genel anlamda, soykirim sucunun temelinde siyasi karar mekanizmasinin bulunmuslugunun uluslararasi camiada olcu olarak alindigini soylemeliyiz. MRT: soykirim tariflerine (1948 den itibaren) bakinca tam da bu sonuc cikmiyor. yani soykirim tariflerinde sucu isleyenin durtusu veya statusu tariflenmemis (yani durtu dinsel olabilir siyasi olmayabilir, statu de devlet olmayabilir, asiret de olabilir. net tarif olmadigina gore ucu acik) yahudi jenosidinde de, suclama Almanlara yonelikti, belkide onlardan daha da fazla yada esit sayida yahudi olduren polonyali, macar, rus, ukraynali, cek, slovak, romen, bulgar, italyan, fransiz vs lara degil ! yahudilerden ozur, milletleri adina alman siyasasinca yapildi ve dunyaca kabul gordu; hic bir mercii, veya israil diyelim " ulan sirf onlar degil, macarlarda bizden ozur dilemek zorunda" demediler. MRT: bir tarihi mevzuyu tartismak ile OZUR dileme kampanyasi arasinda fark var. eger yahudi kiyimi konusunda ida ettigin polonyali macar vs rolu sana ulasacak kadar ortada ise bu mevzular TARTISILMIS demektir. merak ettim acaba polanyalilar acar la mi tartisti yoksa onlari disidakiler mi. ermeni jenosidinde de ayni sistematik hakimdir ve simdilikte oyle kalacaga benzer; kaldi ki,mantalite degisse kurdler acisindan ne yazar ? MRT: burda mentalite degisikliginden ne kasdettigin acik degil. ana sorumlu yaninda bu ise bir sekilde bulasanlarin onune bu mevzu sik sik geldiginde-isin hukuki sorulugu olmayabilir. ancak PR denilen sey var bu dunyada. ve bir suru baska onemli sureci de etkiliyor. haydi kurdler israil gibi kasi yapisi guclu bir ulus olsa,"kim takar PR i izlenimi" deyip gecmek mumkun, anak su an kurdlerin onlarin uluslasma statuye ulsama surecini ta basindan kotu etkileyebilecek bazi durmlardan kacinmasi gerekmiyor mu? PR in baski olusturmak acisindan onemine yakin bir ornek olarak Gazze ye yapilan israil saldirisi uzerine filistinlilerin dunya capinda benzeri problemlere sahip diger uluslara oranla, vaktiyle ve bir sekilde saglamis olduklari populer destek(hamsin bugunku iticiligine ragmen)-israile bir nebze baski unsuru olarak geri donebilyor. oysa ayni gunlerde belkide daha cok sivilin olumune sebep olan tamil problemine kimse ayni hasasiyet ile yaklasmadigi icin sinhaliz hukumetinin elleri serbest kalabilyor. ve bu ufacik ayrinti bir suru yasamla birlikte tamil mucadlesini de darbeleyebilyor. burda tartsirken isimiz kolay, bunlari ince ince hesaba katmak zorunda degiliz. ama bizim adimiza koca kurd toplumunun gelecegi uzerine karar alanlarin en ufak ayrintiyi hesap etmesi gerek. kestirip atmak bize kolay onlara degil. kurdlere kalan kisim, hic bir siyasi icerik tasimiyor herkesin bildigi gibi. mesela tirkan asiretinin katliam ve zorbaligi, baska bir bolgede katliamdan bihaber ayni asiret mensubunu hukuki olarak baglamaz. MRT: ayni seyi aydin manisadan bir turk de soyleyebilir: hic bir sekilde desteklemdigim IT hukumetinin yaptigi beni baglamaz diyebilir. veya bugunku turkler gecmiste turk hukumetinin yaptigi is beni bagamaz diyebilir. benzerlik tam uygun olmasa da bu sekilde dusunenler var. ve aslinda hukuki acidan da dogru. ancak tarihte olan biteni tartisirken olan biteni oldugu gibi gormeye cabalamaktan bahsediyoruz. tirkan asiretinin sorumlugunu sucunu uzerimize toptan almaktan degil. elbette bir zir deli asiret reisinin karari ile pis bir ise girismis asiretin sorumlugu bizi hukuki olarak da ahlaki olarak da baglamaz. ama sosyoljik ve tarihi olarak baglar. (kurd devleti olmadigina ve kurd toplumu asiretler toplamindan ibaret olduguna gore 100 toplam asiretten 10 u pis bir ise dikkate deger bir oanda bulasmis ise bu sosyoljik -tarihi bir vakiadir ve gagavuzlari degil kurdleri ilgilendirmek zorunda) dunya asiret iliskilerine gore degil, siyasi iradenin varligina bakarak karar veriyor. MRT:Kurd tarihi-kurd gercegi-kurd varligi deyince neøerimiz var? (son 100-200 yil icin konusyorum. asiretlerimiz var ve bunlarin brbirini baglamayan bir suru farkli eglimleri var. bunlari isimize geldiginde (hayirli birtakim isler yaptiginda) sahiplenip, isimize gelmediginde "biz baglamaz" demek mi lazim?. bura onrilen sagimizi solumuzu olan bieni tartismak olan biteni olduguna en yakin bicimde ortaya sermek. hukuki sorumluk almak