Kürdistan ve Irak Secimleri üzerine...

  15 Aralik secimlerinin sonuclari dün aciklandi... Kürdistan ve Irak secimlerine iliskin bugüne kadar yapilan tahminler ve aciklamalar büyük oranda dogru cikti...Dünkü Secim Yüksek Kurumu tarafindan yapilan aciklamaya göre: Siilerin „Birlesik Irak Ittifaki“ 128 sandalye, „Kürdistan Ittifaki Listesi“ 53, Sünnilerin „Tevafuk Cephesi“ 44, Iyad Allavi’nin basini cektigi „Irak Ulusal Listesi“ 25, Suriye yandasi Baascilarin „ Ulusal Diyalog icin Irak Cephesi“ 11, „Kürdistan Islam Birligi“ 5, Hiristiyanlar, Türkmenler ve Êzidiler birer ve 275 sandalyeden geriye kalan diger altisi ise cesitli arap gruplari arasinda paylasilmis durumdadir.Bu secimden cikarilmasi gereken sonuclari söyle özetleyebiliriz...1) Siiler gecmise göre belirli bir güc kayip ettiler, ama yine en büyük liste olarak Temsilciler Meclisine girecekler... 2005 yilinin ocak ayinda yapilan secimlerde 146 civarinda parlamenter gönderirken, bu sefer 128 sandalyeye sahip olacaklar.. Onlar 18 sandalye kayip ettiler.Ayrica Sii Listesinin icinde güc dengeside degisti.. Bu secimlerde, El Sadr taraftarlari alabildigine güclendiler.2) Kürdler bu secimlerde diger güclerin daginikligindan yararlanarak yine ikinci güc oldular. Kürdler, gecen secimlerde 75 sandalye kazanirken, bu secimlerde 53 sandalye elde edebildiler. Yani Kürdlerin kaybi 22 sandalye... Gecen secimlerde „Kürdistan Islami Örgütü“ Kürdistan Listesinde bagimsiz olarak secimlere katilmis ve 2 sandalye elde etmisti.. Bu secimlere de „Kürdistan islam Birligi“ partisi katildi ve 5 sandalye elde etti.. Son söz konusu partinin 5 sandayesini 53‘e ekledigimiz zaman önümüze cikan sonuc: 58 sandalye.3) Amerika’lilarin destek verdigi ve gelecek Hükümetin Basbakani olarak görmek istedigi eski Basbakan Allawi pek büyük bir performans gösteremedi.. Ocak 2005 secimlerine göre sandalyelerini 15 den 25‘e cikarmasina ragmen fazla bir varlik göstermedi...4)Sünniler 2005 ocak secimlerinde 17 sandalye kazanmisti, bu secimlere ise cok yogun bir sekilde katilarak, farkli listeler halinde de olsalar 60 civarinda sandalye kazandilar..5) Kurulusundan beri Kürdlerin düsmanligi temelinde varligini sürdüren „Türkmen Cephesi“(TC) ise husrana ugradi.. Kerkük’te dahi varlik gösteremedi.. Kerkük’ün 9 vekilinin 5‘i Kürdler, 3‘ü Araplar ve biride TC kazandi. Araplar’in listelerinde aday olarak gösterilen bir kac milletvekili daha kazanabilir.. Ama Türkiye’nin yillar boyunca milyonca Türkmenden söz etmesi, gecen secimlerle baslayan ve bu secimlerde tümden ortaya cikti.... Ocak 2005 secimlerinde, Sünniler bir cok alanda TC’ye oy vermislerdi.. Bu sefer kendi adaylarinina yöneldiler. Bu konuda Türkmen Cephesinin Kerkük’te aldigi oylara bakmak yeterlidir.. Zaten bir cok Türkmen cevresi artik Türk derin devletinden kendilerine bir hayir gelecegini sanmiyorlar... Türkmen Cephesinin ilk baskanlarindan biri olan Muzafer Arslan’in ailesinde Kürd vardir gerekcesiyle Türk derin devleti tarafindan distalanmisti.. O bugün Mam Celal’a danismanlik yapiyor.. Bir önceki baskani Faruk Abdulrahman, Ahmed Celebi’nin yaninda ekmegini ararken ikiside secilmediler vs.. vs..Sonuc olarak bu tablo okundugu zaman, mevcut olan Irak’in cok kozmopolitik olan yapisida ortaya cikmaktadir..Mevcut olan parlamento yapisiyla Kürdler ve Araplar yeni bir yapilanmayi insa etmeye calisacaklar.. Zaten bu yeni yapilanmayi insaa girisimi secim sonuclarinin aciklanmasindan cok önce baslamisti.... El Hekim’den Caferi’ye, Sünnilerden ABD