Submitted by Anonymous (doğrulanmadı) on 7 June 2008

bu dunya yanlis intibalar kadar uzun yasayan sey azdir.
abd nin dis politikasinin baskan -secim degisikligi ile degismeyecegine dair
iman edilmis bir kani var.
garantisi nedir bu imanin?
abd cikarlari bin bir sekilde saglama alinir mi alinmaz mi?
amerika icin ufak sayilabilecek bir degisiklik
(irak dan asker cekme onlar acisindan ufak bir degisiklik sayilabilir-
bu cekilmenin alternatifini-yani ordaki ordusunun islevlerini bolgede baska ulkelere devredebilirse veya bu ulkelerde ornegin turkiya, misir ve gurcistan da kuracagi askeri uslerle bu isi halledebilecegi-bolgeyi daha UCUZA daha az tepki alarak kontrol edebilecegini dusunurse irak dan bal gibi de asker cekebilir. simdi lafi
kicindan anlama temayululer benim abd nin irak dan asker cekecegini idda ettigimi okurlar-hayir ne cekecegine ne cekmeyecegine dair kesin bir kanimiz olamaz.
sadece her iki duruma hatta aklimiza bile gelmeyecek ucuncu durumlara da hazirlikli olmak gerekir.

simdi
biraz geriye biraz abd ye giderek abd dis politikasinin belirleyen grand strateji de hangi kosullarda ve ne olcude degisim olabilir ona bakalim.
(sexo bozulacak ama isim var ve acele yazmak zorundayim- kila tuye takmayin imla ya yazim hatasina da takmayin-alan okura saygi babinda iki kere okuyacakmis yazdiklari -benim de baska islere saygim var-zamana saygim var-kurdlerin bazi hatalari suzgecten gecirebilecek yeteneklerine saygim var ve bu sebeplerle de yazdiklarimi okumadan yoluyorum-bu ara nameyi de gecelim usul uzerine onemlidir)

ABD nin dis iliskiler politikasini genel olarak "Grand Strategy"(GS) olarak adlandirmak yaygindir.
bu iki kelimelik kavram (ana strateji-buyuk straeji)
amerikan cikarlarinin (bugunku GS de bu cikarlar sadece ekonomik cikarlari degil-amerikan degerlerini de icerir)dis dunya da hegamonya tesisine odaklanmistir.

bu meseleyi tartisirken bizim onceligimiz abd dunyasinin detaylarina girmekten cok
kurdleri ilgilendiren yanlarina veya bu yanlari belirleyen GS bolgelerine degisim ihtimallerine bakmak olmali.

ilk soru
ABD nin bugunku GS de kurdleri ilgilendiren yani nedir?

amerika da GS nin belirlenmesinde akademik cevreler de gazete yazilari da
doner dolasir isi basit bir dikotomi (bir mevzuyu –konuyu-olguyu iki karsit ogeye indirgemek) ile aciklamaya getirir.

iste Wilsonian GS (bu daha cok dis dunyaya liberal degerleri tasiyarak abd hegamonyasini tesis etmek biciminde ozetlenen “Internasyonalist-liberal“ olarak tanimlanan politikacilar tarafindan yurutulen ABD hegamoni politikasidir)
buna karsit ise
izolasyonist GS (burda da abd nin cografik konumuya okyanusla diger dunyadan ayrilmasinin etkilerini gorenler de vardir- dunyanin detay dertlerine bulasmadan
kendi islerine de dunyayi karistirmadan-hegamonyayi daha temkinli ve gercekci yontemlerle surdurme yanlilari-realistler)

yani GS yi belirleyen (eger degisim olacaksa degistiren)
liberal-idealistlere karsi realistler dikotomisidir denir.

gercek durum boyle midir?
ben bilmem
bakinca da sip diye gorunen bir sey degil bu.
bu soruya kisa bir cevap verebilecek birilerinin oldugunu da sanmam
(aksi halde bir kutuphane rafini rahatlikla dolduracak onca kitap yazilmazdi bu hususta)

peki demokratlar nedir cumhuriyetciler nedir
ve GS nin bicimlenisinde hangi biciminde yer alirlar?

