Ermeni katiamlariyla ilgili at ve it izi birbirine karismisken tarihsel olarak yasanmis bir meselenin neden nicinleri her ni hikmetse gun gectikce sakal biyik misaline benziyor. Katliamlarin yasandigi alan,muhataplari ve katliama ugarayanlar ve yine bu katliamin olusumuna katki sunanlar bir 24 Nisandir tutturmus gidiyorlar.

Aslinda Ermeni katliamlari veya Ermenilerin bölgedeki durumlari pek irdelenmedigi gibi Ermenilerin bölgeden tasfiyesi konusunda kimlerin neyi nasil kullandiginida cok boyutlu olarak tartismak gerekir.

Egemen devletlerin elinde geri tepmesis bir top durumunda olan Ermeniler Mezapotamyada ulus bilinciyle ilk tanisanlar olmalarina ragmen tarihte en buyuk siyasal körluk örnegi sunan bir halk olmaktanda kurtulamamislar. Ermeni ulusal teskilatlari Bulgaristan ve Sirbistan´nin bagimsizliklarindan cok etkilenmis olmalarina ragmen onlardan gerekli tecrubeleride aktaramamislar. Bulgaristanin bagimsizligindaki Rus katkisi Ermeniler acisindan hep hazir kita olarak yorumlöanmistir.

Dönemin egemen devletleri Almanya,Fransa,Ingiltere ve Rusya Ermeni sorunuyla en cok oynayan,yönlendiren ulkeler olmalarina ragmen Ermenilerin tehcir ve katliamlara tabii tutulmalari karsisinda sesiz kalmalarida bir okadar anlamlidir.

Ruslar surecin basinda Osmanli Ermenistanini Rus ermenistaniyla birlestirme ve Kurdistani iskal etme gibi bir cok plan ve projeler uygulamaya koydular. Bu plan ve projelerin Kurdlere yansimasi yuzbinlerce Kurdun katledilmesi olarak dönmustur. Rus uygulamalari cok genis Ermeni kitle destegi bulmustur. Yine birinci dunya savasi döneminde Ruslarin Kurdistani iskal hereketinin önculeride Ermeniler olmustur. Rus öncu ve ardtci gucu durumunda olan ermeni cetelerinin yaptiklari katliamlarin gun yuzune cikartilamamasi ise olmayan Kurd tarihcilerin ayibi deme sansina henuz sahip degiliz.

Ermeni teskilatlarini uzun bir dönem destekleyen ve yine Osmaliya Ermeni özerkligini dahi imzalatan Ingilizler Osmanliyla yapilan bir cok imtiyaz anlasmasi Irakin ingilizlere birakilmasiyla Ingilizlerinde Ermeni hamiligi son bulur. Ayni sey Fransizlar icinde söz konusudur. Fransizlara önculuk yapan Ermeni komitacilarin Kurdlere uyguladiklari zulum ve katliamlarda bir yere not edilmelidir.

Egemen devletler icerisinde Osmanlinin yakin muttefiki olan Almanlar gerek tehcir politikasinin olusumunda gerekse Ermeni katliamlarinda hatiri cok sayilir bir danisman durumundalar. Ermenilerin Rus,Ingiliz ve Fransiz etki alanlarinda olmasi Almanyayi ciddi anlamda rahatsiz ederken Talat pasanin kafkasya yenilgisindeki Ermeni destegi Almanlarin yeteri kadar dusmanligini kazanmisti.

Tarihsel olarak hic bir olay veya uygulama sadece sonuclardan hareketle adlandirilamayacagi gibi neden nicin iliskisinin sorumluluklarida aciga cikartilarak ancak bir seyler söylemek mumkundur.

Ermeni katliamlari bir vakadir. Yani bir olgudur. Bu olgu yadsinamaz inkar edilemez bu seyin bilince cikartilmasi ise butun fenomenlerin mercek altina alinmasiyla mumkunudr. Siyasal gelenek olarak egemen devletler yedeginde kullanilmaya acik olan Ermeni hareketleri tarihsel olarak dogrulari anlatmaktan veya yazmaktan yana objektif degildir. Ermeni tarafinin yaratigi bir cok deyim ve tarihi belirlemelerde tartisma konusu olmaya acikken bunlarin tek dogru olarak dayatilmasi ve yine egemen devletler yedeginde mevzilenmesi ermeni hareketini dun oldugu gibi bugunde inandirici kilmiyor.

Ermeniler tarafindan sikca kullanilan sistamatik soy kirimi yaklasimi dogru degildir. Dogru olmadigi gibi yalan ve propaganda olmaktan illeriyede gitmiyor. Sistematik olarak uygulanan bir soy kirim politikasi hic bir dönem olmamistir. Osmanli egemenligi altinda yasayan ermeniler sadece sarki vilayetlerde yasamiyorlardi. Osmanli cografyasinda Suriye Lubnan gibi yerlerde hatiri sayilir bir Ermeni nufus yasarken bunlara yapilan bir uygulama yok yine Batida yasiyan (özellikle Istanbul Ermenilerinin konumu inceleme konusudur.) Ermenilerede bir uygulama yokken sistematik soy kirim iddeasi dogal olarak dogru olmuyor. Sitematik soy kirimin anlasilmasi anlaminda Yahudi soy kirimi bir örnektir. Yahidilere uygulanan politika bariz bir soykirimken Ermenilere uygulanan seyle benzerligi nedir diye dusunmek gerekir.

