1967-68 Hareketi ve Suleyman Muini ve arkadaşları (18)
Nima Yuşij'in Sadiqi Henciri Azer hakkındaki kısa testipinden sonra yeniden Güney Kürdistan'a dönelim. 2.Kongre'de Henciri'nin merkeze seçildiği ve yaşanan gelişmelere vurgu yapmıştım.
1966 yılında Sadiqi Henciri Azer ile Said Kawe Koyistan Balikan mıntıkasında Derbend köyünün cıvarında bir ovada kendilerine bir ev tutmuş ve orada kalıyorlardı. Daha sonra ikisi oradan „Mama Rut“taki Şair Şêwaw'ın yani Xalid Hisami'nin evine gidiyorlar.
Sadiqi Henciri Molla Mustafa Barzani'yi görmek amacıyla Xalid Hisami'de kalıyor ve Said Kawe'yi Derbend köyüne gönderiyor.
İşte burada Sadiqi Henciri Azer ortadan kayboluyor. Bir daha kendisinden bir ses çıkmıyor..
Aslında bu hususun en yakın tanığı ve ayları yalnız başına Sadiqi Henciri Azer ile geçiren Said Kawe (Koyistani)dir. Said Kawe „Awrêk Le Beserhati Xom w Rudawakani Nêw HDK“ adlı anınlarının 144-151 sayfalarını tümden Sadiqi Henciri Azer olayına ayırmış.
Kısaca Said Kawe'nin dediklerini özetlemek gerekirse, Sadiqi Henciri Said Kawe'ye bir süre Soni köyünden ayrılma önerisinden bulunuyor. Bilindiği gibi KDP(İran) Soni köyünü kendisine merkez üs olarak seçmiş ve 2.Kongresinide bu köyde yapmıştı. Sadiqi Henciri, Said Kawe'ye Balakani mıntıkasına gideceklerini ve orada Molla Mustafa Barzani ile görüşeceğini söylüyor. Said Kawe: „ Sadiqi Henciri sık sık Barzani'yle görüşmem gerekir. Faik(Suleyman Muini-Rojgar) ile anlaştığımız hususları ona anlatmam gerekir diyordu. Benim için açıktı ki Sadiqi Henciri ile Faik Emin bazı konularda kararlar almışlar ve Henciri bunlara Barzani ile konuşmak istiyor.“(Said Kawe, age, sayfa 144)
Said Kawe'nin anlatımlarına göre 7 yada 8 saaten fazla yoldan sonra Gelale'ye ulaştıklarını, fakat Sadiqi Henciri „bu seferinde Molla Mustafa Barzani ile görüşme imkanı bulmadığını“ söylüyor.
Sadiqi Henciri ile Said Kawe Derbend köyüne gidiyorlar ve o köye yakın bir derede Mahmud Hayat'ın eniştesi Abdullah'dan bir ev alıyor. Ikisi yaklaşık olarak 6 ay bu evde kalıyorlar. Kış aylarını o evde geçirdikleri süre içinde Sadiqi Henciri'nin istemi üzerine Said Kawe bu arada Tahran'a da bir yolculuk yapıyor. Said Kawe'nin Tahran ve Doğu Kürdistan'dan getirdiği mesajlar Sadiqi Henciri'yi memnun ediyor.
Said Kawe'nin anlatımlarına göre bir gün Sadiqi Henciri Molla Mustafa Barzani ile görüşmek için hazırlıklara başladı. Ikisi birlikte „Kürdistan Radyosunun“ bulunduğu „Mame Rut“ e gidiyorlar. Sadiqi Henciri'nin tanıdığı Xalid Hisami'ye misafir oluyorlar. Hisami'nin evinde „Sadiqi Henciri Molla Mustafa Barzani'ye görüşmek amacıyla bir mektup yazıyor“(Said Kawe, age, sayfa 145) O dönemler Irak uçaklarıda bölgeyi bombalıyorlar. Said Kawe'nin anlatımlarına göre Sadiqi Henciri kendisine Derbend'e geri dönmesini ve kendisi Molla Mustafa Barzani'ye gönderdiği mektubun cevabını almak için bekleyeceğini söylemiş.. Bu arada Said Kawe , Xalid Hisami'nin kaldığı mağarada yatmak için gereken malzemelerin yokluğundan da söz ediyor. Sonuçta Said Kawe'nin anlatımlarına göre Sadiqi Henciri'nin aldığı karar gönlüne göre olmasada kendisi „Mamerut“u terk ediyor.
