Roma'yi ve özellikle Roma Forumunu ve Kolezyum'u gezerken yıllar önce Newroz.Com katılımcılarından Kamuran Melikendi'nin "Gelo Spartakus Kurd bû" adlı makalesinden hareketle Spartakus'u düşünmeye başladım.

Her ne kadar Kolezyum'un yapım faaliyetleri Spartakus direnişinin bastırıldığı M.Ö 71'lerde başlamamışsada orada gladyatörlerin dövüştürüldüğü meydan hemen Spartakus'u akla getiriyor. Roma Forumu zaten sadece Roma siyasal iktidarının merkezi değil "dünya merkezi" olarakta görülüyordu.

Spartakus önderliğindeki hareketin bastırılması için tüm kararlar bu merkezde alınıyordu.
Kamuran Melikendi sözkonusu makalesini M.S 45 ve 120 yılları arasında yaşıyan Yunan tarihçisi Plutarch'ın "Parelel Yaşamlar" adlı eserine dayandırmıştı.

Plutarch açık bir şekilde "Spartakus'un bir Med prensi olduğunu" yazıyor.

Yüzyıllar önce Plutarch'ın "Parelel Yaşamlarını" İngilizce'ye, Almanca'ya ve Fransızca'ya çevirenler bilinçli bir şekilde "Med Prensini", "Trakyadan gelen nomad", "Trakya barbarlarından" yada "Nimude'lerden gelen" biri olarak çevirmişlerdi.

Tam bir tarih çarpıtması vardı. Avrupa merkezli tarih yazımı "Spartakus'u Medlere layik görmediğinden" olacak ki bu tip çarpıtmalara gitmişlerdi.

Kamuran Melikendi sözkonusu kitabın Spartakus'a ilişkin bölümünü eski Yunanca'yı bilen bir dostuna orjinalinden çevirtiyor.

Orada ne "nomad", ne "barbar" ve ne de "Nimude" var..

Ben bazı Avrupalı akademisyen dostlarıma Plutarch'ın eserinden yapılmış olan bu çarpıtmaları anlatığım zaman hayretlerini gizleyemediler. Bazıları makaleyi bazı Avrupalı gazetelerinde yayınlamamı önerdiler.

Çünkü, bilinçli bir tarih çarpıtması vardı.

Spartakus ile ilgili makale Kürdçe yayınlandığı zaman bazı Kürd site ve forumlarında güzel tartışmalar oldu. (bazılarını aktaracağım) Fakat, bir dizi Kürd çevresi ya makaleyi okumadı(Newroz.com Türkiye'de yasak), yada makalenin anabaşlığını görünce "bizim Kürdlerde Türklere benzemeye başladı" yada "Spartakus'un Kürdlüğü nereden çıktı" diyerek ciddi bir şekilde okumadılar.
Yıllar sonra K. Melikendi'nin makalesini google verdiğim zaman hemen hemen Kürdçe yayın yapan Kürd sitelerinin büyük bir kesimi bu makaleyi götürüp yayınladığını gördüm.

Fakat, ne yazık ki Newroz.Com'u kaynak olarak vermemişlerdi. Belkide ilk defa kaynak verilmeden bir yazının yayınlanmasına sevindim.

Çünkü, Spartakus hakkındaki "Medlik tezinin" tüm Kürdler tarafından bilinmesini istiyorum.
Eğer Kürdler Medlere, Diyako'ya sahip çıkıyorlarsa Spartakus'a da sahip çıkmalılar.
Sonuçta Plutarch'a göre Spartakus bir Med Prensidir.

Aslında Roma'nın sokaklarında gezerken "Roma İmparatorluğu ve Kürdler" gibi ciddi bir araştırmanın yapılması gerektiği düşüncesi bende hasıl oldu. Daha önce bu konuda ve eski Roma tarihçilerinde Kürdlere ve atalarına ilişkin bir dizi tespit ve değerlendirmeleri okumuştum. Plutarch'ın kendisi Parelel Yaşamlarda Kardoxi Kralı'nın Roma Krallarıyla ilişkilerinden ve Kardoxilerin saray ve zenginliklerinden söz ediyor.

Spartakus hareketini yenilgiye uğratan Crassus'un kendisi de Kuzey Kürdistan'da Partlarla yapılan savaşta öldürüldü.

Bugün dahi Kürdlerin "Bextê Romê tune" ve "Roma reş xaîne" gibi atasözlerin tarihçesi dahi Roma İmparatorluğuna dayanabilir.. Sonra Türkler gelip batımıza geçince bu sefer aynı deyimleri onlara karşı kullandık. Her halde Türklerden önce de Yunanlılara karşı kullanmışız.

Roma gezisi bana Spartakus'u da hatırlattı.

Silav

Aso Zagrosi