KUDÜS Ýsrail'deki Kürt Yahudi nüfusu giderek artýyor. Kara Kuvvetleri Ýkinci Baþkaný Jitzchak Mordecha gibi üst düzey birimlerde de Kürtler yer alýyor. En az 230 Kürt kadýný askerlik yapýyor ve istihbarat birimlerinde yer alýyor. Ben Ýsrail'deki Kürt Yahudilerin nasýl yaþadýðýný ve siyasi olarak hangi pozisyonda olduðunu araþtýrdým.

Yahudilerin Kürtlerle olan iliþkisinden bahsedildiðinde ilkin akla MOSAD'ýn Öcalan'a yönelik komploda oynadýðý temel rol ile GAP projesi geliyor. Ama bununla birlikte Kerkük ve Musul gibi yerlerde toprak satýn alýnmasý, Kürtleri Yahudilerin kayýp 10 kabilesinden biri olarak görmeleri de sürekli gündeme geliyor. Yahudilerin son yýllarda Kürdistan'ýn özellikle Kuzey ve Güney parçasýnda toprak satýn alma faaliyetlerini yoðunlaþtýrdýðý da zaman zaman tartýþma konusu oluyor.

Peki Ýsrail'deki Kürt nüfusu nasýl yaþýyor? Tüm bu politikalar içerisinde onlarýn rolleri nedir? Gerçekten Kürtler mi yoksa Kürtlermiþ Yahudiler mi? Týpký Kürdistan'da Kürtleþen diðer birçok halktan bireyler gibi... Kendilerine sorduðumuzda bunun tek bir cevabý veriliyor, “Biz Kürdüz“. Bunu gizlemiyorlar, aksine Kürt olmanýn Ýsrail'deki Kürt Yahudileri arasýnda özel bir önemi var.

KARA KUVVETLERÝ ÝKÝNCÝ YARDIMCISI KÜRT

Özellikle 1990'lý yýllarýn baþýndan bu yana Kürt Yahudi nüfusunda önemli bir artýþ yaþanýyor. Ýsrail'deki bu Yahudilerin bir kýsmý Güney Kürdistan'a dönerken, halen yüz binlercesi Ýsrail'de yaþýyor. Kürt Yahudi nüfusun 500 bin civarýnda olduðu tahmini de yapýlýyor. Ýsrail'de üst düzey birimlerde de Kürt Yahudilerle karþýlaþmak mümkün. Örneðin Kara Kuvvetleri Ýkinci Baþkaný Jitzchak Mordecha bir Kürt Yahudisi. Gelecekteki Ýsrail Genelkurmay Baþkaný olmasý yüksek bir ihtimal olarak görülüyor. Bununla birlikte askeri istihbarat olan Jin Bet ya da diðer adýyla Þabaak'ta iç istihbarattan sorumlu kiþinin de Kürt bir kadýn olduðu iddia ediliyor.

KÜRT KADIN ASKER

Ýsrail'deki Kürt Yahudilerin yaþamýnda göze çarpan en sýradýþý olaylardan birisi kadýn askerler. Bu askerlerin sayýsýnýn 230 olduðu belirtiliyor. Aslýnda kadýn askerlerin hemen hepsinin Kürt Yahudisi olduðunu da söylemek mümkün. Kadýn askerler genellikle evlerine yakýn bölgelerde görev yaparlar. 8 aylýk bir silahlý eðitimden geçen bu kadýnlar genellikle hava ve kara kuvvetlerinde göre yapýyorlar. Bazýlarý üst düzey subay olabiliyor, dileyen de asker olarak kalabiliyor. Subay olanlar ise MOSAD'ýn psikolojik masasýnda görev yapýyorlar. Bu görevdeki kadýn ve erkeklerin yüksek baþarý gösterdiði belirtilirken, son yýllarda bir üst göreve atananlarýn sayýsýnda artýþ yaþandýðý kaydediliyor.

Ankara'da 1999 ile 2003 yýllarý arasýnda görev yapan Ýsrail ikinci konsolosu da bir Kürt Yahudi'siydi. 2003'te Ýsrail'e geri dönen Moshe Kamhi isimli Konsolos daha sonra Rusya'ya gitti. Þimdi ise Ýsrail'in Ýstanbul Baþkonsolosu olarak görevini sürdürüyor.

ÝSRAÝL'DE KÜRT YAHUDÝ KÜLTÜRÜNE DESTEK

Ýsrail'deki Kürt Yahudiler kendi kültürlerini yaþamak ve yaþatmak için düzenli olarak devletten yardým alýyorlar. Ancak orada yaþayan Yahudi Kürtler, devletle olan iliþkilerinin özelikle 1999'da Öcalan'a yapýlan komplo ardýndan soðuduðuna iþaret ediyorlar. Ýsrail'in bu komploda rol almasýndan dolayý bazý Kürt memurlar ve subaylar hükümeti protesto etmiþ ve istifalarýný sunmuþlardý.

