Sovyet-Kürd İlişkileri(26)

   Eğer Lozan Konferansı Türkiye için kötü sonuçlanırsa, her ne kadar Türkler bu tavrımızı kendi iç işlerine karışma olarak kabul etselerde biz Türklere tavsiyelerimizle önerilerde bulunabiliriz..  Her ne olursa olsun biz Kürd sorununa seyirci kalamayız. Bu konuda hazırlıklarımızı yapmalıyız. Fars ülkesinde, Mezopotamya’da ve Kürdistan’daki tüm olaylarda haberdar olmalıyız. Diğer yandan Kürdlerle ilişkilerimiz olmalı, Rusya’nın prestijini yeniden yükseltmek için Kürdler arasında gerekli propaganadayi yapmalıyız... Bizim propaganda ve haber toplamak için para ayırmamız gerekiyor.. Kürdlere ilişkin en önemli, en değerli haber ve bilgileri bizim Londra, Paris ve Tahran’da elde etmemiz gerekiyor.. Konsoloslarımız Kürdler üzerine araştırmalar yapmalı, saflarımıza çekmek için Kürd lider ve önderlerinin düşüncelerini ve onlara ilişkin bilgileri toplamalılar.. Bu iş içinde bizim kendi Kürdlerimizle işe başlamamız gerekir. Yani Iğdır’daki Erivan’ın eski Kürdlerinden.... Karmalu köyünden Ali Eşref Ağa, Argov köyündeki Hamid ve Hasan Begi Şemsedinov ve İran Kürdlerininin önderleriyle başlamalıyız... Şemsedinovlar bize bağlılar, Türkiye’de akraba ve tanıdıkları var. Bizim onların içinde propagandamız İngilizlere karşı olmalıdır, İngilizlerin himayesinde otonomi yerine Rusya himayesinde otonomiyi onlara öndermeliyiz.. Bedirxanilerin Kürd sorunun çözümünde rolleri çok büyüktür.. Tekrarlıyorum, rolleri çok büyüktür. Bizim elimizde güçlü ve sonuç alıcı bir joker var.. O da Bedirxan Paşa’nın oğlu, Rusya’ya karşı vefadar ve şimdi Tiflis’te ikamet eden Kamil Beydir. Kamil Bey bizim iler ailesi arasında aracı olabilir. Bedirxanların şimdi iyi bir tavırları var.. Onlar İngilizlerin yanlarına gitmelerine izin vermediler. Bizim bu iş için Tiflis’te özel askeri bir organı örgütlememiz gerekir. Bu organ Kürdler arasında araştırma, propaganda ve istihbarat faaliyetlerini yürütecek.. Bu organ Rusya Cumhuriyetinin Devrimci Şurasına doğrudan bağlı olmalıdır. Aynı zamanda Dışişler için halk komiseri(Dış İşler Bakanı) bilgilendirilmelidir.  Ben sizlerin dikkatlerini önemli bir sorun üzerine çekmeyi boynumun borcu biliyorum: Kürdlerle ilişkilerimiz sağlamlaştırılmadığı müdetçe, hiç bir şekilde Ermeniler propagandacıların içinde olmamalılar.. Ermenilerin propagandacılar arasında olması Kürdlerin tümünü bizden uzaklaştırır. Kürdlerle Ermeniler arasındaki düşmanlık çok büyüktür... Bu düşmalığın yavaş yavaş azaltılması gerekir..Sonuç olarak şunuda eklemek istiyorum.. Ben kişisel olarak vardığım düşünce Kürdlerin İngilizlere karşı özel bir bağlılığının var olmamasıdır. İngilizler Kürdlere bağımsız bir Kürdistanı, para ve silah öneriyorlar, Kürdlerde alıyor. Bu şu anlama gelmiyor Kürdlerin yanında bizim etkimiz İngilizlerden azdır. Eğer Kürdler şu kanaata varsalar ve görseler biz onlara yardım ediyoruz, bizim işlerimiz onların içinde gereken yere sahip olacaktır. Eğer bugün İngilizler para ve silah bakımından bizden daha ileri olduklarından, zengin olduklarından Kürdlere yardım ediyorlarsa, bizde Kürdistan’ın sınır komşusu olduğumuzdan , İngilizler uzak olduklarından daha etkiliyiz.. Rusya’nın yeniden sahneye çıkması, önemli bir tavır geliştirmesinin büyük bir önemi vardır.Ankara, 03.11.1923Şachovski............................................. Kürd Komitesinin Türkiye sosyalistleriyle gizli ilişkileri var.(Cibranli aşiret reisi Xalid Bey’in önderliğindeki Erzurum Komitesi)Sosyalistler Xalid Bey aracılığıyla Kürdlere Ankara devletinin genel siyasi durumunun netleşmesini bekleyelim , olmasa o zaman birlikte devlete karşı ayaklanırız diyorlar.. Kürd Komitesi sosyalistlerle anlaşamadı. Çünkü, sosyalistler içinde bazı kimseler var ki Türk devletinin adamlarıdırlar...  Çev: Aris Arda