Uzun bir aradan sonra merhaba

Konu cok hosuma gitti;arada bir akima gelirdi, ozellikle bu " deW'; yahu derdim, acaba dew mi, yoksa daha da iyi anlasilmasi, sesi latin alfabesiyle duzgun vermesi icin, mesela " daew" mi yazilmali diye.

Bende kurmanci Kurdcesi( digerleri zaten yok) mafis, ama aklimda yillar evvelinden kalan, yerlesmis kelimeler var ve bir tanesi de iste bu dew dir.

Kucuktum, arada veya yilda bir koye giderdik; dugunlerde " tura" oynanirdi. Gures turu, elde urgan olan bir oyundu bu; ortaokul donemlerime geldiginde, ortadan kalkti.

O zamanlar, Kurd koylerinde bark , nagir pir bu...ozellikle davar coktu.Kangal turu kopekler, boyunlaridaki o garip demir kelepcelerle( isimini unuttum), surulerin onunde kabadayilik yaparlardi( malum " gur" vardi o zamanlar ve bizim koyluler artik gur yerine " canavar" kelimesini kullaniyorladiki, zaten bu kelimede aslinda " hayvan" demekti galiba). Koyunlarin sirtinda farkli tonlarda renkler vardi, hangisinin kimlere ait oldugunun belirlenmesi babindaydi.

Dew, hatirladigim kadariyla, bildigimiz cagdas anlamda ayran degildi; daha dogrusu, sanki o ayran olarak adlandirilmasi gereken orjinal ture deniyordu; yogurdun icine su katilan sey degildi;daha cok sanki sutun dogrudan, katiksiz bir yan urunuydu.Yag " run" alindiktan sonra arta kalan urun.

Halbuki " celqandin" simdi hatirladimki, su an ayran dedigimiz seydi.
Bu konu uzerinde uc bes sehne once kafa yormus, dew diye bir urun yapmayi tasarlamistim, kebaplarin vs nin yaninda, yani " ayran" kelimesine ki-kendisi turkce degil- rakip olsun diye, ama olmqadi.

Kurdcenin latin alfabesiyle okundugu gibi yazilmasina yillar once itiraz getirmistim; simdi oyle tuhaf bir durum oluyorki bizim emsal Kurd siyasilerin gozunde" ulen sen Kurdce bilmeden bize Kurdcemi ogreteceksin, zaten siyasal alanda yaptigi ukelalik yeter" minvalinde oklar firlatilinca, vazgecmistim .

Su esek ve bicak meselesi gibi mesela; Kurcede esege tekabul eden " ker" kelimesindeki "e" harfi, Turkcede kullandigimiz e harfi gibi degil aslinda...e ile a harfi arasi bir ses var.

Aynen bicak anlamina gelen " ker" deki farkliliga benziyor. Bu kelimede de e harfi, e ile i arasinda bir sese tekabul ediyor aslinda.

size Tirk( Turkmen-yoruk) dilinden ornek vereyim; mesela " kor" ( gozleri gormeyen)kelimesindeki " o" harfi uzerinde cift noktali " o" ile noktasiz "o" arasinda bir sese tekabul eder.

Kopek kelimseindeki " o", yine uzerinde cift nokta olmayan "O'dan dahada kalin bir sese tekabul eder.Ve son " K" harfide "kih" gibi soylenir, noktalanir daha dogrusu.

Yani tirklarin da asimileden kurtulmus tek tuk kelimeleri bile, latin alfabesiyle ifade edilen yeni turko icadi lisanla dusunuldugunde uyumsuz gorunuyor.
zaten amacim aslinda iki lisani karsilastirmaktan ziyade,fonetik,ses-soylenis,algilanis ve giderek etimolojiyi ilgilendiren alanlara -iligloenenler aydinlatirlar- gonderme yapmak.

bizde " topik" diye bir yemek vardi; en son, otuz yil evvel xalo hasso ji mir,
bu tarihi yemekte menuden kayboldu.

