KÜRT MED IMPAROTORLUGU BIR POLITIK CINAYET SONUCU NASIL YIKILDI -1

SIDDIK AGIZ
E.SAVASCI

Son dönemlerde Kurdistanda islenen cinayetler ve Kürtlerin tarihten cikarmasi gereken bir ders Kürtlerin tarihte MED impartorlugunun nasil yikildigini bu belgeyi Heredot tarihinde cikarip her Kürdun okuyup ders almasi gereken bir belgedir. Kürtlerin iktidar hirsindan dolayi MED imparatorlugunu nasil Perslere kaptirdigini acik isaretidir.En son Diyarbakirda politik bir cinayete sonucu yasmaini yetiren Hikmet Fidan oldugu gibi gecmiste politik cinyatlere kurban giden Ferit uzun, Bedri yolcu ve niceleri anisna yazioyrum.

Heredot Kimdir?
Heredot (M.Ö 490-425) Anadolu yarimadasinda Halikarnassos´ta yani bügunku yeni ismiyle Bodrum dogan Heredot´ta tarihin babasi derler.Herededot genc yaslarda edebiyata ilgi duydu ve uzun gezilere cikti.Sofoklesín en yakin dostuydu Karadenizin bati sahilerini, Güney Italya ýi Misiri gezdi.Tyre ,Babylon,Ekbatan, Ninova ve Susa sehirlerine pek cok kere Atina´ya gitti. Bu gezilerde gördüklerini arastirmalarini inanilmaz bir bicimde aklinda tuttu ve sonra bunlari Ion diliyle yazdi. Eserlerinde kendine söz etmemistir. Bu nedenle kisiligi üzerine herhangi bir bilgi yok denecek kadar azdir. Ülü tarihi, dokuz kitaptan meydana gelmistir.

Bu eseri yazmakta ki amaci Yunanlarinin ve Yunan olmayanlrinin barbarlarin genel anlamda bir tarihini vermek,Yunanlarin Perslerle sürüp giden savaslarini anlatmakti. Bu catisma´yi zaman zaman mitolojik köklerine kadar arastirmis gördügü gezdigi ülkelerdeki insanlarin yasantisini´da katarak günüümüze isiktutan siirsel bir kitap birakmistir.Herdot büyük ihtimalle ömrünün son yillarini gecirdigi Thurioi yerlesim merkezinde dünydan göc etmsitir.

Bir Politik cinayet sonucu Medler nasil yikildi?

Asurlar yukari Asya´ yi 520 yildan beri egemenliklerin altinda tutuyorlardi, ilk olarak MED´ler ayrildilar bagimsizliklari icin Asurlara karsi savasarak yigitlik kazandilar: Kölelikten kurtulup özgürlügü elde ettiler. Onlardan sonra ayni seyi baska halklarda yaptilar su anlatacagimiz sekilde yeniden tyranliga döndükleri zamanlarda, boydan boya hepsi özgürdüler. MED´ler arasinda Phraortes oglu Deiokes adinda becerikli bir MED vardi. Bu Deiokes´in gözü yükseklerdeydi ve söyle yapiyordu.MED´ler o zamanlar köylere serpilmis olarak yasiyorlardi ve Deiokes kendi köyünde en cok sayilan sevilen kisiydi. Büyük bir dikkatle bikip usanmadan yargiclik yapiyordu.

MEDIA bastan asagi bir kargasalik icerisindeydi,O halkinin haksizliga anadan dogma düsman oldugina inaniyor ve böyle bir ortam icerisinde calisiyordu. Kendi köyünde yasayan MED´ler onun yasama düzenini görüyorlar, aralarinda cikan anlasmazlikllari cözdürmek icin ona bas vuruyurlar, oda gözü yükseklerde oldugundan adaletten ayrilmaz dogru bir adam gibi davraniyordu.Gördügü isler halkindan nice alkislarini kazandiriyordu o kadar ki baska köylerde yasayanlarda hem Deiokes´in hakli yargilar veren tek adam oldugunu duyduklarini hem de daha öncce haksiz kararlarin kurbani olduklari icin kendilerine de yargiclik etsin diye ününü isitikleri Deiokes´e kosuyorlardi ve bir daha da baskisin gitmek istemiyorlardi.

