Ana içeriğe atla
Submitted by Aso Zagrosi on 26 May 2013

Merhaba Canbek, Kürdlerin bir çok şeyin yanı sıra Mani hakkında da kör ve topal oldukları doğru. Bu tartışmaya kısmen katkıda bulmak amacıyla kafama takılan bir kaç soruyu gündeme getirmek istiyorum. Mani'nin Mardin'de doğduğuna dair elinizden hangi belgeler var? Tarihçi El Buruni, Zend ve Razi “Mardinu” adlı köyü Mani’nin doğum yeri olarak gösteriyorlar. Mardinu köyünün Yunanların Ktesiphon Farsların Tisfun dedikleri şehire yakındır. Bu şehir ise Babil dedikleri Bağdat cıvarıdır yada daha çok Kürdler tarafından inşa edilen Hilla cıvarıdır. Eğer bu konuda Mani’nin bizim Mardin’de doğduğuna dair başka inandırıcı kaynak olsa sevinirim. Daha şimdiden bazı arkadaşlar “Mardinli Mani” üzerine makaleler yazmaya başaldılar.!!

Mani’nin Mardin doğumlu olduğu ispatmaya muhtaç bir konudur. Fakat, Mani’nin babası Hamadanlıdır. Diyako tarafından kurulan ve Medlere başkent haline getirilen Hamadan’da her zaman bir Kürd yoğunluğu oldu. Mani ve özellikle babası Patik’in yaşadığı Yüzyılda Kürdler bu şehirde yaşıyorlardı. Kurdgalname’de Mani’nin babasının Sasani Kralları arasındaki kavgadan dolayı Mani’nin babası iki kardeşten Erdewanı desteklediğinden dolayı onun denetimindeki Babil’e geçtiğini yazıyor. Yani sonuçta Patik Hamadanlıdır.
Mesela bazı kaynaklar Mani’nin annesinin Meryem olduğunu yazıyorlar. Benim bu son dönemlerde gündeme getirdiğim Kurdgalname’de yazar Mani’nin annesinin ismini “Utaxim” olarak kayda geçirmiştir. Hatta Kurdgalname’de Braxoyi Kürdlerinin Mani dinini seçmelerinden dolayı Sasani kralının hışmına uğradıklarını ve iktidarlarını yitirdiklerini yazıyor.

Mani kelimesi de Kürdçe olabilir.

Dikkat edilirse Keldanice Mani’ye Mani –Hayya diyorlar. Yani “Yaşıyan Mani”

Eski Yunancada Manichaios’da aynı anlama geliyor.

Mani’nin Kürdçesi üzerine düşünüldüğü zaman.

Bizde “Man û neman” var.(kalmak ve yok olmak)

Fiili çektiğimiz zaman “ez dimînim, tu dimînî “ (Ben kalıyorum, sen kalıyorsun)

Birilerinin ölümsüzlüğünü istediğimiz zaman “tu heta hetayê bimînî”(sen sozsuza dek yaşıyasın)

Manî’nin ismi Kürdçe’de “ yaşıyan ve ölümsüz” anlamında almak pek de yanlış olmaz.
Fazla kafa yormadım, ama bir tez olarak ortaya atıyorum... Silav Aso

Mani'nin annesinin Kamsarakan aristokrat ailesinden geldigi internette var. Bu Kamsarakan ailesi Ermenistan Arsak Kraliyet ailesi ile akraba imisler. Bu Arsaklar da Karen-Pehlevi ailesinin bir kolu oluyorlar ki, bu aile Gurgan'da hukum surmelerine ragmen aslen Nihawend'lidirler (Irandaki bir Kürt koyüdur ve Nihavend makami ismini bu köyden alir). Bu arada Karan (Qaran) kelimesinin Guran-Goran kelimesine cok benzedigini de belirtelim. Bu Karen ailesi (ki Karen-wend yada Karen-pehlevi diye de adlandiriliyorlar) kendilerinin Kava'nin soyundan geldiklerini iddia ederlerdi. Karen-wend kelimesi de Irandaki bir cok Kürt asireti gibi -wend soneki almis olmasinin da dikkate alinmasi gerektigi ortadir. Bu tur veriler Mani'nin etnik aidiyetinin nerde aranmasi gerektigini bize acikca gostermektedir. Remo-zan .

Gotingen Universitesi Irani diller profesoru D.N.McKenzie'nin hazirladigi ve Oxforf universitesinin 1971 yilinda cikardigi Pehlevice (eski Kurtce) - Ingilizce sozlukte  Man kelimesinin soyle ingilizceye cevrilmis: A CONCISE PAHLAVI DICTIONARY- sayfa 53: 1. man-,v. mandan. (yani mandan kelimesine bakin. Mandan' da Zazaca'da Mendene olarak kullanilan ve "kalmak, durmak, beklemek, hayatini gecirmek" manasinda ki kelime. Bunun Kurmanci'si: "man, mayin", ornek "ezé li malé diminím- ben evde kalacagim) 2. man- [m'n- I = M] live, dwell. (yani yasamak, hayatini gecirmek. Kurmanci:man mayin. ornek: Ez li payitexté diminim- Ben baskentte yasiyorum)   maniin: dwelling, sojourn. (yani bina, bina ile ilgili) 3. man- [m'n- I = M, N .......] resemble. (yani "benzemek" kurmanci: man, mayín. ornek: ew dimíne bavé xwe- O babasina benziyor) Burdan su sonucu cikarabiliriz. Mani'nin isminin Keldanice Mani-Hayya diye ozellikle belirtilmis olmasinin sebebi, Mani'nin isminin yanlis anlasilmasinin onunu almaktir. Oyle anlasiliyor ki Keldaniler "Man" kelimesinin diger manalarinida biliyorlardi. Insanlar Mani deyince yanlis anlamasinlar diye Keldanice (Suryanice) manasi olan Hayya'yi ismin aciklamasi olarak isme eklemis olmalilar. Buna soyle bir ornek verebiliriz. Bildiginiz gibi bugun "mani" kelimesi ingilizce de "para" manasina gelir. Eger biz mani derken insanlar bizi yanlis anlamasin istiyorsak Mani ismini soyle yazabiliriz: Mani-peygamber, Mani-Mani dini peygamberi. Bu da A.Zagrosi'nin Mani'nin isminin Kurtce olabilecegiihtimali. Remo-Zani ;-)

 Benim  ki  Canbek'in    bir   yazısına  ilişkin  küçük  bir nottan  ibaretti.   Ama  bir gerçek var,  o da  Kürd tarihinin talan ve tarumar  edildiğidir.  Kürdler  kendilerine   ait  olan bir   dizi tarihsel  gerçeklikleri başkalarına  mal etmişler.   Binlerce  yıl boyunca   Kürd  düşmanlarının  Kürdlere anlatıkları  uyduruk  tarihleri  Kürdler  içselleştirmiş ve  doğru  olarak  kabul  etmiştir.    Tarihi  yeniden ve  Kürd   gözüyle  okumak    şart, bir de   hafızalarımıza  yerleştirenleri  silmek.....   Herkules görevi  gibi bir şey    Silav   Aso

Yeni Yorum yaz

Düz metin

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.