bir ornekle bu soruyu da yorumlariniza acayim

Wilson, Roosvelt, Truman ve JF Kenedy, bunlar GS yi internationalist-liberal
cizgide surdurmus olarak tanimlanan (bu husuta belirgin bir uzlasi var) baskanlar.
fikir olsun diye yazayim
bu dort baskandan ilki ve sonuncusu demokrat
ikinci ve ucuncu ise republicandir.

demek ki grand strategy partiye gore degismeyebilyor-amam baskandan baskana degisebilyor.
Cunku bu dortlu disinda bir suru rep ve dem bu stratejinin internasyonalist yanini devre disi birakmistir. Bazilari da liberal yanlarini.
Hatta ayni lider once internasyonalist bir politikayi izlerken aninden ona ters bir karari aldigi bile olmustur
(ornek wilson- siyasetl ve yakin tarihle ilgilenen butun kurdler wilson prensiplerini bilir!
Ancak avrupdan amerikan askeri gucunu ceken ve zayiflatanin boylece abd cikarlarina buyuk darbe vuranin ayni wilson oldugunu bilir mi bilmem)

Dagitmayalim toplayalim tekrar
peki ala neye gore degisiyor GS?
bu isin uzmanlari
(referans vermiyorum sexo bozuluyor-is cikiyormus-wikipedia filan-ustelik bu referanslari versem is wikipedia ile de bitmeyecek-itirazlari sexo ya yoneltin.
ben artik "user interface" i dusunerek yazma stratejisine kaydim-benim de bir GSm var elbette ve o da degisebilyor)
US GS sinin degisimini
GS nin ana hatlarindaki iyice belirginlesen islemezlik ile birlikte bir secimde bu tarzin secim kaybetmesine bagliyorlar. bu iki sart birlikte olusunca GS degistirilmeye baslaniyor
ancak ana hedef ayni-US hegomanyasi (bunun ordaki adi US national interest)
simdi bazilari hegemonya lafini duyunca sartli refleksle solculuk salgilari sacabilir.
(saglam sosyalist argumanlara hic bir diyecegim yok-sosyalist dusunce gelenegi olmasaydi emperyal azginligin nerde duracagini kestirmek bile zordur-bu konu ayri bir mevzu-cahil-sarlatanlari da sosyalizmin savuncusu filan saymak mumkun degil)
Evet ne diyorduk?

Hegemonya diyorduk.
hegomonya
medlerce yapilinca kurdlere boburlenme tarihi
torklarca uygulaninca vahset tarihi olan bir seydir
iceriginin ne olduguna bakmadan
neresine degimis neresine degmemis
nersi iyi neresi kotu
anlasilmaz
US hegomonyasi
kurdler icin
lokaldan globale
baba hegomonyasi
agabey hegomonyasi
aile hegomanyasi
koca hegomonyasi
cevre-mahalle hegomonyasi
parti dernek hegomonyasi
parti agasi -serok hegomonyasi
yetmez internet web agasi hegomonyasi (bkz wp)
bunlarin toplami hegomonyasi
buda yetmez
ustune
tork-fars -arap hegomonyalarini
ic ice kat kata yasayan kurdler icin
US hegomonyasi
pratik hayatta ne anlama geliyor?
bu soruyu da ortaya attiktan sonra
yukaridaki hatirlatmayi tekrar edeyim
US hegomonyasi US ekonomik cikarlarinin yani sira
Ozellikle bugunku yeni GS de vurgulana vurgulana satilmaya cabalanan
US degerlerini de (mesela demokrasi, mesela dusunsel liberalizm, mesela coca cola
mesela temel insan haklari vs vs gibi seyleri de) icerir.

simdi abd liler bush ile simgelenen ve acikca wilsonian (su meshur wilson prensipleri hani kurdistana devlet hakkinin modern zamanda ilk kez ifade edildigi prensipler) internationalism ile
liberal ogeleri (demokrasi goturmece) savunarak gelen
ve
Condoleezza Rice in “engelleyici savas ve demokrasi kampanyasi“ (preventive war and democracy promotion) ana temalarinin yer aldigi 2002 yilin da ABD nin National Security Strategy sini aciklayan konusmasinda belirtigi bicimiyle

