Mam Celal ve Cumhurbaskani olarak görevleri

Mam Celal ve Cumhurbaskani olarak görevleri

Bir kac aydan beri bir cok cevre, Mam Celal’in Cumhurbaskanligi görevine gelmesine iliskin olumlu veya olumsuz tavir belirlediler..

Arap dünyasi ilk önceleri elbirligi yapmiscasina bir „bir Kürd’un Irak’in basina gelmesini felaket“ olarak degerlendirmeye basladilar.. Bundan dolayi bir cok Arap basin ve yayin cevreleri Mam Celal’a iliskin yipratma kampanyalarini baslattilar.. Bu cevrelerin dayandiklari argument, Kürdlerin üst görevlere gelmesi, „Irak’in Arap dünyasindan koparilmasini beraberinden getirir tezine dayaniyordu....

Türkler ise, „Kürdler yönlerini Bagdat’ta cevirirlerse Bagimsiz Kürdistan belasindan“ kurtulacaklarini hesapliyorlar..

Kisacasi Kürdlerin Irak’ta üst görevlere gelmesini birileri „Irak’in Kürdlestirilmesi“ olarak degerlendirip korkuya kapilirken; digerleri ise „Kürdlerin araplastirilmasi“ olarak degerlendirip sevinc cigliklarini atiyor..

Mam Celal Irak Ulusal Parlamentosunca Cumhurbaskanligi görevine secilmesinden sonra, tüm Güney Kürdistan bir bayram havasina büründü... Kürdler, Zaxo’dan Hemrin daglarina ve oradan Kürdistan’in diger parcalarina ve diyasporaya yayilan büyük bir sölen ortamina girdiler... Nasil olmasin ki, Saddam’in arasira kafasi estiginde „genel af“ cikarirdi.... Bir keresinde Saddam yine meshur aflarindan birini cikarmis ve bir aciklama yaparak „Celal Talabani haric herkes bu aftan yararlanabilir“ demisti....

6 Nisan günü Federal Irak Parlamentosu, Saddam’in „af etmedigi“ Celal Talabani’yi yeni Irak’in Cumhurbaskanligi görevine secerken, bu tarihsel olayi Saddam ve beraberindeki 11 suc ortagi, yine Kürd olan Federal Irak Insan Haklari Bakani Bahtiyar Emince verilen bir televizyonda canli olarak seyirettiler...

Kürdler, Araplarin karsisina öncellikli olarak üst görevler icin cikmadilar. Cumhurbaskanligi ve bakanlik görevlerinden önce, ilgili taraflarla Pesmerge, Kerkük(ve diger isgal altindaki Kürdistan topraklari), genel Irak bütcesinde Kürdistana düsen pay, Federal yapi ve Gecici Irak Anayasasina iliskin ortak bir anlayisa varmaya calistilar..

Yani kisacasi; Kürd halkinin ulusal ve demokratik haklarinin güvenceye kavusturulmasi meselesine yogunlastilar...

Mam Celal acik bir sekilde „eger Irak ulusal Parlamentosunun cogunlugu Kürd halkinin istemlerini devamli Irak Anayasasina gecirmese, Cumhurbaskanligi görevinden istifa edecegini“ (Chris Kutschera, Nouvel Observateur,06.04.05) söyledi...

Kek Nêcirvan Barzanî de Mam Celal’in Cumhurbaskanligi görevine getirilmesi meselesine degerlendirirken „ Bu olay bu ülkede Arap olmayan insanlarinda var oldugunu gösteriyor. Irak, Arap dünyasinin bir parcasi degildir ve asla olmayacak“ dedi.

Kaldi ki, Kürdler prensiplere dayali ve gönülü bir birligi temel alan Federal bir Irak’ta üst görevler aliyor. Artik Irak bir Arap ülkesi degildir. Bu gerceklik Gecici Irak Anayasasinin 7.ci maddesinin B bendinde söyle ifade edilyor: „Irak, bir cok ulusun ülkesidir ve Irak Araplari Arap dünyasinin bir parcasidir“. Burada cikarilmasi gereken sonuc, Kürdlerde büyük Kürdistan’in bir parcasidirlar ve Araplarla ortak bir devlet cercevesinde Federal bir yapi icinde yasamak istiyorlar.