TÜRKÝYE ÝSRAÝL'E GÝZLÝCE TOPRAK SATTI!

Ýstifa eden Rafi Adler isimli bir müsteþar halen Ýsrail'de yaþýyor. Ýsrail'de yaþayan Yasin AKDAMAR, SerçavaNEWS'e aktardýðýna göre Öcalan'a yönelik komplo için “hayret verici“ diyen eski müsteþar Adler, Ortadoðu'nun en eski halklarý olan Kürtler ve Yahudilerin birbirine düþman olmamasý gerektiðini söylüyor. Adler, o dönemde Ýsrail ile Türkiye arasýnda sýký pazarlýklar yapýldýðýný ve Öcalan'a karþýlýk Türkiye'nin Mezopotamya'da bazý topraklarý gizlice Ýsrail'e sattýðýný belirtiyor.

Örnek olarak GAP bölgesini gösterirken, Ýsrail'in o bölgede arsa almayý teþvik ettiðini, Türk devletinin de faiz uygulamadan ucuza arsa verdiðini belirten eski müsteþar, kendisinin bir arkadaþýnýn da GAP bölgesinde 400 dönümlük bir arazi aldýðýný ve orada yaþadýðýný ifade ediyor.

Peki Ýsrail'deki bu Kürtler nasýl yaþýyor, kültürleri nasýl, düðünlerde neler yapýyorlar ve hangi þarkýlarý dinliyorlar? Kürt Yahudilerin genellikle yöresel Kürt kýyafetleri ile gittiði düðünler Kürdistan'ýn diðer parçalarýndaki ile ayný motifleri taþýyor. Düðünlerde halaylar çekiliyor, çoðunlukla neþeli þarkýlar söyleniyor.

XERAPETE XAÇO DÝNLÝYORLAR

Yerel þarkýcýlarý da Kürtçe söylerken, Agire Jiyan'dan Kazo'ya kadar diðer Kürt sanatçýlarýn seslendirdiði parçalar seslendirirler. Lehçeleri ise daha çok Briki aþiretinin kullandýðý Kürtçeye benziyor. Kürt Yahudiler, Ermenistanlý Kürt sanatçý Xerapete Xaço yaþamýný yitirdiðinde çok üzüldüklerini belirtiyor. Bu durum hemen evde Xerapete Xaço'nun kasetlerinin bulunmasýndan da anlaþýlýyor.

BU “TIRÞIK“ FARKLI

Yemek Kültürü de Kürdistan'dakinden bek farklý deðil. Ama bazý farklý yemek türlerine de rastlamak mümkün. Örneðin kapaðýn içini oyun içine et ve sebze doldurduktan sonra fýrýna koyuyorlar. Bunu yüzyýllardýr yaptýklarýný söylüyorlar. Eskiden fýrýna atýldýðý anlatýlan bu yemeðe “týrþýk“ diyorlar. Ama bildiðimi Kuzey Kürdistan'daki “týrþýk“tan farklý. Temel geleneksel yemeklerin baþýnda “týrþýk“ geliyor.

OTEL ÝÞLETMECÝSÝ: KÜRDÝSTANLIYI OTELDE DEÐÝL EVÝMDE YATIRIRIM

Aslýnda ilk bakýþta Kuzey ve Güney'deki Kürtlerden pek de farklý deðiller. Ýsrail'de bir otel iþletmecisi Kürt Yahudi Pinhas Revivo, buradaki Kürtlerin misafirperverliðini anlatýrken baþýndan geçen bir anýyý anlatýyor: “2002 yýlýnda Bitlisli bir Kürt otelime gel ve iki gün kaldý. Ben de ona nereli olduðunu soruduðumda ’Bitlisli bir Kürt olduðunu' söyledi. Onu hemen otelden alýp evime götürdüm, 8 gün kaldý.“

“Ben otelimde kalmak için gelen bir Kürdistanlýyý otelde yatýrmam“ diyen iþletmeci, “neden?“ diye sorulduðunda, “Kürtler misafirperverdir, onlarý otelde aðýrlamak ayýp olur. Evime alýyorum, sohbet ediyoruz, kendi dilimizde, kültürümüzde konuþuyoruz. Dinlerimiz ayrý olabilir ama ýrkýmýz ayný“ þeklinde cevap veriyor.