“"In real life, power and values are married completely."
Gercek hayatta guc ve degerler evli cift gibidir.

hatirlatmasi ve abd nin GS sini surekli dikotomilerle aciklayan akdemiyaya da verilmis bir cevap olan bu temel strateji
obama ikdidara gelirse ne olacak?

amerikali strateji kararvericileri
obama nin secim meydanlarinda yaptigi konusmalar dayanan yeni bir GS nin
bugunkunden iyi olabileceginden emin degiller.
nicin?
onlerine tarihi acip baktiklarinda
wilsonun avrupadan askeri olarak cekilmesinin
abd cikarlarina ne buyuk darbe indirdigini gorecek kadar bilgi sahibi olduklari icin

abd nin dis politikasina okyanus otesi izole cografyasindan kaynaklandigi dusunulen -yabancilari karistirmama- aliskanligindan kolay kolay vazgecemeyecegi icin

bu yabancilari karistirmayi sadece avrupanin abd dispolitikasina bulasma egilimi diye okuyun-obama bu konuda acik kapi sinyalleri verdigi icin avrupada bu olcude populer olmus olabilir.

orta dogunun her turlu kontrolsuz gelismeye acik oldugunu
bu mekanda da enerji kaynaklari yattigi icin

iran in halen bugunku GS yelkenlerine ruzgar uflemeye devam ettigini grdukleri icin

obama ile eski GS nin pek fazla degisebilecegine ihtimal vermeyenler var.
ancak bu dunya boyle kesin kes kestirilip atilan yorumlarin yanildigini gosteren ir suru belge ile dolu.

bizi ilgilendiren yanlara geri donelim
wilson ile basladik onunla baglayalim:

hepimiz wilson prensiplerini (su torklarin uykusunu kaciran-onlarda pavlovian refleksler uyandiran prensipler-kurdistan a ufakta olsa bir parca statu talep eden prensipler)
nicin hayata konulamadi?
Yaziyi burda bitiriyorum
Topu Kurdistan cocuklarina (aklini kulananlara) atiyorum
Burda yaptigimiz veya daha dogrusu yapilmasini istediklerimizin neredeyse tumu bir takim oyunudur-unutmayin! Pas vermeden olmaz!

hurmetler
HeK

Güzel açılımlar yapmaya çalışmışsın, eline sağlık.. Bir konuda şerhımı koyuyorum.. İzolasyon politikası esas olarak iki savaşı arası Amerikan dış politikasına damgasını vurmuştur.. Onun dışında "isolasyona" yada üstüne kapanma olmamıştır.. Amerika ikinci dünya savaşından sonra hegomanyasını tüm araçlarla sürdğrmüştür... İsolasyon diye bir tutum içine girmemiştir.. Selam Mirko

merhaba aslinda hatayi kabul ediyorum duzeltmeyi soyle yapayim benim kasdettigim izolasyon (realistleri bu adla ben andim aslinda- okudugum kaynaklarda kullanilan daha cok realist tabiri benim onlara yakistirdigim ise izolasyonistlik) bu GORECELI bir kavram ve bana gore de abd nin deniz asiri bir yerde olmasindan kaynaklanan derin bir kulturun izleri var burda. yani tabir gorceli-ve senin hakli olarak soyledigin gibi disaridan gorunen abd politikasini anlatmiyor. otekilere gore izolasyonu tercih edenlerin bu dunyadan izole olmayi sectikleri soylenemez-duzeltme uyari icin sagol. HeK

