Irak Kürdistan`ina hosgeldiniz

Tagblatt`den
Cev: Haci Artos

“Irak Kürdistan`ina Hosgeldiniz”

Irak seçimlerinden beri Kürtlerin büyük Politik güçleri var- onlarin otonom alani ülkenin en refah ve güvenli bölgesidir.

Irak`ta simdi Kürtlerle Politik bir anlasma mümkün degil. Onlarin talepleri, Petrol sehri Kerkük`ün kendi otonom bölgelerine baglanmasi, Irak`in birligini çözecegi korkusuyla Bagdat`i korkutuyor.

Birkaç metre Türkiye Karakolunun arkasindaki sinirda bir tabelanin üzerinde yazi ile selamliyor: “Irak Kürdistan`ina hosgeldiniz” Kürt Pesmerge- savasçilari sarik, esarp ve Salwar çikarmis, Irak uniformasi tasiyorlar. Fakat sinir karakolunda Irak bayragini çekmeyi unutmuslar. Pasaportlarda Irak mühürü yok, bir kagit üzereinde “Irak Kürdistan bölgesi” yazili, Kürtçe ve ingilizce, fakat Arapça eksik. Türkiye siniri kapisinda Kürt lideri Mesut Barzaninin Fotografi asili duruyor. 50 kilometrelik bir tanker kuyrugu var. Irak`tan Petrol veya rafineriden geçirilmemis Benzini alip Batman`a getiriyorlar. Çünkü Irak`in rafiner kapasitesi yetmiyor.

Bir Haç`in toleransi

Sinirdan bir saat sonra daglarin arasinda bölge baskenti Dehok bulunuyor. Gece güçlü bir Haç Islam sehrinin üzerinde yaniyor. Piskopos Petros Harnboli, binlerin üzerinde Ailenin bulundugu Keldani Katolik cemiyetini yönetiyor ve çok memnundur.
Kutsal Jahr olan 2000 yilindan önce Kürt hükümetinin yardimiyla heybetli kilisesini bir tepenin üzerinde tamamladi. Hiritiyanlar Dehok`ta kendilerini saklamak zorunda degiller. Irak`in her tarafi Kürt bölgesi gibi degil.

Iktidar sahibi Partiler

Dehok`tan sonra Hewlér bulunuyor.Birçok Kürt bayraginin süsledigi burada, Kürt parlamentosu bulunuyor. Hewlér ayni zamanda Irak`ta, her iki Kürt hükümetinide sandalyesinin bulundugu bir sehirdir. Gerçek güçü elinde bulunduranlar, Kürdistan Demokrat partisi lideri Mesut Barzani ve Yekiti lideri Celal Talabani. Bunlar simdi Irak`in yüksek politikacilaridir. Bu bir mucize degil. Geçici anayasa ve Kürdistan`da seçime yüksek katilim etkilediki Irakta, durum pratik olarak gitmiyor.

Gölgeli taraf ile basari

Gerçi Kürdistan bölgesinde herzaman Elektrik kesintisi ve benzin eksikligi var. Ama belli ve çabuk bir ekonomik gelisme var, Irak`in geri kalan tarafindan ayri olarak. Hewlér pazarinin yaninda yeni alisveris merkezi bulunuyor. Bu isgücü eksikligini kapsiyor ve Irak`in güneyinde kismi olarak isçiler ayarlaniyor. Hewlér`in tabiat bilimleri fakültesi dekani Govand Sherwan, genis ve ileriyi düsünüyor. Avrupa`li firmalari Kürdistan`a yatirim yapmalari için tesvik etmeye çalisiyor. “kim ilk adimi atarsa, o kazanmis olacak.” Eski Matematik ögretmeni Salih Mohamed Amin, bir Hollanda pasi tasiyor. Parasini yurtdisinda kazaniyor, Buna ragmen Süleymaniye`de, Kürt insan haklari organisasiyonu için çalisiyor.
Kendisine bir soru: “Insan haklari çignenmesi Kürdistan içindir?“ Buna sürpriz bir tepki gösterdi. “Bundan bir beklentinizmi var?” dedi.

Gurur ve dugruluk

Amin`in bürosunun karsisinda Süleymaniye müzesi bulunuyor. Irak`ta baska bir Müze yapilip bitirildigi zaman, müdür Hasim Hama Abdullah yalniz onun açilisini yapmakla kalmiyor , ayni zamanda onu gelistirmek planlari yapiyor. Sebep Mezopotamya`nin antikasini bulup sahip çikmak. Bu arada yasli bir Pesmerge iki tane Sumer yazitini getirdi, onlari kaçakçilarin yaninda almisti. Bu yazitlar 4200 yasindaydilar. Bu degerleri kaçakçilar öyle kolay para yapiyorlar. Iste bu tür örnekler gelisen bir gurur ve dugrulukla karsilasarak, Kürdistana`a giriyorsun.

Devlet içinde bir devlet

Misir`in “Al Ahram” Gazetesi Bagdat`aki Sunni Dini liderden bir cümle alinti yapti: “bilmiyorum, neden Kürtler Irak`ta federal sistemden israr ediyorlar, elbette gerçekten bütün ülkeyi yönetecekler.” Burada hem basbakan hemde baskan yalniz üçte iki çogunlugu almakla mümkün, Kürtler 77 sandalyeyle Bagdat`aki parlametoya geliyorlar.

Kürt otomon bölgesi yaklasik olarak isviçre kadar büyüktür. Simdi Irak`in en güvenli ve ekonomik olarak gelisen bölgesidir. Bölgenin yeralti zenginlikleri: yalniz Petrol ve Gaz degil, bilakis Kömür, Bakir, Kursun, Demir, Kükürt ve Mermerdir. Otonom bölgesi biliyorki, bugün egemen bir çekim gücü olan bir devlet olarak kendini gösteriyor. Kürtlerin 100.000 kisilik bir ordu güçleri var ve bunlar Kürt partilerine karsi gerçekten sadik olanlardir.

12.03.05

Tagblatt
JAN KEETMAN/ ERBIL

Çev. Haci Artos