Basin mensuplarinin Pesmergelere iliskin sorularina „ Pesmerge Cumhurbaskanidir ve Cumhurbaskanida Pesmergedir“ diyen Mam Celal, Federal Irak’in Cumhurbaskanligina secilirken bir cok ilke de imza atti....
Ilk defa bir Kürd kendi ulusal kimligiyle ve tüm Kürdistanli siyasal güclerin ortak temsilcisi olarak, Kürdistani isgal eden ülkelerden birinde Cumhurbaskani seciliyor... Bir cok gözlemcinin birlestigi diger bir ilk ise, „Orta Dogu’da ilk defa birileri demokratik bir sekilde“ seciliyor.
Sonuncu ilk ise, Kürdistan’i isgal eden baskentler hep Kürdleri ulus olarak yok etmek, etnik arindirmaya ugratmak icin her türlü entrikanin cevrildigi merkezler oldu. Kürdlerin Irak devletinde görev almasi, anti Kürd cephesine büyük bir darbe oldu.

Bu ilklerin yanina daha baskalarida eklenebilinir. Ama bu kisa makalede bunlari acmanin imkani yoktur.

Irak’ta Cumhurbaskanligi „sembollik“ oldugu bir cok cevrece yazildi, cizildi...

Mevcut Gecici Irak Anayasasi Cumhurbaskanina hangi yetkilereri veriyor?

Yada Mam Celal görev süresi boyunca hangi yetkileri kullanacak?

Bu sorulara cevap olabilmek icin „Gecici Irak Anayasasina bir göz atmak yararli olur..

1)Gecici Irak Anayasasinin 37.ci maddesine göre, Baskanlik Konseyi, Ulusal Meclis’ten gecen yasalari onama ve bir defaya mahsus veto edebilme hakkina sahiptir..

2)38.ci maddenin B bendine göre, Baskanlik Konseyi, Basbakani ve onun önerisi üzerine üzerine hükümetin diger üyelerini atar...

3)39.cu maddenin A bendine göre, uluslararasi antlasmalara iliskin Bakanlar Kurulunun önerdigi temsilcileri Baskanlik Konseyi onaylar... Ayrica Baskanlik Konseyi söz konusu antlasma ve sözlesmeleri onaylayacak bir yasa tasarisini meclise sunma hakkina sahiptir.....
4)39.cu maddenin B bendine göre ise, Baskanlik Konseyi, tören ve protokol geregi Irak silahli Kuvvetlerinin Baskomutanligini yürütür. Komuta yetkisine sahip degildir. Ama BK, gerekli bilgileri istiyebilir, sorma ve tavsiye hakkina sahiptir.

5)39.cu maddenin C bendine göre ise BK, Yüksek Adli Kurulu ile Federal Yüksek Mahkeme üyeligine önerilen kisileri atama ve Federal Yüksek Mahkeme Baskanini secme(44/E hakkina sahiptir.

6)41.ci maddeye göre, Kamu Güvenirligi Kurulunun önerisiyle Basbakan ve bakanlari görevden alma yetkisine sahiptir..

7)47.ci madde göre, Yüksek Adli Kurulunun önerisi ve Bakanlar Kurulunun karariyla hakimleri görevden alinmasini onaylama...

8) Var olan Anayasanin 58.ci maddesinin B bendi Baskanlik konseyine bir yetki veriyor. Bu bende göre, Saddam rejimince siyasal amaclarla idari sinirlar degistirilmistir. Baskanlik Konseyi devamli Anayasada bu haksiz degisiklerin düzeltilmesi meselesinde Parlamentoya tavsiyelerde bulunur. Eger Baskanlik Konseyi tavsiyeler hususunda kendi icinde oybirligini saglamasa, konuyu incelemek ve tavsiyeler de bulunmak üzere tarafsiz bir hakem oybirligiyle secilir. Eger BK tarafsiz bir hakem konusunda anlasmasa, bu sefer Birlesmis Milletler Genel Sekreterinden bir hakem istenir.

9) Son olarak 61.ci maddenin F bendi ise Parlamentonun istemi üzerine devamli Anayasanin tamamlanmasi icin 6 ay gibi bir ek zaman BK’den istenebilinir...

Tüm bu kararlari Mam Celal, „enistemiz“ olan Seyh Yawer ve „Maoculuktan islama“dönüs yapan Adil Abdul Mehdi’yle oybirligiyle almak zorundalar..

Sonuc olarak, 2005 senesi Kürdler ve Kürd kazanimlari icin hayati önemdedir. Mam Celal’in Baskanligi Bagdat Kürd temsilcileriyle ve Kürdistanda Kek Mesud“un Baskanligini yaptigi Kürd ulusal kurumlarinin koordineli calismalari var olan kazanimlarinin teminatidir...

Mam Celal“a yeni görevinden dolayi basarilar diler ve uzun saglikli bir yasam umut ediyorum...
07.04.05