir. o mekan da aynen insani diger ortamlar kadar garip, hatali, yanlis seyler icerir. ancak bir avantaji vardir ki diger platformlara kiyasla kendi hatasini yanlisini bulacak ic dizgeye sahip tek platformudur. bunlari da benden bir tezin YANLISLANAbilirligine fokus oldugum icin -dogrulanabilirlik talebinde bulunanlara yaziyorum(iki katilmci idi-mahlaslarini hatirlamiyorum). sadece Karl Poper a bakmalarini onermekle yetinecegim. acik soyluyeyeim armut pis agzima dus tarzina fazlasiya alismis bir cogunlugun zahmet edip KP ye yanlislanabilirlik yaklasima bakacagini dusunmuyorum. bunlarai yuzeysel de olsa yazinca da hemen "ukala" sifati cephaneden cikiveriyor(garip bicimde hakaret olarak kullanilan bu sozcuk aslinda gercek anlami itibari ile iltifattir). cakil taslarini siralamak, luzumsuz yazilim suslemeleri ile bunlari yorumlamak. olmayan baglantilari kanitsiz isaretsiz ustelik de mutlak ifadelerle yazmak. spekulatif bir yaziya uygun supheye acik formulasyonlar duruken kestrip tamak-butun bunlar pseudo-bilgi sacma anlamina gelir. cocuklarinizin onune hanginiz kokmus bayatlamis bakteri buyumus yemegi koymak istersiniz? toplumun zihin sagligi icin liberal kontrol elzemdir. yaptigim budur! begenilsin begenilmesin bu isi orda burda surda surdurmeye devam edecegimi ilan edeyim. kotu beslenen ne olur? turkiyeye bakin ne oldugunun kallavi bir ornegini goreceksiniz.