asgida bir yazida Lokman Meho nin derleme kitabina deginmistim
ABD dis politikasinda kurd sorunu-baslikli. yayin tarhi 2004-detay onceki yazida.
bugun
Meho ve Nehme nin kitabin basindaki uzun analiz makalesinden bazi noktalari gececegim ki -hala okumayan kurd siyasetcileri var ise) istah artirio bu kitabi bulup okuyan ciksin.
bir kere yzinin ilk giris cumlesi ilginc
yazarlar kurdlerin birliginin orta doguda batinin cikarlarina ters dudugunue dair bir inancin var oldugundan soz etmiler. bu ismail besikcinin de sik sik vurguladigi bir durum. ancak hemen arkasindan US dis politikasinda 1991 de kurdleri koruma altina alan kararla isin nasil prensilerden ve ana politikadan sapan yanlari bulunabilecegini iredelemekteler. US politikasinda net bir ayrimin varligina; iyi kurdler olarak tanimladiklari guneylilerin disinda diger kurdlerin problemlerini gormezden geliklerine dair bilinen seyleri de yazmislar.
bu giris yerleri bu makalenin ilginc noktalari degil)bana gore).
detay analizleri ilginc.
mesela Ksinger in sah ile bagdadi anlastirdiklari cezayir anlasmasinda kurdleri saddam la bas basa biraktiklari donemi 21 sonra degerlendirmesine de deginmisler
(kullandiklari kaynagi geceyim: Henry A Ksinger; "tragedy of the Kurds" in Years of Renewaø )New York, Simon and Schuster, 1999) pp. 576-596)
burda aktardiklari cok ilginc, gorunen o ki ksinger kurdleri nasil bir cehennemin icinde terketiklerini kabul etmis hatta bu isten de uzulmus(!) vs.
amam ayni ksinger halen kurd meselesine kurdlerin istedikleri bicimde bulasmanin ABD nin cikarlari icin halen cok riskli oldugunu soylemekte.
baskalari ne soyluyor?
o knudada alinti yamislar Mheo & Nehme
bush un onemli kanon u james baker in nasil ozelikle kurd demekten kacindigini ve iraklilar deyimini vurgulayarak ustelik de kurdistan ziyaretine bunu yaparak sinyali verdigini alintilamislar.
ozel den genele bakip
US dis politikasinda
baskici rejimlerin yonetimi altindaki farkli halklarin
slef determinasyona karsi politikasinin
yeni dunya duzeni modelinde de degismedigini
butun international sistemi egemen devletlerin arasindaki iliskiye indirgediklerini,
bu egemen devletler icinde (saddam rejimi bile olsa) olan biteni
bir ic mesele olarak algilamaya devam ettiklerini
yaziyorlar.
bunlar yeni ve bilmedigimiz seyler degil elbette ama bu iddalarini net alinti-kanit-demec belgelere dayandirarak yapmis olmalair onemli. daha da onemli olan
bu yazarlar bu yorumu yazdiklarindan sonra (yayin tarihi 2004 olduguna ve makaledeki referanslarin en yeni tarihi 2002 olduguna gore, bu yazinin fikrinin yaklasik 2002 de olgunlasip yaziya dokuldugunu yayainlanmasinin da bir iki yil almis olabilecegini dusunduruyor.
bu ne demek?
bu su demek
yazinin yazildigi gunden bu gune
abd dis politikasi self determinasyon konularida iki -hatta uc sey yapti-
ilk iksi avrupanin guney kadainda
yugoslavyayi egemen devletlere ayirmakta biat rol aldi
ardindan kosova da da benzerini yapti.
demek ki dis politikasinindaki eski prensib-paradigma artik yeni dunyada olan bitenei tam anlamiyla karsilammadi ki eylem de bu politiklarini degistirdiler.
bunu onlara degistren
onlarin niyeti degil
arazide bu meseleyi onlarin onune pisirip koyan dinamiklerin marifeti sayilmalidir.
bu acidan kurdler kendi islerinin iyi pisirip abd veya avrupa nin onune koyup
onlara hayatin yeni kurallari icin yeni paradigma yapmaya mecbur birakacak yollari denemeli.
bu nasil olur?
kuru siki sembollere kafayi takmis
dunyadan bi haber
kadro yetistirme isinde vazgecilmez olan eskiye karsi yeni aleternatifleri uretme damarlarini surekli acik tutmakla olur.
buralarda yazi yazan kislerin buralarin uzun vaddede onemli roller ustelenecek platformlar olabilecegini akillarindan cikarmamalari lazim
30 yillik devrimcilginden baska ogunecek seyi kalmayan kadro ile bu dunyanin cetrefilli aglarina grilmez.
30 yil bireysel tarih olarak muzeye aittir, muzelerin gordugu saygiyi gorebilir.
yeni dunya yeni kusaklarin yeni fikirleri ile anlasilir.
yeni kusaklara da
bir ayagi hala koyde bayirda
akli da sembollerde takilmis kalmis ekiple olmaz.
bu ekibe teklifim 20-30 yillik ugrasilarinin faydasi zarari ile muhasebesini yapip ya deneyimlerinin yeni formatlara sokup yeni kusaklara aktarmaya cabalamalaro (arkakik dusunclerini genclere dayatmak degil bu-daha notur bir girisim)
yada aradan efendi ce cekilip seyiri kosesinde yer almalaridir.
meho & Nehme nin makalesinde ve butun bu kitapta ilginc detaylar var-halen okumayan meraklisi bulup okursa epey ogretici olabilir.
bu yaziya 11:50 de basladim su an saat 12.09- demekki 19 dakika-bir yandan acik kitabi (ingilizce okuyup ote yandan da kaba saba yorumlu tercumesini de yaptim kendi yorumumu da kattim. biraz da zihinsel provakasyon yaptim- 30 yillik devricilikle ogunene da kilcik attim )
BB & K
Re Iyi Bir I$ yapmi$sin Eline Saglik!!!!