filan degil. bana e sana ne tirkan asiretinin deli sefinin hasta ruhundan cikmis talan sucunun hukuki sorumlugundan? boyle br sorumlugumuz yok olmaz. basinin yaptigi hirsizliktan oglunu kizini sucalamaya benzer bir ilkelik bu. ancak babanin sucunu da inkar etme anlamina gelmez bu hukuki baglantisizligi gostermek icin. diyelim ki tirkan asireti, sirf urfa degil, haymana ovasinda da ermenilere( veya rumlar diyelim) katliam gerceklestirdi. ayni urfada onbinleri gecen sayida ermeni-suryani'ui jenosidden kurtaran ve bugun icin lubnan ermenilerinin tamamina yakinin varliginda insani katkisi olan milli asireti ve vatansever lideri ibrahim pasa hangi soykirim nitelemesine muhatap olacak ? kaldiki ibrahim pasanin bu pasalik titride, hamidiye alay komutanligindan kaynaklaniyor ! MRT: ibrahim pasa nin hayirli islere bulastigi dokumente edilmis (ancak ucundan da muhtemelen turklerin baskini azaltmak icin capula bulastigini bizat oglu da ifade ediyor). bunlari oldugu gibi bulup cikarip gocunmadan kabullenmek lazim otesi degil. kimse kurd ulusal aydinlanmacilarini ne ermeni ne suryani ne yezidi katliamlarindan hukuki ahlaki ideoljik olarak suclamayacak duruma ancak bu tur tarihi vakialar ldug gibi onumuze koyma isini biz kendi basimiza yaparsak kalkamaz. bu da bir idda. iman edilsin diye ileri surulen bir yasa degil. jenoside, o an icin anadoluda bulunAN TUM ETNIK GURPLAR KATILDI.BUGUN ICIN ortalikta sadece kurdlerin adi geciyor. neden ? MRT: cecenlerin de cok sik adi gecer. kurdlerin daha cok adinin gecmesinin en onemli nedeni sen asagida gayet uygun aciklamissin. ayrica ermeni mezalimin yasamis kisler bu ise en fzla bulasan diger halklararasinda en fazla kurdleri zirkediyor ise ne yapabliriz ki? susturamayiz. inkar etmek? gerekce aramak? bunlar mumkun. ermeniler ile en yan yana yasayan halk kurd halki idi bu durumda sorunun cevaplarindan biri de burda yatmakta. cecen-cerkes haydutlari, tatar, turkmen-yoruk ve cemi cumle balkan gocmenlei ile lazlar ve araplar jenoside bulastilar. ama burada kurdler aleyhine gorunen bir realite var; bu etniklerin tamami, turk olarak adlandiriliyorlar. ortada, turklerin devletleri kanaliyla suclayabilecekleri ya da suc ortakligina ilave edebilecekleri bir tek kurdler kaliyor haliyle. fakat boylesi bir manatalitenin, donup turk devletini daha berbat bicimde vuracagindan da kimsenin suphesi olmasin; zira,jenoside dair ne kadar kurd lafi gecerse, ayri bir aidiyet ve irkin tartismalara kendi sectikleri veya secebilecekleri temsilcileriyle katilma ihtimalinin turklerin basini agritabilecegi ortada.turk devleti gercegin farkindadir. yoksa su an icin siradan zirtolarina kurd dusmanligi gostergesi olarak pomnpalanan bu goruslerin, devlet katinca yillar evvel yapilmasi gerekirdi. ayrica yarin bir gun " kardesim biz o zaman kurdlerin varligini kabul etmiyorduk, o yuzden onlarin sucluluguna isaret edemiyorduk ama simdi soyluyoruz" mealine gelebilecek okuzlugu, turkler bile yapmaz diyorum... MRT: tam acik olmasada yukaridaki paragrafta isabetli bir noktaya deginmssin. kurdlerin o topluma ait suclara bile ayri bir ulus olarak sahip cikmasi Turk devletinin karabasanidir. bu su demeye gelir. biz kendi kendimizi yonetmek sucumuz kotulgumuz iyliklerimizle herseyimizi idare etmeye talibiz. bu acidan marifetlerimiz ve suclarimizla herseyimizi onumuze koymak en dogru olandir. MRT.......tartsilimayacak bazi bolumleri sildim insani dusunceyle siyasal sorumlulugu karistirmak bizzat kurdlere yonelik olarak dogru bir tavir degil; ama kurd olarak, bazilarinin bulastigi caniligide lanetlemenin zarari olur mu ? MRT: bence hic olmaz. bugun dunya alem 100 bin korucuyu turk olarak degil kurd olarak degerlendirir. ve dunyaya bize yakin bakan kisler bu durumu anlayisla karsilasa bile bu tur ahaliye pek hosh gozlerle bakmaz. bu tayfa ile kurd aydinlanmaci ulusculari arasinda cok kalin bir cizgi oldugunu bilir, cunku buz cizgi hem isin tabiati geregi olusmustur hem de biz bizat defalarca sarih bicimde ifade etmisizdir. benzeri bir cizginin de tarih icinden cekilmesi mumkun mu? bence mumkun ve pratik faydalari var. onleyici hekimlik gibi bu ileride bizi zayif bulup-vurun abaliya yapacakklarin- melanetini oncden kesmeye de yarar. temel tezin pratik iskeleti de budur.