KEMALIST HAREKETIN ERMENiSTAN VE KURDiSTAN´I TÜRK YURDU YAPMA CALISMALARI
Bu yazi M.KALMAN ´NIN Bati Ermenistan Kürt ilsikileri ve jenosid kitapinda alinmistir .
Ýttihat ve teraki umumi (genel) merkezi her ihtimali göz önüne alarak dünya harbini yenilmemizle neticelendiái taktirde silahlarÏnÏ bÏrakmayarak anadoluya ¸ekilip orada kademe kademe mücadeleye karar verip, bunun icin de carpici bir plan hazilamisti.
Bu plan; umumi merkezde müteadit cesitli toplantilarda uzun müzakereler (tartismalar) sonunda bütün tefuarati ve ayrintisiyla meydana getirmisti(1).
seref C†avusoglu´ya kemalist hareketin gelismesinde pay cikartiyor. Yada gercekten kemalistlerin yaptiklari ittatcilara bagliyor. Evet; Mustafa kemal´de (Atatürk) koyu bir ittihatciydi. Ýttihatci önderlerle arasindaki celiskiside kariyer nedeniyleydi.
Talat, Cemal, Enver pasa ve digerlerin yurt disinda olmalari Mustafa Kemal´in (Atatürk), onlarla iliskilerinin farkli bicimde sürmesine neden olur. hep ve her zaman onlarla yazismalar, fakat; hic bir sekilde onlarin tekrardan yönetici olmasini istemez. Kemalist anlayisi sözde her ne kadar kendisini ittihatcilara karsi göstermis sede; özünde ise tamamen batiyi ve icteki kamuoyunu aldatmaya yönelikti. hep ittihatci olmadiklarini vurgulamaya calismalarida iste bu nedenleydi. Nasil ki, Türkiye Cumhuriyeti´nin Osmanli´nin devamcisi oldugu gizleniliyorsada, ayni sekilde kemalistlerde ittatcilarla öyleydi. Mevcut günmüzde Ermeni sorununa bakis ve politik yaklasimlari dahi basli basina somut bir örnektir.
Osmanlilar, Mondros Ateskesini imzaladiktan sonra savasin galipleriyle bir anlasma yapacaklarini daha once planlamislardi. Ekim devrimiyle yikilan Rus Carliginin yerini Sovyetlerin (SSCB) almasi, keza; ABD´nin varligini giderek dunya siyasetinde hisettirmesi osmanli yoneticileri arasinda umut isiginin olusmasina neden olur. Tam bu kosullarda 3 ocak 1918´de yani mondros ateskesinden once ABD kongresince kabul edilen Wilson prensiplerine sarilir. ABD, Fransa ve Ingiltere ile rekabet edebilmek icin o yillarda daha farkli ve sinsi bir politika izler.
Uluslar kendi kaderlerini tayin etme hakkinda bahsetmeleri, ezilen uluslar icin bir guvence, dahasi atilmalarina dayanak olur. 14. maddelik Wilson prensiplerini 12ínci maddesinde,\"Osmanli imparatorlugu´nun turk olan kirimlarinin egemenligini saglayacak, fakat turk olmayan, turk boyundurugu altindaki milliyetlere Muhtar gelismeleri icin her turlu olanak verilecek..\" seklindeki maddesi, turk devletinin yikilmayacaginin garantisi olur.
Bu madde, osmanli aydinlari arasinda amerikan mendaliteliginin savunulmasinin da baslangici olurken, bu donemde Ingiliz ve Fransiz isgalinden kurtulma ile ABD celiskisinden de yararlanma on plana cikar.
Oyleki mondros ateskesi sirasinda, sinirlarin muslumanlarin yasadigi alanlar olarak kabul gorulmesi istenir. Bu sinirlar daha sonra Misaki-Milli olarak adlandirilir. Kurdistan ve bati ermenistan´in osmanli sinirlari icinde tutulabilmesi icin yuvarlak sozler edilmeye baslanir. Wilson prensiplerine diger batili emperyalist devletler olumlu bakmaz. Cunku bu prensipler, somurgelerinin ve isgal altinda tuttuklari ulkelerin bagimsizliklarina kavusmalari anlamina geliyordu.
ABD, ise bu donemde yeni somurgecilik cercevesinde bir politika izlemeye baslayarak, askeri zor ve baski ile isgal yerine, sozde bagimsiz devletlerin ekonomik ve siyasi olarak kendisine bagimli olmalari yonunde bir politika hayata gecirir. Bu politikada yeni somurgecilik tipidir, yani modern somurgeciliktir.Ve bu modern somurgecilik tipi politikasini 50´li yillardan beri de surdurmektedir.
Yildirim Ordu Komutani Mustafa kemal, mondros ateskesini bir gun sonra Izzet Pasa´dan aldigi acil telgraf sonrasi ogrenir. Izzetpasa´nin Istanbul´a gelmesi dogrultusundaki istegine uyar. Ýzzetpasa kabinesinde savunma bakanligi gorevini almak ister. Fakat Istanbul´a vardiginda Izzetpasa´nin hukumeti istifa ettiginden dolayi, bu kez sadrazzam olmasi yonunde girisimlerde bulunur. Acak bu isteginde de basarili olamaz.