Yargilarindeki dogruluk dillere destan olmustu,müsterisini günden güne artigini gören Dieokes artik her seyi kendisine bagli oldugunu görüyordu,birgün her zaman herkese acik olarak kararlar verdigi yere gitmedi ve bir daha oraya gitmeyecegini bildirdi zira diyordu bütün gün komsunu islerine bakmaktan kendi islerine bakacak zamani kalmiyor. Köylerde karisiklik ve yagma eskisinden beter hala geldi. O zaman MED´ler olan biteni konusup düsncellerini karsilastirmak üzrine toplandilar.Deiokes´in adamlarinin söyle bir dil kulanmis olduklarina hic süphe edilmiyordu. Mademki bügün ki düzenimiz ülkeyi yönetmeyi yetmiyor o halde basimiza bir Kral secelim o zaman ülkemize iyi yasalar gelir biz dekendi isimize gücümüze bakariz karisikliklar yüzünden yerimizden yurdumuzdan olmayiz bu düsüncelerle herhalde bir Kralin hükümü altina girmek icin kendilerini kandirmis oluyorlardi.

Kimi sececegiz? sorusu ortaya cikinca herkes bir bütün olarak Deiokes´i öne sürdü göklere cikardilar onu secelim dediler. Deiokes Kralligin sanina layik bir konut isreim dedi, hüküm sürebimek icin kurucular da istiyordu. MED ´ler olur dediler gösterdigi yerde koskoca bir kale yaptilar, bütün MED´ler icerisinde diledigini secip verdiler yanina koruyucu olarak. Is basina gecer gecmez MED´leri surlarla cevrili bir kent kurmaya, yalniz bunun icin calismaya ve öbür kasabalari ikinci sirada tutmaya zorladi. Bakti ki ne dese yapiyorlar bu sefer büyük ve saglam kale bedenleri yaptirdi, bunlar birbiri arkasina siralanmis bir cok surdu ki, bügün Akbatana diyorlar.Surlar öylesine düsünülmüs ki her biri öbüründen bir savas sahanligi kadar yukardadir.Süphesiz toprak da elverisliydi böyle bir yapi icin cünkü yokustur,ama sanatin rölü büyüktür. Hepsi yedisurdur, sonuncusunun icinde Kral sarayi ve hazine vardi.

En büyük sür asagi yukari Atina´nin cevresi kadardir. Birinci duvarin mazgalari beyazdir ikincisinin kara ücüncüsünün parlak kirmizi dördüncü donuk mavi besinci recine rengindedir.Böylece surlarin mazgallari bir renk siralnmasi yapmis olur son ikisine gelinc birinin tahkimati gümüs öbürünki altin rengindedir.Deiokes´in sarayinin cevresini kusatan yaptirdigi yapilar iste böyledir, Halka kalenin cevresini gösterdi yerlesmek icin.Bu kaleyi tamamlmis olmak üzere Deiokes bir takim kurallar koymustur, söyle : Kralin yanina kimse giremez, isler aracilar vasitasiyla görülür, kimse Kralin yüzünü görmez, ayrica karsisinda gülmek, tükümek bunu yapan kim olursa olsun büyük terbiyesizlil sayilir. Cevresine böyle gösterisli kurallarla kusatmasi kendisiyle beraber büyüyen ve ne dogu nede deger bakiminda kendisinde asagi olmayan yasitlari onu görüp kiskanmasinlar bir kötülük etmesinler diyeydi gözlerine görünmedigi sürece onlarda üstün bir kiisi etkisi yapacakti.

