Merhaba Canbek, Kürdlerin bir çok şeyin yanı sıra Mani hakkında da kör ve topal oldukları doğru. Bu tartışmaya kısmen katkıda bulmak amacıyla kafama takılan bir kaç soruyu gündeme getirmek istiyorum. Mani'nin Mardin'de doğduğuna dair elinizden hangi belgeler var? Tarihçi El Buruni, Zend ve Razi “Mardinu” adlı köyü Mani’nin doğum yeri olarak gösteriyorlar. Mardinu köyünün Yunanların Ktesiphon Farsların Tisfun dedikleri şehire yakındır. Bu şehir ise Babil dedikleri Bağdat cıvarıdır yada daha çok Kürdler tarafından inşa edilen Hilla cıvarıdır. Eğer bu konuda Mani’nin bizim Mardin’de doğduğuna dair başka inandırıcı kaynak olsa sevinirim. Daha şimdiden bazı arkadaşlar “Mardinli Mani” üzerine makaleler yazmaya başaldılar.!!

Mani’nin Mardin doğumlu olduğu ispatmaya muhtaç bir konudur. Fakat, Mani’nin babası Hamadanlıdır. Diyako tarafından kurulan ve Medlere başkent haline getirilen Hamadan’da her zaman bir Kürd yoğunluğu oldu. Mani ve özellikle babası Patik’in yaşadığı Yüzyılda Kürdler bu şehirde yaşıyorlardı. Kurdgalname’de Mani’nin babasının Sasani Kralları arasındaki kavgadan dolayı Mani’nin babası iki kardeşten Erdewanı desteklediğinden dolayı onun denetimindeki Babil’e geçtiğini yazıyor. Yani sonuçta Patik Hamadanlıdır.
Mesela bazı kaynaklar Mani’nin annesinin Meryem olduğunu yazıyorlar. Benim bu son dönemlerde gündeme getirdiğim Kurdgalname’de yazar Mani’nin annesinin ismini “Utaxim” olarak kayda geçirmiştir. Hatta Kurdgalname’de Braxoyi Kürdlerinin Mani dinini seçmelerinden dolayı Sasani kralının hışmına uğradıklarını ve iktidarlarını yitirdiklerini yazıyor.

Mani kelimesi de Kürdçe olabilir.

Dikkat edilirse Keldanice Mani’ye Mani –Hayya diyorlar. Yani “Yaşıyan Mani”

Eski Yunancada Manichaios’da aynı anlama geliyor.

Mani’nin Kürdçesi üzerine düşünüldüğü zaman.

Bizde “Man û neman” var.(kalmak ve yok olmak)

Fiili çektiğimiz zaman “ez dimînim, tu dimînî “ (Ben kalıyorum, sen kalıyorsun)

Birilerinin ölümsüzlüğünü istediğimiz zaman “tu heta hetayê bimînî”(sen sozsuza dek yaşıyasın)

Manî’nin ismi Kürdçe’de “ yaşıyan ve ölümsüz” anlamında almak pek de yanlış olmaz.
Fazla kafa yormadım, ama bir tez olarak ortaya atıyorum... Silav Aso