Kendin zaten yazmissin, geriye de Kurdlere Wilson'un ufurdugu taleplere ragmen neden bir toprak parcasinin secur edilmedigi sorusuna cevap aramak kalmis; ABD aslinda Guney'de Kurdlere bir toprak parcasini, Irak'a bagli olarak secure etti ya ! Bunu hepimiz biliyoruz elbette ama ABD'nin acendasinda ozgur Kurdistan diye bir kavramin gecmedigini, birinci elden kulaklarimla ( Bush'un konusmalari) bir de elli bin tane yorumdan ben cikariyorum; baskasi ne anlar bilmem. Sebeblerini ise hem burada, hem baska sitelerde sayfalar dolusu yazanlar var( ben dahil). Akli basinda makalende asil takilacak husus, Wilson'u ornekledikten sonra ( hakli olarak), ayni adamin Avrupadan asker cekmesini gostererek, Irak'a bir stratejik model olarak emsal teskil etmen. Burada basit bir ornekleme hatasi var, biliyorsundur ama yazayim meraklilari icin; Bu enerji, bu El Kaida ve Islam fundementalizminin ivmesi, Israil'in guvenligi ve dedigin gibi Iran'in, bizzat ABD'nin kendisini isgal etmeyecegine dair guveninin tam olmasindan kaynaklanan posta koymalarinin kombinasyonu goz onune alindiginda, ABD'nin Irak'tan Obama hiyarinin ufurdugu takvimde birakalim asker cekmesinin, bir daha agzina bu kaka laflari almasinin bile maddi temelinin curuk olduguna ayan beyan isaret ediyor. Tahlil yapiyoruz neticede ve Huseyin, gotunden uyduruyor; daha simdiden, henuz baskanlik on secim kampanyasi yeni bitmisken, Hanife'nin belirttigi gibi JohnMac Cain'den beter sahin laflari Yahudi lobisinin onunde esas durusta soylemeye basladi bile. iyi gunler dilerim

ben hic bir tahminde bulunmuyorum dikkat edersen. aslinda ongorude bulunmak elde saglam bilgiler ve guvendigin bir yasa varsa guzel ve mumkun bir sey-ama bana gore insanin hem nesne hem ozen oldugu sosyal konular b bilgi-teori-ongoru imkanini ne yazik ki mumkun kilmiyor (bu sebeple ben habire fizik kimya biyolji ye bilim denilecekse zozyal "bilimlere" baska bir sey demek gerktigini savunanlardanim) yani: sein kadar kesin bir sey soylemek istemiyorum tek istedigim sudur her turlu gelismeye hazir olan birey ulus toplum vs vs yasamayi becerir. daha baska bir bicimde kendi isimize bakalim-kendimize bos boburlenmelerle degil saglam bilgi hesap kitap plan progamlari esliginde GUVENELIM etrafi da dikkatlice kollayalim ana fikir budur ancak benim kargaci burgacik yazilarda dagilir gider kolay gelsin neseli saglikli gunler HeK

Bende aynen , fizik kimya , biyoloijiye bilim diyorum, her ne kadar bu hususlarda detayli tartismaya girecek bilgiden yoksunsamda... Bu yuzden de, bilim alanina girmeyen politik tahlil meslelerinde, elbette mevcut verilere gore , iddianin tam tersine, kesin ibareler kullanirim. Politika bilim degil ki ? Politikada kesin konusmak icin bilimin onayina ihtiyac kalsaydi, politika yurutenlerin Ismet Inonuden ibaret olmasi gerekirdi herhalde. slm

selamlar,hocam siz yazin,Sexo size niye kizsin ki.zaman sorunu nu bir cogumuz yasiyoruz.ben sizden yazilarinizi anlasilir bir dille yazmanizi-zaten sinirli olan zamanimizida sozluge bakarak harcamamak icin soylemistim-rica etmistim.sizinde bir arkadasla olan soylesinizde dile getirdiginiz gibi forumda doyurucu yazilar grafigi yukselmekte.hepte boyle olur temenimiz dilegiyle,calismlarinizda basarilar...hurmetler

en azindan selami kurdcelestirdik sana takilyorum yaptigin uyari aslinda iki uclu bir elestiri 1-user interaface/ yani iliskiye gecmeye cabalanan kesimle kurulan arakesit dikkate alinmasi gereken bir gercek ve sen bunu bana hatirlatiyorsun. bu sebeple kendi GS (grad stratejim de bir degisiklige gittim 2-ote yandan insan zorlamasa performansi yukselmez bu sadece bilgi uygarlik kultur gelistirmede degil spor yaparken de boyle bu sebeple GS mi tekrar eski haline de donderebilirim- donmeli GS tek GS den iyidir. sakin olaki elestirinin ise yaramadigini sanma ilk dakikalarda agirima gitse de cok ise yaradi. neseli ve saglikli ve bol elestirili gunler HeK

