Hamidiye Alaylari 3.

1895-96 yilinda ya$anan katliamlarin ana sebebinin Rus-türk sava$i (93 harbi), Balkan sava$lari, Sirp-Türk sava$larinda ugradigi büyük toprak kaybi ve sava$tan zararla cikan Osmanli devletinin elinde tuttugu Kürdistan topraklarininda elden gidecegi korkusuyla ve sava$ sonrasi kabul etmi$ oldugu Berlin Antla$masinin Ermeni ve Hiristiyanlara sagladigi olanaklarin katliam di$inda ba$ka türlü önüne gecemeyecegini hesaplamasi nedeniyle ya$anmi$tir diyebiliriz. Zaten 1. ve 2. nolu yazimdada bu konu geni$ $ekilde ele alinarak Osmanli devletinin en üst seviyede bu katliamlari organize ettigi, yönettigi ve hatta bizzat uyguladigi tarihci kaynaklara dayanarak aciklanmi$tir. Nihayetinde Abdulhamit,in savunmaya yönelik, büyük devletlerin müdahalesine kar$i koyan islamciligi,teokratik sisteminde gösterdigi yerde kalmaya artik istekli olmayan bir milleti yok etmegi degil, „yola getirmeyi“ hedefliyordu. Diye aktariyor tarihci Kiesler.

1895-96 olaylari „Ermeni Milletinin topyekün ortadan kaldirilmasini amaclamadigi icin modern anlamda bir soykirim degildir.. 1895 katliamlari, kavramin muhteviyatina tekabül edecek $ekilde, arkasinda destekleyici devlet cikarlarinin bulundugu pogromlardi... Bu katliamlar Abdulhamitin Hanefi misyonerleri (!) ve dogrudan kendisine bir seyhler agi araciligiyla 1890,li yillardan bu yana yogun bir $ekilde te$vik ettigi islamci ruhtan kaynaklanmaktaydilar...“ diyor tarihci Kieser. (Kieser, sayfa 354-355.).

Her ne kadar bu katliamlar modern anlamda soykirim tarifine uymuyorsada, buna yakin bir katliam oldugu kesin. Katliam ve yagma olaylarindan sonra sag kalmi$ olan Ermenilere, katliamlara Ermeni saldirilarinin neden oldugunu belirten bir aciklama imzalamak zorunda birakilmalari, Saldirilardan önce genelde Ermeni silahlarinin hile ile bizzat o Vilayetlerin en üst düzeydeki sorumlulari Vali ve Ordu kumandanlari tarafindan toplatilmasi, yine katliamlarin oldugu hemen hemen bütün yerlerde katliamlarin ba$langicinin ve sonunun BORAZANLARLA verilen i$aretlerle haber verilmesi, Bölgelerdeki katliam sorumlusu subay ve kumandanlarin hizla ba$ka yerlere terfi ettirilerek tayin edilmeleri, mesela Urfadaki olaylarda katliamlarin en üst sorumlulari olan; (jandarma subayi Hasan Bey ve Kumandan Nazif pa$a gibi) „Kieser,sayfa.336.“ Bu pogromlarin ba$indan sonuna kadar devlet tarafindan organize edildigini belgeliyor. Burada hemen $unuda kaydetmek gerekirki, Nazif pa$a 1876 yilinda Bulgaristanda yapilan Bulgar katliamlarinda sorumlu bir Pa$a olarak bir halkin nasil katliamdan gecirilecegi konusunda deneyim sahibi olmu$ bir Osmanli Pa$asiydi.!

Kieser,inde aktardigi gibi Sason, Harput, Urfa, Istanbul, Egin , Erzurum, Trabzon Vilayetlerinde ve daha bir cok yerde yapilan katliamlar Türk hanefi mezhebinin yayginla$tirilmasinin birer araci yapilmi$tir. Van Vilayetinde Türk Osmanli düzenli birliklerinin yaptigi katliamlar her ne kadar Kürt düzensiz birlikleri Hamidiye Alaylarinin yardimiyla yapilmi$sada diger yerlerdeki gibi Hanefi mezhebinin yayilmasi olu$mami$tir. Sebebide Vanda ya$ayan nüfusun cogunlugunu Ermeni ve Kürtlerin olu$turmasindandir. Vandaki katliamlardan sonra cogunluk Kürtlerde oldugu icin Kürdler orada geli$me saglami$lar ve bölgede yogun bir Kürdle$me ya$anmi$tir.

Bu ya$anan Katliamlari on yil sonrasinda ya$atilacak olan Soykirim,in (1914-1915) bir provasi olarakda ele alabiliriz. Cünkü Abdulhamit,i tahttan darbe ile indirecek olan ve bu pogromlarin bizzat eleba$iligini yapmi$ olan ve daha sonra ittihak ve Terakki adli Pantürkist- Turanist akimin yaraticilari, yöneticileri olan Ordu komutanlari, bu ya$anan pogromlari daha büyük soykirimlari uygulamak icin bir sicrama tahtasi olarak kullanacaklardi.

(*) Hamidiye Alaylari 2. de sondan ikinci paragrafin ba$indaki; “Bu bilgiler i$iginda olaylara baktigimizda 1890-99 yillari arasindaki katliamlarin kimler tarafindan yapildigi gün gibi ortada.“ $eklindeki cümle yanli$ yazilmi$tir. A$agidaki gibi olacakti, düzeltir, özür dilerim.

-“Bu bilgiler i$iginda olaylara baktigimizda 1895-96 yillari arasindaki katliamlarin kimler tarafindan yapildigi gün gibi ortada.“

12.03.2008

Ézdi $ér