Ermeni Kurd iliskileri biraz derinlemesine arastirilirsa Osmanlinin vergi politikasinin sonuclarini görmekte mumkundur. Osmanlinin batida guc kayip etmesiyle Kurdistana yönelmesi ayni dönemklere denk gelmesi tesadufu olmadigi gibi Kurd özerkliklerinin budanmasida yine ayni döneme denk duser. Osmanlinin Kurdler uzerinde vergi yukunu her agirlastirmasi Kurdlerin Ermenilerden topladiklari vergi oranlarininda yukselmesini beraberinde getirmistir. Osmanlinin vergi sisteminin durumu incelendiginde bölgede osmanli adina vergiyi Kurdlerin toplamisi Kurd Ermeni iliskilerinde yaratilmak istenen uzlasmaz celiskilerinde temelini olusturur. Kurdistan bölgesinin özerk oldugu dönemlerde de Kurdler Ermenilerden vergiler aliyorlardi bu vergiler ayni zamanda Ermenilere guvenlik olarak geri dönerken Osmanli adina toplanan vergilerde sorun dahada farklilasmistir.

Osmanlinin uyguladigi bir cok politika suerec icerisinde iki halk arasinda var olan celiskilerin dahada derinlesmesine neden oldu.

Hamidye Alaylari uygulamasi hep tartisila gelmistir. Yine bir cok cevre tarafindan Kurd Ermeni iliskilerinde kirilma noktasi olarak her nekadar hamidye alaylari gösterilsede dogru degildir. Hamidye alaylarinin kurulmasindaki amac Kurdleri yerlesik yasama zorlamak ve disiplin altina almak ve Kurdlerden savas gucu olarak yararlanmaktir. Hamidye alaylari sadece Kurdistanda kullanilmamislar. bir cok hamidye alaylari yemene dek savaslara katilmakla beraber bir cok farkli bölgelerde savasa tabi kilinmislar. Hamidye alaylarinin Kurdistan disindaki alanlarda katildiklari savaslarin dillendirilmemeside dusundurucudur.

Birinci dunya savasinin sonlarinda Rus devrimiyle beraber geri cekilen Rus ordularinin yedeginde olan ve sayilari yuzbinlerle ifade edilen Ermeni komitacilarin katliama tabii tuttuklari Kurd sayisi nedir ne kadardir.

Hamidye alaylari Ermeni katliamlarinda Ermeni komitacilar kadar suclu ve katliamcidirlar. Lakin bu Hamide alaylari yine Ermeni cevreler yarafindan Kurd alaylari gibi gösterilip Kurdleri katliamci gibi Avrupada haksiz yere tarihi bir vebal altina koymaya calistilar.

Ermenilere bir katliam uygulandigi tatisma göturmez. Yine Ayni sekilde Katliama ugrayanlarin Kurdleri katl ettikleride tartisma göturmez bir gercekken neden sorun hep tek boyut etrafinda tartisilir.

Ermeni katliami Osmanli ve Egemen devletlerin bir konsensusudur. Bu durum Ermeniler tarafindan bilinmesine ragmen egemen devletlerle ilgili bir cok veri ve belgenin hasir alti edilmesi dusundurucu degilmidir. Yoksa Ermeniler tarihsel olarak bir seylerimi gizlemeye caliyorlar. Tarihsel olarak Mezapotamyada katliamalar her zaman egenmenlerin cikar iliskileri ekseninde olmustur. Yine egemenlerin cikar iliskileri sonucudurki Kurdistan parcalanarak uluslararsi bir sömurge durumunua dusurulmustur. Yine Egemen devletler istedikleri sonuclara milyonlarca insanin kaniyla ulasmislar.

Mezapotamya katliamlarini anlamak Bagdat Istanbul demir yolu ve bir cok adla degistirilip ve yine bir cok farkli ulkelere imtiyaz olarak sunulan demir yollarina elle yuz kilmetre gibi yakinliklar,sykes-picot,sevr ve lozan anlasmalari anlasilmadan Mezoptamya katliamlarini bilince cikarmak mumkun degildir.
Özellikle sykes-picot anlasmasi Kurdistanin Ermenistanlastilmasini cagristirmasi hic te tesaduf degildir. Ermeni katliamlarinda Ermeniler oldukca kusurludurlar. Yine Hincak siyasal hereketi incelenmelidir. Bu hareketin statejik mevzilenmesi her nekadar Marksist bir hareket olasada oldukca hayret vericidir.

Egemen devletlerin bölgeye ilgisi artikca egemenlerin öngörusu ve cikarlari bazinda yasanan katliamlarda asil mazlum Kurdlerdir.

Sevgi ve Selamlar