Büyük Elcisine kadar herkes Kürdistan’i ziyaret etti ve Kürd siyasal önderligiyle görüstüler.. Ayrica, Washington ve Londra’dan Kürdistan’a yapilan telefonlari da eklemek gerekir.Cünkü, önümüzdeki sürecte insaa edilmek istenen yalnizca Hükkümet olayi degildir. Fuad Hüseyin’in de vurguladigi gibi „Irak develetini“ insaa etme olayi gündemdedir.. Irak’ta var olan ve de facto yürütülen bir ic savas var.. Kürdler, kendi Hükümetlerinin iki idaresini birlestirme kararini alarak, var olan „Hükümet ve devleti“ insaa sürecine King-maker olarak girmek istiyor..Kürdlerin disinda kalan cevreler alabildigine daginik bir tablo ciziyorlar..Sii Listesine bakilirsa, kendi icinde bir cok grubu barindiriyor.. En önemli 3 grup: El Hekim’in basini cektigi, „Irak islam Devrimi Yüksek Meclisi“, El Caferi’nin basini cektigi „ El Dawa“ ve El Sadr taraftarlari...Bu cevreler arasinda Irak’in gelecegine ve kurulacak sisteme iliskin farkli yaklasimlar var.. El Hekim cevresi Irak’in genelinde federal bir yapiyi savunurken, digerleri daha cok merkezi bir yapinin pesindeler.. Bu cevreler daha simdiye kadar kendi aralarinda bir Basbakan adayi dahi tespit edilmis degil.. Caferi mi yoksa Adil Abdulmehdi mi ikilemi icindeler..Sünniler, ABD’nin Anayasa’da yapilacak degisiklikler konusunda kendilerine verdigi sözden dolayi secimlere katildilar.. Ama simdi bu degisiklikler konusunda pek „iyi havalar“ esmiyor.. Kürdler, Kürdistan’a iliskin hic bir degisiklikten yana degiller. Siilerin en büyük gücünün basini ceken El Hekim acik bir sekilde „federal yapi üzerine oynanacak siyasal degil Anayasal bir“ durumdur, diyor ve „kendi bölgelerinde federal yapiya gideceklerini“ söylüyor. Kürdlerde bu meselede kendilerini destekliyor.Ayrica, El Hekim federal bölgelerin zenginlikler üzerine etkili olmasinida istiyor.. Bu konuda Kürdlerle cakisiyor. Kürdistan’a yaptigi ziyaret esnasinda bu konulardaki düsüncelerini ortaya koymustu...Kürdlere en yakin duran kesimler, El Hekim ve iyad Allawi cevresidir.Kürdler her ne kadar „ Siiler kimi Basbakan adayi olarak secerlerse kabulumuzdur“ diyorlarsada Kürdlerin kalbi „eski Maocu“ ve sonradan „Siicilige terfi eden“ Adil Abdulmehdi’den yana... Caferi, Kürdler tarafindan anti-Kürd posizyonlarindan dolayi pek sevilmiyor.Ama, Sii Listesi icinde Sadr cevreleride Caferi’nin Basbakan olmasini istiyorlar. Sonucta, önümüzdeki sürecte Amerikaninda dayatmasiyla Irak’i olusturan Kürdler, Sünniler ve Siiler arasinda bir koalisyon hükümeti olusacak.. Hic bir taraf distalanmayacak.. Cünkü sorun Hükümet degil, devlet ortada yok..Varsayalim ki Sünni ve Sii Araplar kendi aralarindaki ic savasi birakip, Kürdleri distalayan bir Hükümet kurdular. Kürdler bu hükümeti tanimaz.. Zaten yakinda Kürdler, Araplarla Hükümet görüsmeleri yapmak icin bir heyeti Bagdat’ta gönderecek..Bu heyetin programi ve savunacagi tezler coktan hazir..... Federal yapi, Güclerin Kürdistan savunma gücleri olarak anayasada vurgu yapildigi kalmasi, zenginlik kaynaklar üzerinde bölgelerin kontrolü, Kürdistan cografyasinin %40‘ini olusturan Kerkük ve diger isgal altindaki alanlarina iliskin 58.maddenin uygulanmasi, bakanlilarin bölüsülmesi, Cumhurbaskanligi görevi vs..vs..Ama görünen odur ki, önümüzdeki sürecte cok ciddi tartismalar ve pazarlilar olacak.. De facto olarak 3 ayri devlete sahip olan Kürdler, Sünniler ve Siiler disardan dayatilan zoraki ortak bir iradeye nasil kavusurlar? Hepimiz birlikte Irak’ta ve Kürdistan’da yasanacak gelismeleri görecegiz.[email protected]