Bu protoklu koyduktan ve iktidari tek basina ele aldiktan sonra da adelteten ayrilmadi,ama buna bir de agirlik ekledi;davacilar islerini saraya yazili olarak gönerioyrlardi,o da istenilen yargiyi verip geri yolliyordu,davalara böyle bakilioyrdu,ayrica su tedbirleri de alinmisti.Birincisinin bir yaramazlik yaptigini ögrenice onu yakalatip sucuna göre ceza verioyrdu ,ve egemenligi altina da bulunan ülkede,gözleri ve kulaklari vardi.Deiokes ,in hükmü altinda toplanlar yanliz Media halkiydi;MED´ler cesitli boylaradan olusumutu:

Bus´lar,Paretaken´ler,Strukhat´lar,Arizant´lar Budu´ler ve Mag´lar.MED boylari bunlardir.Deiokes´in oglu Phraortes´tir, babasi 53 yilik bir saltanattan sonra öldügü zaman oglu onun yerine gecti ve isleri eline alinca ,yanliz MED´lerle yetinmedi,önce persler üzerine sefer acti ve öbür uluslari´da boyunduruk altina almanya onlarda basaldi.sonra ikiside birbirinde güclü olan bu iki ulus sayesinde, birinde ötekine ,teker teker bütün Asyai´yi ele gecirdi,tâ Asur´lara, daha dogrusu Ninive Asur´larina saldirdigina güne kadar ,daha önceleri bütün Asya´ya hüküm geciren bunlardi ,Phraortes zamanin´da mütefikleri kendisinde ayrildiklari icin tek basina kalmisti,ama gene de yardim kaynaklari vardi,Phraortes üstlerine yürüdü,ama ordusun en büyük bölümü ile beraber kendisi de ,22 yil süren bir saltanattan sonra öldü.

Böylece oratada kalakan Phraortes yerine Kyaxares gecti, bu Phraortes´in oglu Deiokes`in torunyodu.Bu babalarinda daha göclü gibi gecinirdi,ilk olarak Asya ordularina belli kolordulara ayirdi ve en önce orduyu beli bir düzen icerisinde olsuturdu.Mizraklar okcular atlilar diye ayri birlikler halinde o zamana kadar karmakarisik savasirlardi. en büyük carpismanin ortasinda,gün gece oldugu sirda Lydia´llari yenen iste odur, bütün Asayi birlikler halinde toparlayip Halys irmagina kadar hükümü altina aldi.Bütün halkini bir araya topladi Ninive üzerinde yürüdü,babasini ücünü alcak ve kentin kökünü kazayacakti.Asur´larla karsilamis onlari yenmis,Ninive´yi kusatmsiti ki ,Protothyas oglu kral Madyas´in kumatasi altinda ilerleneyen büyük bir Skyth ordusu düstü üzerine, bunlar Kimmer´leri Avrupa´da cikardiktan sonra onlarin pesilerine düsüp Asaya girmislerdi ve iste simdi Media topragina giriyorlardi.Yükü hafif bir adam Maiotis gölünde Phasis ve Kolkhis´e 30 günde yürür.kolkhis,tan sonra Media ya kadar cok yakin bir zaman vardi cünkü bi iki bölge arasinda tek bir ulus vardi, bunlar Saspeir´lerdir onlari geride biraktiklari zaman artik burasi Media,dir.

MED,ler Skyth´lerle savastilar, yenildiler ve güclerini yetirdiler.Skyth ler bütün Asya,ya yayildilar.Asya 28 yil Skyth lerin egemelgi altinda kaldilar agir vergilerle ilgisizlikle bütün ülke bir harabeye cevirildi.Harac olarak topraklari az geliyor,akinlar yapiyor herkesin elinde ne varsa zorla alip götüryorlardi.Ama sonunda büyük cogunlugu Kyaxares´e ve MED `lere konuk olmuslar MED onlari sarhos edip bogazlamislardir.MED ler yenide göc kazanmislardir ve eskide hükümleri altinda bulunan uluslari yenide efendisi olmuslar Ninive´yi almislar.Babil disinda kalan bütün Asur´lari kendine baglamislardi.Neden sonra Kyaxares öldü,Skyth egemeligi süresinde kapsamak üzere 40 yil hüküm sürmüstü,Astyages´in ,Kyaxaresín oglunun sirasi gelmisti,o kralligi devraldi.

DEVAM EDECEK