Şeddadi Kürd Devleti Üzerine Notlar(7)
(Mansur Mexdum, Giringî Kurd û Kurdistan Le Qonaxe Mêjûyekanî Êran ta serdemî Afşarîye, sayfa 96) 1072 yılında “Recit des malheur de la nation armenienne”ni yazan Aristakes de Lastivert “ Mîr Abu Suwar Şawêr Ermeni Kralı David Anholin(topraksız) bacısıyla evli olduğunu”(Minorsky age, sayfa 51) dile getiriyor. Zaten o dönem yaşamış ve gelişmeleri yakından yaşıyan Kürd asılı şair Qetranî Tebrizî bir şiirinde Mîr Abu Suwar Şawêr ‘in oğlu Mîr Fadil II için “ Bagratuni hanedanlığının meşalesi” olduğunu söylüyor. Yine Minorsky Müneğğim Başi’ya dayanarak Mîr Abu Suwar Şawêr ‘in Aşot diye bir başka çocuğunun olduğunu söylüyor(age, 51) Aristakes de Lastivert’in sözünü ettiğimiz kitabının Mîr Abu Suwar Şawêr ‘a ilişkin bölümüne dair farklı çeviri ve farklı görüşler var. Minorsky’nin bu konudaki alıntısını yukarıda aktarmıştım. Durumun biraz daha anlaşılması için bazı şeyleri açıklamak gerekir. Bilindiği gibi Bizans imparatorluğu Ani şehrini doğrudan denetim altına almak için Ermeni Kralığına karşı bir çok savaşa girişti. Ermeni krallarından Aşot ve Hovhannes Sembat kardeşlerin ölümlerinden sonra bir kriz ortamı doğdu. Aşot’un oğlu II. Gagik’in iktidara geçiyor. Bizanz Kralı Monomah “II.Gagik’in hükümdarlığını tanımak için onu İstanbul’a çağırıyor” Urfalı Mateos ve Aristakes de Lastivert’in verdiği bilgilere göre İmparator Monomah Gagik’i gördükten sonra onu kral ilan edeceğine dair bin bir yemin etmişti. Fakat, Gagik İstanbul’a gittikten sonra esir alınıyor. İmparator Monomah “bütün Grek memleketinin askerlerini topladı ve onları Ani şehrini talep etmek için şarka gönderiyor” (Urfalı Mateos, Vekayiname, sayfa 80) ve buna rağmen Ermeni güçleri Ani şehri teslim etmiyorlar. Fakat, Ani ileri gelenleri krallarının artık geri gelemeyeceğini karar verdiklerinden dolayı şehri kime teslim edeceklerini tartışıyorlar. Bu noktadan itibaren Şeddadi Kralı Mîr Abu Suwar Şawêr gündeme geliyor(1044-1045) Bu sürece ilişkin olarak Aristakes de Lastivert şöyle diyor: “ Fakat büyük Ani şehri, Gagik’in Yunanistan’da tutulduğunu görünce şehri ya Davit (David) Dunaci’ye - ki Gagik bacısıyla evlenmişti- yada Abhaz Kralı Bagarat’a vermeye karar vermeye başladılar” diyor.( Aristakes de Lastivert, age, sayfa 52-53) Aristakes’in eserindeki bu bölüm tarihçiler ve çevirmenler tarafından farklı şekillerde yorumlanmıştır. Bazılarına göre burada iki kişi sözkonusudur: 1)Dvinli Davit, 2) Abhaz Kralı Bagarat,Bazılarına göre ise 3 kişi sözkonusu:1)Davit, 2) Eniştesi Dvinli Emir Mîr Abu Suwar Şawêr, 3) Abhaz Kralı Bagarat,(Prud’Homme’un çevirisi) Bu son yorum bir çok tarihçi tarafından paylaşılmaktadır. Fakat tarihçilerin Mîr Abu Suwar Şawêr’in Bagratuni Hanedanlığı ile olan akrabalık ilişkileri konusunda farklı görüşleri var. Bazılarının bu ilişkiyi David Anholin Bagrat, Lorri ve Taçir kralı üzerine kuruyor. David Anholin’in babasının ismi Gurgen Bagratidir. Mîr Abu Suwar Şawêr’in Aşot isimli bir oğlu var. Minorsky Aşot ismini Münneğğim Başi’de aktardıktan sonra şöyle bir yorum yapıyor: “Kürdler, Ermeniler ve Gürcülerde çocuğu büyükbabanın ismiyle çağırma geleneği çok yaygındır. Burada sözkonusu olan çocuğu anne tarafında büyük baba ismiyle çağırmadır. Abusuwar II.Gagik’in bacısı ve IV.Aşot’un kızıyla evlenmişti.” diyor.(akt Marius Canard ve Haig Berberian, Recit des malheurs de la nation armenienne, sayfa 54) Yani sonuçta Şeddadi Kürd Mîr’i Mîr Abu Suwar Şawêr’in Bagratuni ailesiyle olan akrabalığından dolayı, Ani halkı onları Bizanslara karşı korumak için var olan seçeneklerden biride Mîr Abu Suwar Şawêrdir. Ani ve Ermenilerin tarihini yazan araştırmacıların bir çoğu “Davit Dunaci’nin(Dvinli Davit) aslında Mîr Abu Suwar Şawêr olduğunu yazıyorlar. Marius Canard ve Haig Berberian “ Bize göre Davit Dunaci, Abulesvardır. Dvin Emirinin komşu Hıristiyanlarla olan sıkı ilişkilerinden dolayı, Hıristiyanlar onu ofisiyel olmayan bir biçimde “Davit” diye çağırıyorlardı”diyorlar(age, sayfa 54) Devam edecek
Re: Şeddadi Kürd Devleti Üzerine Notlar(7)