bir kac yil once
van kadin derneginde ben ve avrupa da bir universite de "zozyal" bilimlerle ugrasan bir kurd akdemisyeni seminer vermek icin davet edildik.
elbette kadin mevzusu.
daha once bu deneyime deginmistim-hatirlayanlar icin tekrar olacak-kusura bakmasinlar. ancak bizim kurdlerin her yandan ve her birimizin bazi elementar sorunlar uzerine yurtaaslik bilgisi duzeyinde aydinlanmaya ihtiyaci oldugu acik.
bu husuta yazilan yazilara gelen tepkiler (ve tepkisizlik) bunun en iyi gostergesi.
bu seminerde once ben kisaca konuya bakis acimi yansitayim.
kurd kadinin kurd milyetcilgi tarafindan manuple edildigi ve ana sorununa ilgi gosterilmedigi tezim ana tezdi.
kurd kadini cepecevre saran olgulari da bir model grafigi ile sundum.
presentasyon (power point formunda) pc mde biryerlede duruyordur-ileride munasip bir ortam olsa orya da asarim-bu isin sunumunu yapan bir hayli aktif bir kurd kadini tarafindan da cok benimsendigi icin odunc alinip kullanilmasi beni sevidiren bir model denemesi idi.
kisaca soyle:
kurd kadinini cepecevre saran kurum-olgu-gelenek vs leri
siralamak gerekirse
-islam ve onun hakim kildigi (illa dogru algilanisi degil hakim algilanisi)
-turk devleti ve onun kurdistan da yapilanmis duzeni ve bu kultur
(bunun icine yazili olarak var olan hukuk ile de facto uyugulanabilen hali de giriyor)
-kurd ulusalcilgi
-kurd gelenekselcilgi
-dis dunyanin cogu zaman gorsel olarak ulasan ancak fonksiyonel olarak ulasamayan etkileri filan fistik
(belki baska seyler de vardi ama su an hatirladiklarim bunlar)
simdi o sunumu bu modeli irdeleyerek artilari eksileri tartisarak (bir hayli interaktif bir sunumdur ve ozelikle turkiye de "sikmabas-veya turbanli" denilen iki kurd bayani muthis bir bicimde cok da tekileyici sekilde tartismayi zenginlestirdiler-bunu hic unutmuyorum!-salonundaki cogu kurd bayani turbanli filan degildi bunlari da birer ayrinti olarak aktarayim).
burda ayni minvalede bu isi tartismaya cayaim-zamani uygun.
islam in algilanisndan bahsettim(gercek kurallarini bir yana koyalim-cunku algilanisi kadinlarin hayatini cok daha belirgin bicimde etkilemekte)
bu faktir kurd gelenekcilgi ile birlesince ortaya bir suru hurafe ile pek de iyi seyler cikmadigi asikar. koylere serpilmis marufeti kendiyle sinirli bir suru hoca veyaa bilmis toplumu yalan yanlis seylerle bicimleyebiliyor-islam adina.
bi kadinlar icin onemli bir baski faktoru olusturuyor. (bu yoruma tahmin ettiginiz gibi iki turbanli kurd kizindan gayet guzel itirazlar geldi-orjinal formulasyonumda islamin dogru algilanisi uzerine bir elestiri yoktu(aslinda olmasi da gerekir) ve ozelikle algilanisina elestiri yoneltigimi yakalamadiklari icin ayni seyleri onlarda bir kez tekrarladilar. iyi de oldu cunku boylece kurd kadinin islam adina onlara dayatilan rezaletlere bizaat islami kendi inisiyatifleri ile ogrenip karsi cikmalari gayet guzel bir seydi. yani kurd kadini onune koyan "dinimize gore sudur budur" masalini yutmayacak evlatlari yetistirmis-bizim isimiz da varolani gozumuz gibi koruyup bunlarin sayilarini artirmak.
kurd gelenkselcilginin kadina bictigi gomlegi turbanlisi turbansizinin dinleyecegi yok.bu kesin ordaki her hangi bir kadinin onuen hanife ye burda yapiulan itiraz yapilsa ne olur?
ne olacagini ornegi ile soyliyeyim.
efendim ben kurd gelenkselciligine yuklendim
bunun kur ulusalciligininsadace bir boyutuna belkide farkinda olmadan katki sunmum olmasindan dolayi kurd ulusalcilarin da kurd gelenekselciligine ozelikle kadin konusunda hosgorulu davrandigini bunun kadinlar acisindan kabul edilmez oldugunu da soyledim. bunlari tek tek hepsi ulusal kurd uyanisindan direk olarak etkilenmis kadinlara soylemek gerekir mi? hepsinin bizaat yasadigi seyler ama soyutlama acisindan boyle bir seyi onlerinde dillendirmek cok hoslarina gitti.
tam burda netameli mevzu girdi devreye
turk devleti ve "turk" hukuku
kadinlar ne yapacakti
kurdlerin "turk " hukukuna karsi tavri
bir asiret catismasindaki gibi (o da eskidendi) kendi iclerinde bu isi halletmek mi olacakti? vs vs
ben orda yaptigim yorumlari simdilik yazmiyorum(sonra yazarim elbette)
burda oteki konusmacinin sunumunda degindigi konulara ve ordaki kadinlari hoplatan yorumuna gececegim.
bizim arkadas
kadinlarla ilgili mevzularda oteki mevzular gibi kurd geleneksel yontemlerine basvurmanin
somurgeci turk hukukuna basvurmaktan daha munasip oldugunu
bunun uluslasma icindeki kurdler icin elzem oldugunu soyleyince
cingar koptu
simdi sikici konuyu burda kesip sorumu soracagim.
baska bir yazida!
HeK
tefrikaci
