Aslinda ben sahsen sömurgeci ideolojik kusatma uzerine en cak yazanlardan biriyim. Bu konu uzerinde hasasiyetle durmamdaki nedenler mevcut kusatmanin hayatin her alaninda kontrolden ziyade egemenlik kavgasinda artik son reddeye geldigi inancini tasiyor olmamdir.
Kuzey Kurdistantaki sehir siteleri izlenirse özellikle Zaza´larin egemen olduklari illerde Zaza sorunu ve bu sorunun adeta ayri bir millet espirisi icinde islendigi görulecektir. Söz konusu sorunda özellikle söz sahibi olanlar veya konuyu tartisanlar buyuk cogunlukla ya kontra uzantisi seyler yada bir bicimde devlet baglantili kisilerdir.
Zaza´larla ilgili yapilan tartismalar,bu tartismanin temelinde yatan seyler aslinda cumhuriyet tarihi boyunca cumhuriyetin Zazalarin yasadigi bölgelerde dinamik ulusal bilinnci parcalamak icin uygulmaya koydugu bir cok ayristirma projesinden biridir. Zazalar bilindigi gibi Kurd kitlesi icinde Kizilbasligida olan bir kesittir. Zazalar gerek sunni kesim gerekse kizilbas kesim 1925 Sex Said gerekse 1938 Dersim ayaklanmalarinda tabii bu arada Kocgiriyide unutmamak gerekir,cumhuriyetle ilk kapisanlardir.
Zazalarin cogunluk olarak yasadiklari Kocgiri isyan bölgesi,Sex said ayaklanmasi ve Dersim Isyan bölgelerinde öne cikartiklari sey Kurdistandir. Yine söz konusu isyan ve ayaklanmalarda Zaza ve Zazacilik gibi seyler söz konusu degilken egemen olan sey Kurd u Kurdistandir.
Cumhuriyet ve devletiyle Kurdistanda barisik olmayanlarda özellikle bu bölgelerin olmasi tesadufi degildir. Bu bölgeler gerek yasam tarzlari gerekse cografik yapilari ittibariyla denetime cok kolay acik olmayan bölgelerdir. Yine bu bölgelerde ulusal faktör kadar dini faktör oldukca belirleyicidir. Suni Zaza bölgelerinde Sexler 1925 sonrasi bir ayaklari devlet kapisinda olmakla bir diger ayaklari 1925 izleri olarak sure gelmistir. Kizilbas Zazalar ise 1938 ille cok agir bedeller öderken bir yandan Kemalizmle butunlesmis gibi görunurken diger yandanda Kemalizme karsi gelisen elestiri ve muhalefettte teredutsuz yerlerini almislar.
Bölgeler iyi incelendiginde korkunc soy kirim karsisinda derin bir sessizlige burunurken gelisen Kurd muhalefetine toplu katilimlarin yasandigi ilkleride icinde barindirir. Zazalarin yogun yasadiklari alanlarda devlet hic bir dönem egemenlik saglamaktan yana basarili olamamisken uygulamaya koydugu icten cökertme hareketiyle sonuclar almaya calisiyor.
Butun devlet uygulamalari anlasilir seylerdir. Bundan yana sikinti icinde degilim. Fakat anlamaktan yana zorluk cektigim sey ise sömurgeci ideolojik kusatmanin cok masum bir sekilde buralara tasinmasidir. Anlasilir olmayan seyleri masum görme ic gudulerinde yoksun biri olarak bu tur seyleri sömurgeciligin arabalarina Kurd kani tasima olarak yorumluyorum.
Kurdistanda en son iskal edilen bir Mirlik bölgesinin torunlarindan biri olarak dedelerim ve atalarimdan zaza degilde Kird olmayi ve oldugumuzu ögrendik. Kurdistan davasinda Kirdler en az Kurmanc ve Soranlar kadar sorumluluk ve katilim sahibidirler. Ismi lazim gemez ama yazdiklarida pek iyi niyetli okunmuyor. sahi kamyona yukleme yapiyorduk. Unutmusumda.....!!!!!
Silav Hasan