Bazen elestirler isse yariyormus demek hocam.insani kamcilayip kendine gelmesini saglar.(benim ki elestiri degil bir ricaydi,yazilarinizin uslubu ebabinda) Bu ara Kerkutte neler oluyor onuda acsaniz sevinirim.hurmetler

Selamlar HeK, Ben biraz daha somut ornekler vererek goruslerimi aciklayayim bu konuda. Bana gore ABD uzun vadeli hedeflerini belirler ve bu hedefler kim gelirse gelsin degismez. Partilere gore degisen bu hedeflere gidilirken izlenilen yoldur. Daha somut Orta Dogu'dan ornek verirsem; Israil'in guvenligi ve bolgedeki enerji kaynaklari kontrolunun elde tutulmasi ABD'nin belirledigi hedeflerdir ve asla degismez. Yani ister Obama gelsin ister McCain gelsin bu hedeflerden sapmalari soz konusu degil. Bu hedefler icin izlenecek yol farklidir. Simdi su ana kadar izledikleri yoldaki farka bakalim. Demokratlar genel olarak dunya (AB ve gelismis ulkeler diye dusunun dunyayi) ile zitlasmadan, onlarla cok fazla ters dusmeden yol aldilar bugune kadar. Cok fazla dengeyi bozmadan ilerlemeye calistiklari icin hem yavas ilerlemis oluyorlar, hem de bana gore bu yolda bazi muttefiklerin harcanmasina yol acabiliyor. Cumhuriyetciler ise ozellikle Neocon'larin hakimiyeti ile acayip bir degisime ugradilar ve 'ben super gucum istedigimi yaparim' zihniyeti ile kimseyi iplemeyen bir tavir ortaya cikti. Bu tavir Kurdlerin cok isine geldi su ana kadar. Mesela Irak konusunda bu tavri dengelemek icin Hamilton-Baker plani hazirlandir ama cumhruiyetciler bu plani kendilerine uygun bulmadi. Bu plan unutmayin siyaset ustu bir komite tarafindan hazirlandi. Yani cumhruiyetci-demokrat ortakligi tarafindan. Yani eski cumhuriyetcilerin de savundugu buydu ama buna karsi cikanlar neocon'lar. Yani bolgede kimsenin sevmedigi Neocon'lar aslinda bizim icin iyi. McCain'in grubunda kesinlikle neocon'lar olacak ama gel gor ki Obama'nin ekibinde tek bir neocon bile olmayacak. Simdi tekrar konumuza donersek, peki Irak'dan cekilme soz konusu olabilir mi? Obama aylardir bu soyluyor -hatta tum demokrat adaylar soyluyordu, bir tek Mrs. Clinton'i ayri tutmak gerek. Bazilari bunun secim soylemi olduguna inaniyor. Ben degil. Bakin Obama Ermeni soykirimini taniyacagini soyluyor ama baskan olunca bunu degistirebilir. Sonucta etkilenen kucuk bir kesim burada. Ama gelin gorun ki Amerika'daki en onemli uc basliktan biri olan Irak konusunda Amerikalilari kandiramaz. Yani verdigi bu soz yerine getirmek zorunda. Tabii ki goz boyama niteliginde yapabilecegini dusunmek de mumkun ama adam cok keskin bir sekilde 16 ay gibi sure veriyor. O yuzden ben asker cekmez diyemiyorum acikcasi. Ustelik ayni sekilde kesinlikle ve kesinlikle Irak'da askeri us kurulmasina da karsi. Bu da Obama'nin uzun vadeli degismez hedeflere izledigi yolda Irak'a bizim istedigimiz ya da neocon'larin bictigi rolu bicmedigi anlasiliyor. Beni Obama konusunda en rahatsiz eden onun aylar once izledigim bir roportaji olmustu. Orada ABD'nin Irak'dan cekilmesinden sonra kan golune donusmesi durumunda tekrar Irak'a girip girmeyecegini soruldu. Adam katliam olsa bile Irak'a onlemek icin girmeyi, asker sokmayi dusunmuyordu. Tim Russert bile sinirlenmisti, "nasil ahlaki olarak boyle bir katliamdan sorumluluk duymazsiniz" demisti. Beni burada kaygilandiran sey, Sunni-Sii catismasindan ziyade bu grubun birlikte veya birinin bir sekilde cevre ulkelerle anlasip guneye saldirmasi durumunda bu adamin sessiz kalabilecegi ihtimali acikcasi. Yani demem o ki Irak'in rolu ne yazik ki hedef degil, rol icinde yer aldigi icin gelecek partiye gore degisir. Peki ozellikle guney Kurdistan ne olur? Irak soz konusu oldugunda ABD'nin tek gurur kaynagi guney. Ustelik Irak icinde Kurdlerin alternatifsiz oldugu gercegi de goz onune alinirsa bence onlarin durumunu genel Irak'dan ayri dusunebiliriz gibime geliyor. Bu konuda Hilary Clinton'in verdigi mesajlar cok daha net (ne de olsa akilli kadin) ama gel gor ki Obama'nin bu konuda ne dusundugu ne degil. O zaman da cevresindeki ekip onemli. Butun bunlara karsilik cumhuriyetcilerin en kotu ihtimalle bugunku kosullari sunacagi kesin. Bizim icinde onemli olan bu aslinda. Sevgiyle kal, Hanife

