Değerli Okuyucular,
Cewher Namiq Salim dün gece İsviçte yaşama veda etti. Cewher Namiq, 1946 yılında Kelar’a bağlı Berluti bölgesinde dünyaya geldi. Bağdat’ta Üniversitesinde ekonomi okudu. Çok genç yaşarda Kürdistan Demokrat Partisine katıldı. Cewher Namiq yurtsever bir aileden geliyordu. Babası Hiwa Partisinin kurucularındadı. Cewher Namiq 1975 yılında KDP-Gecici Komitenin yönetinde yer aldı. 1979 yılında KDP Politbürosuna seçildi. 1992 yılında Kürdistan Parlamentosu başkanı oldu. Daha sonra KDP Politbüro Sekreterliğine seçildi. Yıllar önce KDP’den ayrıldı.
Cewher Namiq yıllar boyunca Kürdistan Hükümetine sert eleştiriler yapan bir Kürd şahsiyetiydi.
Cewher Namiq’ın ölümü vesilesiyle daha önce cevirdiğim bir söyleşisini yeniden gündemleştiriyorum. İmkanım olursa bazı yazılarını çevireceğim.
Toprağı bol olsun.

Daha önceki çevirinin tam metni:

Değerli Okuyucular, Bugün size sunacağım röportaj Cevher Namiq'a ait. Cewher Namiq yıllarca Kürdistan Demokrat Partisinin merkez ve politbüro üyeliğini yaptı. 1992'de Kürdistan Parlanmento'su oluştuğu zaman seçilen ilk parlamento başlanıydı. KDP ve YNK arasında iç savaş başlayana kadar bu görevi sürdürdü. Cewher Namiq uzun sürede KDP'sinin politbüro sekreterliğini yaptı. Daha sonraki süreçte KDP ile yolları ayrıldı ve yıllardan beri Kürdistan'daki iktidara en sert eleştiriler yönelten Kürd şahsiyetlerden biridir. Cevher Namiq'ın bu son yıllarda Kürd yönetiminin siyasal duruşunu eleştiren yüzlerce makalesi çıktı. Ne yazık ki biz Kuzey Kürdler bu makalelerin hiç birini okuma imkanına sahip olmadık. Bu röportaj bir ilk olsun.
Saygılarımla
Aso Zagrosi
Sbeiy: Nasıl oldu ki Goran Hareketi çok kısa bir zaman içinde bu kadar değişimi istiyen çevreyi çevresine topladı?
Cewher Namiq: 25 Temmuz 2009'dan bu yana Goran kitleler içinde yankı yaptı. Kürdistan Parlamento'sunda opozisyon olması, Goran'nın güzel tablo sergilemesine neden oldu. Çünkü ilk defa meşru bir zeminde ve seçim sandığı yoluyla muhalefet ortaya çıktı. Goran bir opozisyon hareketi olarak Kürdistan Parlamento'suna girdikten sonra, Komel ve Yekgirtu ile birlikte gerçek bir rol oynadılar. Bugün opozisyonu temsil ediyorlar ve ilk defa Parlamento'da halkın istem ve arzularıyla birlikte olan, halkın programındaki maddelere oy verdiği ve halkın istem ve taleplerini realize eden, bir sessin olduğunu hissediyorsun. Kürdistan Parlamento'sunun olumundan bu yana ilk defa Goran parlamenter opozisyon ile Kürd sokakları arasında bir köprü kurdu. Goran bir gelenek getirdi. Parlamenterlerin Parlamento salonundan çıkıp halkın içine ve halkın sesininin hükümete yetişmediği alanlara gitmesine neden oldu. Goran'ın getirdiği bu gelenek Kürdistan İttifakı Listesini de halkın içine gitmeye etkiledi.
Sbeiy: Goran tecrubesinin Kürdistan Parlamentosuna taşınması Kürd sokaklarının Goran'a daha fazla güvenmesinin işareti mi?
Cewher Namiq: İnsan şimdi ki parlamento'da sorunların üzerine gidilidiği ve parlamenterin gerçek rolününü oynaması ciddiyetini görüyor. Parlamento'nun aktüel olan döneminin başlamasıyla birlikte eksiklikler vardı. Hükümet kabinesinin oylaması sırasında Goran parlamenterleri doğrudan bu eksikliklere dikkat çektiler. Başbakan dahi bu yanlşlıklara karşı rahatsızlığını ifade etti. Esas itibariyle kanalize olan iki idare ve bütçe meseleleriydi. Gerçekleri ve diğer meseleleri ortaya çıkarmak için etkili bir roller var. Gerçektende bu 3 tarafın opozisyon olarak tavırları, insana Kürdistan'daki demokrasi ve siyasal sürecinde ortaya çıkan değişimin olduğu hissiyatını veriyor. Bu kendi başına Goran'a ve Goran temsilcilerine daha fazla güvenmeyi beraberinden getiriyor. Kürd sokakları için de bu bir güvencedir. Yarında Goran Kürdlerin hassas sorunlarını savunmak için Bağdat'ta aynı rolü oynayacak.