Bu kelime bana Ermeni gibi geliyor, aynen hedik gibi...bu halkla o kadar iciceydikki, kimi asiretler "Hay"dan Kurd'e, kimileride Kurd'den Hay'a donusmustu.

Hani guya Kurd'u kotulemek icin ulkemizi isgal eden muhacirlerin bir lafi var; " Cingen calar, Kurd oynar" diye..

Kananatimce bu deyis " Ermeni calar, Kurd oynar " olmali...Zurna'nin da Ermenice oldugunu dusunursek.bu arada daldan dala biraz da folklore geceyim, her zaman yazamiyorum bu gunlerde zira...

Kanada Toronto'da bir defa Siwan konserine gitmistim; geceyi tertipleyenler Dogu Kurdleri; neyse, hava buz gibi- yasayanlar bilir- araba parkinda yuruyenlere goz attim; lginc tulbentvari kiyafetlere burunmus Kurd kadinlari, tamamina yakinin da basi acik, zaten o zaman giyimlerden ayirdeetim, geleneksel- yani son zamnalara gore Dogu'da gelistirilmis bir yari geleneksel diyelim- binaya dogru yuruyorlardi ve Kurdce- cogunu anlamadim- konusarak...

Pesinen, onyargili olarak boktan bir organizeyle karsi karsiya olacagimizi dusunuyordum; ama yanilmisim, gordugum en boktan organizeydi !

Allahim, biz neden boyleyiz, neden bazi en basit kavramlara aklimiz ermez ?

Artik organizasyonla ilgili kritikleri hemen es geceyim, daha dogrusu hafizamdan sileyim; neyse, govend basladi. Dogulular- sahi Guneyliler protesto etmisler, kueyzliler de zaten tam allahlik ali bey- sahneyi aldilar.Yahu bu Dogulular ile, daha evvel seyrettigim Guneylilerin govendleri( bir Guneyli govend haric, genelleme yapmayayim simdi) tipkisinin aynisi.

habire ayni ayak hareketi, ne hava calarsa calsin; ha babam Kurdo, aklima bizim koyluler geldi, ben ufacik bir cocukken, hatta universite yillarindaki o gecelerde govende duran kuzeyli gencler bir an hafizamda oynamaya basladilar.
O kivraklik, o cesit, o ayak-kol-omuz hareketleri, bunlarin hic biri Dogulularda yok.

Sonra kanaat getirdim, bizdeki o Ermeni damari-kulturuydu,o meshur govendleri,
musicalleri yaratan ruh..

Bu vesileyle bir hususa deginmeyi isterim; vatanimizin en onemli insani parcasinin kaybinda, silinmesinde atalarimizin bir kisimida kullanildi; bunu bilelim, isterse Ermenistan devleti hatta tum diaspora ile Asuriler bize kin duysunlar, onemli degil. Bilelim, binlerce yillik komsularimiza ve giderek her parcamizin, ruhumuzun, kulturumuzun partikullerinde yeri ve hakki olan can dostlarimiza yapilanlari.

Onlarin ruhlarini anarken, atalarimizin ruhlariyla esit gorelim; soykirimi muteakip Rus ordusunun musluman misillemesi projesinde coluk cocouk yok edilen Serhad-Erzurum ilerinin mukimi soydaslarimizin katlini, turk inkarciligina benzer" ... ama onlarda.." cumle baslangiciyla karsilamayalim.

Ama,gerekli bicimde, hak ve hukuka uygun, belirtelim ve o kurbanlarinda tum anadolu yerlilerinin kalbinde taziyeyi hakkettiklerini hatirlatalim.

Ermenistan devletinin Kurdlere irkci bakisini, katliamciliklariyla, jenoside ugrayan kadim komsularimiz, akrabalarimizin hatiralarini turkler gibi birbiri uzerinden savunma konusu yapmayalaim.

Bilelim gecmisi.gelecegi daha rahat planlayabiliriz, her alanda ve platformda..

yazismak uzere selamlar ederim

Canbek