Kurdistan’ ın Güneyinde Değişim Zamanı

25 Haziran’ da Kurdistan’ ın güneyinde parlamento genel seçimlerinin yapılması, Kurdistan kamuoyunda( Kurdistan’ ın Kuzeyi hariç) uluslararası alanda yoğun ilgi karşılanılmaktadır. BM, AB ve USA’ nin Kurdistan’ ın güneyinde yapılacak seçimlere büyük oranda gözlemci göndermesi, bu ülkelerin seçimlere yaklaşım ve nasıl önemsediğine, önem verdiğine dair olumlu bir işarettir. BM, AB ve USA’ nin Kurdistan’ ın güneyinde yapılacak seçimleri mercek altına alması, seçim süreci ve seçim sonrası durum, Güney Kurdistan’ ın uluslar arasındaki konum ve ilişkilerini büyük oranda etkileyecektir.  Seçimlerin, Süleymaniye de bir kaç küçük olayında dışında karnaval havasında geçmesinde, Kürt halkının sağduyusu, olgunluk ve toleransının vardığı aşama açısında önemli bir göstergedir.  Süleymaniye de seçim tansiyonunun yüksek olmasında, Nawşirvan Mustafa’ nin başını çektiği Goran listesi ile  Mesud Barzani ve Mam Celal’ ın başını çektiği Kurdistani listesinin başabaş gitmesi ve her iki listenin, Süleymaniye de birincilik için yarışmasından kaynaklanmaktadır. Kolay değil, sömürge kültürü, savaş-yıkım, jenosidler ve nihayetinde 94-98 sürecinde yaşanılan iç savaş....vs olumsuzlukları aşmak ve ortadoğuda örnek gösterilebilinicek bir seçim atmosferi olgunluğunu göstermek. Ama Kürtler bunu başaracak gibi görünüyor, eğer bir son dakika süprizi yaşanılmazsa.....! 18 yıllık PDK ve YNK iktidarından sonra, ilk kez iktidar ciddi bir muhalefet ile seçim yarışına gitmektedir. 18 yıllık YNK-PDK iktidarının genel bir muhasebesi yapıldığında olumlu bir takım gelişmelerin yanında olumsuzluklarında büyük oranda oluştuğu görülecektir. Bu bir anlamda olması doğaldır, nihayetinde başarısız olan iktidarların seçim gibi demokratik bir yöntemlerle iktidardan uzaklaştırılması yeni düşüncelerin, yeni programların iktidara taşınması, sorunların çözülmesınde anahtar rolünüde vermektedir. Güney Kurdistan’ da yapılacak seçimlerde esas çekişme parlamento seçimlerinde yaşanılacaktır. Kurdistan başkanlık seçimlerinde çekişmeli seçim yarışmasının olmamasında sayın Mesud Barzani’ n karşısına ciddi bir rakibin çıkmamasından kaynaklanmaktadir. Denilebilir ki Sayın Barzani tek adaydır, buna rağmen son kamuoyu yoklamalarında sayın Barzaniye % 74’ lük bir desteğin olması irdelenilmelidir.  Genel olarak 18 yıllık PDK-YNK iktidarının bilançosuna bakıldığında iç ve dış sorunlarda başarısız olduğu,sahip oldukları imkanları büyük oranda heder ettikleri, iktidarları sürecinde halkta büyük hoşnutsuzlukların doğduğu, iktidarın olanakları partizanca kullandıkları, yolsuzluk ve rüşvetin günlük yaşamın bir parçası olduğu görülmektedir. Bir dönem Saddam sonrasi Irak’ a model yönetim olarak lanse edilmek istenilen, Güney Kurdistan parlamento ve hükümeti, Irak parlamento ve hükümetinin çok gerisine düşmüştür. Saddam rejiminin yıkılmasından sonra Allawi ve Caferi başbakanlığındaki hükümetler seçim yolu ile değişip 3. Hükümet işbaşına gelirken, yolsuzluk ve rüşvetle mücadele sürecinde bir çok bakan ve milletvekili parlamentoya çağrılıp kimilerine yargı ve cezaevi yolu görüldü. Fes Saddam ordusunun yerine getirilen milis güçler da dağıtılıp ulusal ordu, polis güçleri, bağımsız yargı oluşturuldu. Hükümet bütçeleri açık ve şaffaf bir şekilde parlamentoya sunulup tartışılarak kabul edildi. Örnek model olarak lanse edilen Kurdistan yönetimi ise halen ulusal bir iktidardan ziyade iki başlı PDK ve YNK hükümetidır. YNK li bir bakanın Hewlêr ve Duhok’ ta, PDK’ li bir bakanın Süleymaniye de bir fonksiyonu yoktur. Hükümet bütçesinin nasıl oluşturulduğu, harcama ve projelerin nasıl yaşama geçtiği kapalı kapılar ardında PDK ve YNK politbürüsunda tespit edilirken, Parlamentonun görevi sadece parmak kaldırıp indirmekle sınırlı tutulmuştur. Ulusul kurum ve kuruluşlardan ziyade YNK ve PDK’ nin yan kurum ve kuruşları olarak adlandırmak daha doğru olur. Halen PDK’ ye bağlı, Pêşmerge, polis güçleri istihbarat teşkilatı, keza ayni şekilde YNK Pêşmerge, polis vs şeklinde vasıflandırmak daha doğru olur. YNK ve PDK’ nin iktidarın olanak ve imkanlarını sonuna kadar partizanca kullanmasından dolayı, hükümet kurum ve kuruluşlarında rüşvet ve yolsuzluk egemen olmuştur, bu güne değin herhangi bir bakan yada sorumlunun parlamentoya çağrıldığı yada mahkemeye intikal ettiği görülmemiştır. Kısacası toplum manipüle edilmiştır, Kurdistan’ ın güneyinde iç politikada olduğu gibi dış ilişkiler de kapalı kapılar ardında yürütülmüş hükümet ve parlamentonun fonksiyonel işlevi, işlevsizleştirilmiştır. Bunun için Kurdistan’ ın güneyinde değişim ve reform zorunlu bir hal almıştır. Değişim ve idari yapısal reformların yaşanılmasının meşru ve demokratik yolu seçimlerdir. Seçimler, halkın iradesini ortaya çıkarmak açısında önemli bir fırsattır. Diyebilirm ki 25 Haziran 2009’ da yapılacak Parlamento seçimleri, Güney Kurdistan halkının değişim istem ve arzuları bir ölçüde seçim sandiklarına yansıyacaktır. Bu istem ve irade, 18 yıllık monopol-kartonik bir parlamentodan aktif üretken bir parlamentoya geçişi sağlayacaktır. Değişimin ayak sesleri şimdiden hissediliyor, Kuzeyli aydın ve örgütler ilgisiz kalıyor görünseler de