Sbeiy: Vatandaşlara karşı şiddet kullanımı ve onları baskı altına alma olayı seçimlerin ne kadar temiz ve değişim istiyenlerinin oylarını ne kadar artırabilir?
Cewher Namiq: 25 Temmuz seçimlerinden sonra halk oy verme konusunda , temiz bir seçim süreci ve kendi oylarının değeri konusunda uyandı. Bundan dolayı, bana göre halkın üzerine kurulan her baskı, seçim sürecini sağlıklıklı olmayan alanlara kaydırma, şiddet ve seçime hile karıştırma gibi olayları gerçekleştirenlerin kendi zarar görecekler. Çünkü, bu seçim tek seçim değil, diğer seçimlerde geliyor. Bundan dolayı opozisyon üzerine gerçekleştirilen her baskı ters tepecek ve iktidar zarar görecektir. Her ne kadar iktidar tarafından duyuluyor ki seçim için özgür bir atmosfer oluşturma çabası içindedir.. Fakat, iktidarın doğruyu söyleyip söylememesinin aktüel olarak miheng taşı, ileri sürdüğü şiarlara ve özgürlüklere ne kadar sahip çıktığı seçimlere iktidarın hile ve usulsüzlüklerden ne kadar uzak kalacağına bağlıdır. İktidar ne kadar opozisyona baskı yaparsa o kadar zarar eder. Eğer iktidar geçen seçimde ders çıkarmamışsa, bu seçimden ders çıkarması gerekiyor ve öyle yapmaması lazım. Hem kendilerini ve hem de Kürd tecrubesini lekelerler.
Sbeiy: Goran Listesinin programı hangi ölçüde başarılı bir programdır?
Cewher Namiq: Goran Listesinin programı, var listelerin içinden en iyisidir. Bu yeni güçün Irak'ın yeniden inşası sürecine katılmak istediğini, hem Kürdistan sokaklarına ve hem de diğer tarafların anlaması için çaba sarfetmek lazım. Goran bir program ortaya koymuştur. Kürdlerin hakları konusunda kararlıdır. Sorunların çözümü için diyalog kanalını önüne koymuştur. Bunlar, Goran'ın iktidar listesiyle birlikte çalışma hususunda temel noktalardır.
Sbeiy: Kürdler Bağdat'ta nasıl gerçek ortak olabilirler?
Cewher Namiq: Bu seçimlerden sonra Kürdlerin oluşturacağı ittifaklarda her şeyden önce katılım olayı belge haline getirilmeli, siyasi kararlarda ortaklık, iki yada üç liste arasında değil, iki millet yani Arap ve Kürdler arasındaki kader sorunlarının tespiti Kürdlerin çıkarınadır. Bunlar kader tayin edici adımlardır. Çünkü bu iki milletin arasında Anayasa'da yer alan haklar meselesinde detaylara ilişkin bir antlaşmanın sağlanması gerekir.
Sbeiy: Bağdat'ta Goran nasıl uzlaşı presibinden bir değişime gidebilir?
Cewher Namiq: Goran Bağdat'ta toplumsal ve partiler arası sözde kalan uzlaşı prensibini değiştirmek için çalışabilir. Goran parti ve kurumlar arasındaki oyuncak uzlaşı prensibinden uzak, uluslar arası uzlaşı prensibine kanalize olmalıdır. Gerçekten de Kürd iktidarı önemli hususlardan biri olan bunu Bağdat'ta baştan beri kalak ardı etti. Bu durumda öyle yaptık ki, Kürdistan Bölgesi ile Bağdat arasındaki sorunlar askıda kaldı ve çözülmedi.
Sbeiy: Kürdler, Araplarla dengelerini nasıl kurabilirler?
Cewher Namiq: Kürdler saflarındaki birliği korumalı, iç özgürlükleri güçlendirmeli, Anayasa'nın hakemliğinde, Kürd sokaklarının karar sahibi olması ve desteğiyle var olan temel sorunların çözülmesinde ısrarlı olmalıdır. Her şeyin yüksek mercisi ve karar sahibi siyasal taraflar ve partiler değil, Kürdistan Parlamentosu olmalıdır.
Çev: Aso Zagrosi