Mustafa kemal, yine o donemde Padisah Vahdettin´le goruserek, ona bazi guvenceler vermeye calisir. Istanbul´da bulundugu gunlerde cesitli batili devletlerin yetkilileriyle de gorusmelerde bulunur. Onlarla bati yanlisi oldugunu, Kurdistan ve Bati Ermenistan´in kendilerine birakildigi taktirde Bolsevizme karsi daha garantili olacaklarini anlatmaya calisir.
M. Kemal ayrica yenik osmanli ordusunun cesitli ust duzey subaylariyla toplantilar yapar. Ozeliklede ingilizlere yakin olmaya calisir. M kemal, 17 Kasim 1918´de Minber gazetesinde verdigi bir demecte;`ingilizlerin, osmanli milletinin ozgurlugune gosterdikleri saygi ve insani yaklasim karsisinda yalniz benim degil, butun osmanli milleti memnundur!..` seklindeki aciklamasini yapar (2).
18 Kasim 1918 tarihli Vakit gazetesinde ise Britanya Hukumetinin Osmanlilara karsi olan iyi niyetinden kusku duymak istemem seklindeki aciklamalarini, Kemalist yazarlar belli bir gaye icin soylendigini yazarlar. Yani anadoluya gorevli gitmek ingilizlerin onayini almak gerektiginden boyle soylendigini yazarlar. Bu gosteriyorki M. Kemal´in Istanbul´daki gorusmelerinin hala karanlik noktalari vardir. Bir kisim arastirmacilar M. Kemal´e; \"ingiliz ajani..!\" dahi demektedir. Onun daha Istanbul´daki ingilizlere karsi Sovyet kozunu oynadigini burdan goruyoruz.(4).
Turkiye´den kacan ittiatci onderler, yurtdisinda ingilizlere yonelik kurtulus calismalarini orgutlenmeye girisirler. Talat, Enver ve diger pasalar, yogun diplomatik girisimlerde bulunurlar. Hata Sovyetlere bile giderler ve orada --------M. Kemal destek ararlar--------- ingilizlerle sinir komsusu olmak istemeyen Bolseviklerin kerhen destegini alirlar. Bolsevikler, ayni zamanda turklerin diger musluman halklar uzerindeki etkilerini dusunerek yararlanmaya calisirlar.
Fakat gerek Talat ve gerekse de Enverpasa Antibolseviktir. Talatpasa bolseviklerle ilgili dusuncelerini soyle ifade ediyor;\" insanlar, siyasetleri yada cikarlari yuzunden bolsevik bile oluyor..\"diyerek, zorunlu bir sekilde bolseviklerle iliskiye gectiklerini ifade ediyor.
Bolseviklerle baglasma, ozel cikarlar dolayisiyla ongorulebilecek bir pratik sorundu. Bunun iki yani keskin bir kilic oldugunu soyleyebiliriz. Ancak yalnizca, Turkiye´nin dusmanlarina donuk yuzu bilenmisti. Turkiye icin tehlike olusturan yuzu, hicte keskin degildi. Turklerle bolseviklerin ortak yanlari Rusya acisindan ihtiyaci karsilayan gecici bir baslanma olabilirdi.(5).
Bu yaklasim tarzi M. Kemal ve cevresinde de vardi. M. Kemal´le esasta gorusbirligi icindeydi, tek ayrili dusunce kariyer hirslarindan illeri geliyordu. Aralarindaki tek uyumsuzluk, iktidar kavgasiydi.
ABD´nin Wilson prensipleri Sovyet Devletinin varligi M. Kemal´in mevcut celiskilerinden ustaca yararlanmasini getirir. Cesitli silah arkadaslariyla ayni fikir ve dusuncededir. Dostu Ali Fuat Cebesoy´da kendilerinin ingiliz ve Fransiz devletleriyle olan celiskilerinin gecici oldugunu ama bolseviklerle olan celiskilerinin surekli olacagini belirterek, bati kapitalizmi ile isbirligi yapabileceklerini, cunku aralarinda iktisadi ve ictimai meslek kavgasi olmayacagini ifade ederek, sovyetlerle gecici olarak yararlanma isteklerini disa vurur(7).
Bati Ermenistan´da Kurdistan´da ve Anadolu´ da cesitli gelismeler olunca sozü edilen yerlerin elden cikmamasi icin M. Kemal, mufetislik gorevini alarak Anadolu´ya gider. Ingilizler, Fransiz´lar ve Italya´nlar Istanbul´u isgal etiklerinde halktan hic tepki gormezler. Ancak Ingilizler mayis ayinda Yunanlarin Ege´ye cikarmasina izin verince, Ege bolgesindeki halktan kaynasma baslar.
Italya´nlar ise Ege´nin kendi payina dustugunun hareketiyle ingilizlere karsi cikarlar.
Bu arada Turk esrafinin onderligide Kuvai-milliye´ye destek vermeye baslar. Ege´de, soygunculuk, adam oldurme, ve yagma ile talan eylemleri siddetle gorulur. Rumlara yonelik katliamlar hiz alir ve koy baskinlari siddetle surer. Fransiz isgal bolgesinde de sorunlar vardi. Sorun fransiz üniformasi altinda carpisan Ermenilere yonelikti.
Italyan, ingiliz, fransiz