ONLARIN DA BÝR CHE'SÝ VAR, KOMUTAN AGÝT

Kürt Yahudilerin çoðun evinde Mele Mustafa Barzani'nin resimleri ile karþýlaþýlýyor. Mele Mustafa Barzani'ye büyük ilgi duyuyorlar. Yasin AKDAMAR, bazý evlerde Kürtlerin CHE'si olarak görülen gerilla komutaný Agit'in (Mahsum Korkmaz) resimlerinin olduðuna dikkat çekiyor. Agit resmini görünce þaþýrdýðýný ve belki de tanýmadan resmi oraya koymuþ olabileceklerini düþündüðünü söyleyen Akdamar, “Önce sorayým dedim, tanýmamýþ gibi yaptým, belki de tanýmadan oraya koymuþ olabilirler diye düþündüm. Onlar da bana ’bu bizim aslanýmýz, bizim kurtarýcýmýz, özgürlük þehidimiz' dediler. ’Tanýyor musunuz?' diye sordum. ’Nasýl evladýmýzý ve onun resmini tanýmayýz' dediler“ þeklinde anlatýyor.

Agit'in remini kolye yapmýþ gençlere de rastlamak mümkün. Akdamar, sürekli kendisinden çið köfte ve kebabýn sorulduðunu ve neden kendilerine getirmediðini söylediklerini ifade ediyor.

KADIN ASKERLERDEKÝ KÜRT RENKLERÝ

Kadýn askerler de genellikle bileklik olarak Kürt renklerinde oluþan takýlarý tercih ediyorlar. Bazýlarýnda bu bileklikler göze çarpýyor. Ayrýca Ýsrail'de son dönemlerde Kürdistan yazýlý þapkalar da revaçta. Üç renk ve üç dilde Kürdistan yazýlý þapkalar moda olurken, Ýsrail'de Kürt kýnasý olarak bilinen kýna da düðünlerin dýþýnda gençler arasýnda bir moda haline gelmiþ. Bazý gençler sadece kýna ile yapýlmýþ dövmeler taþýyor.

KÜRT YAHUDÝ LOBÝSÝ ORTAYA ÇIKACAK

Siyasi olarak da buradaki Kürt Yahudiler, özellikle Ýsrail'in kendi politikalarý açýsýndan büyük önem taþýyor. Birkaç yýlý içinde Avrupa ve ABD'de Kürt Yahudi lobisinin karþýmýza çýkacaðý yönünde güçlü iddialar var. Kürt Yahudilerle konuþulduðunda bu yönlü bir hazýrlýðýn olduðu yönünde ciddi hazýrlýklar olduðuna iþaret ediyorlar.

KERKÜK, MUSUL VE GAP

Öte yandan Kerkük ve Musul'a dönenler arasýnda da çok sayýda Kürt Yahudisi var. Bunlarýn bir kýsmý bu kimliklerini gizliyorlar. Müslüman erkek veya kadýnlarla evli olanlarýn olduðu belirtiliyor. Ýsrail uzun süreden beridir Kürdistan'daki arkeolojik kazýlar ve bilimsel araþtýrmalarla da sýk sýk Kürtlerin bir Yahudi kabilesi olduðunu ileri sürüyor. Benzer bir iddia Talibanlara iliþkin de ortaya atýlmýþtý. Ýsrailli araþtýrmacýlar Talibanlarýn etnik kökeni olan Peþtunlarýn Ýsrail'in kayýp 10 kabilesinden biri olduðu iddia ediyor. En azýndan Ýsrail hükümeti bunu doðrulamaya çalýþýyor.

Ýsrailliler özellikle El Kuþ'taki Yahudi peygamber Nahum ve Musul'taki Yunus peygamber tapýnaklarý ile Kerkük'te Daniel peygamber mezarý ile ilgileniyor. ABD'lilerin 2003'teki iþgalinden sonra bu gerekçeleri öne süren Ýsrailli Kürtlerin Güney Kürdistan'da, tarihi Yahudi ’mülkü' olarak deðerlendirilen topraklarý satýn almaya baþladýðý bilgileri gelmeye baþlamýþtý.

Kuzey Kürdistan'da da Ýsrail uzun yýllardýr çeþitli þekillerde varlýk göstermeye çalýþýyor. Daha çok GAP projesi ile ismi anýlan Ýsrail'in Harran'a ilgisi artýk bir sýr deðil. GAP projesinin arkasýnda Ýsrail'in olduðu iddia ediliyor. Ýsrail'in talimatýyla GAP'ýn suyunun bir kanalla sadece Harran'a götürülmesi de bu kuþkularý arttýrýyor. Viranþehir, Ceylanpýnar, Suruç, Bozova gibi yerlerin susuz býrakýlmalarý bu kuþkularý arttýrýyor.

Serçavan Notu: Ýsrailli Bayan askerlerin fotolarý,http://www.debka.com/ dan alýnmýþtýr. Dikkatsizlikten dolay sercavan yazýldý. Özür dileriz.
www.nasnamezarok.com