Sayin HANIFE, Sizinle bu konuda hem fikir degilim.Abd de ki secimle iktidara kim gelirse gelsin su an BOP politikalarindan koklu donusum olmayacaktir.Onlarin o bolgede ki amaclar icin donem donem gelistirdikleri taktiksel donusumler bilakisi kandileri tarafin olusturalarak bolge devlet ve olusumlari bilincli bir sekilde dizeyan etmek, kaliciliginin mesrulugunun zemini yaratmaktir.BU kalis yuz binlerce askerini fiili bir isgal olarak tutacak anlamina gelmemeli.cekecekler ama orda su veya bu sekilde mutlaka olacaklardir.bu turkiyele,Guney kurdistan alaninda,belki de Azerbeycan dada.Kafkas bolgesinde enerji yataklarina hakim ola,orta dogudan sonra ABD nin yonelecegi ilk alandir.SU an verilen savas ta-orta dogu-oncu artcilardir bence.McCAIN izeyecegi yol konusunda herkes ayni kanida,bunu gecelim.Obama nin Hilary Clinton na tecih ederim KOcasinin iki donem yaptiklari ortada.Birde ben kadin politikacilardan urkerim savas ortamindan. Obama nin daha once ki ropotajlarin ki sozleri, daha once ki Basbakanlarinin soylediklerinden oteye gitmiyecektir diye dusunuyorum.Kisaca sunu belirteyim:bir dahaki secimlerde kim iktidara gelirse ABD nin nihai politikalarinda bir degisik olmayacaktir.Bu konuyla ilgili sayin HALUK GERGER in ABD ORTA DOGU TURKIYE ismli kitabini okumak lazim.selamlar

selam hanife Obama'nin Irak'tan asker cekmesi dusuncesi , Amerikan kamuoyunda Republicanlara yonelik tavan yapan hosnutsuzlugu kullanip iktidara gelme stratejisiydi bana gore. Bir kere, Irak'tan asker cekmeyle , once Israil sonra da Turkiye'nin guvenlikleri onceligi masaya yatirilmak zorunda; 16 ay icinde asker cekilmesi halinde Irak'ta kan golunun bu defa triple artabilecegi ihtimalini Obama'da gorebilir; ayrica, Peter Galbreith'in ismi guvenlik danismanligi veya secretary if state falan geciyordu . Uzun konu ama, ABD'nin Irak'tan 16 ayda asker cekmemesi icin her tur sart mevcut.Kisaca bu kadar iyi gunler

Yeni Yorum yaz

About text formats

Düz metin

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.