Said Kawe Derbend köyünde 2 yada 3 gün Sadiqi Henciri'nin geri dönmesini bekliyor, fakat Henciri gelmiyor.
Said Kawe Sadiqi Henciri'yi bulmak için geri „Mamerut“ e dönüyor ve Xalid Hismami'ye gidiyor.
Burada sözü doğrudan Said Kawe'ye bırakalım: „Mamerut'a gittim, Kek Xalid'ı gördüm ve kendisinden Kek Sadiqi sordum. Bilemiyorum Kek Xalid'a Kek Henciri'yi sorduğum zaman niçin rahatsız olduğunu anlamadım. Kek Xalid bana 'önceki gün Kek Sadiq Barzani'nin yanından döndü, bana suyun başına gidip yıkanacağını söyledi. Vedalaşmak içinde geri gelmedi' dedi. Sonra kendisine 'Niçin geri gelmedi?' diye sorduğumda ise cevaben 'sanıyorum uzun bir yolculuğa çıktı'dedi“ diye yazıyor.( Said kawe, age, sayfa 146)
Said Kawe geri Derbend köyüne gidiyor ve bir kaç gün daha Sadiqi Henciri'nin yolunu bekliyor, fakat hiç bir haber çıkmıyor.
Said Kawe bu arada Suleyman Muini'ye bir mektup yazarak Sadiq Henciri'nin Xalid Hisami'nin evine gidişini, orada kalışını, kendisinin Xalid'a gidişini, Henciri hakkında sordukları soruları ve aldığı cevapları bir bir not ederek izah ediyor.
Said Kawe mektubunun son bölümünde ise Suleyman Muini'den Balakani'ye gitmesini, Xalid Hisami ile görüşmesini, fakat gece onun evinde kalmamasını istiyor.
Suleyman Muini bir kaç gün sonra Derbend köyüne geliyor ve Said Kawe ile görüşüyor.
Suleyman Muini: „ Mamerut'e gittim Henciri'nin ortadan kaybolmasını Xalid Hisami'ye sordum. Xalid Bana 'Bir gün Kek Henciri bana tütün kutuma tütün doldur, önümde uzun bir yolculuk var dedi' vedalaştıktan sonra gitti.“ diyor.
Ben ile Kek Suleyman Muini Xalid'a olan sorularımızı ve aldığımız cevapları kiyasladıktan sonra Henciri'nin başına bir şeyler geldiğini ve Xalid Hisami'de bu meseleden haberdardır. Xalid ya korkuyor ve korkudan dolayı bize bir şey söylemiyor, yada gerçeği bize anlatmaya hazır değildir“...
Said Kawe anlatımlarına devamla Suleyman Muini ile ortak bir düşünceye vardıklarını Sadiq Henciri ya Devrim güçleri tarafından tutuklanmış yada İran'a teslim edilmiştir.
Henciri'nin hayata kalması için bir yazı hazırlayarak 200 nusha basıp yurtdışına göndermeye karar veriyorlar.
Bir iki ay sonra Irak Komunist Partisi Çoman'da başı kesilmiş bir ceset buluyor. Bu cesedin bulunmasından sonra Suleyman Muini'den „Sadiq Henciri'nin öldürüldüğü düşüncesi oluşuyor“..
Bu arada Suleyman Muini'nin insiyatifiyle Ahmed Tevfik'in taraftarları hariç tüm KDP kadroları „Dole Reqe“ de durum değerlendirmesi için bir toplantıya çağrılıyor. Bu toplantının hikayesi uzun olduğundan şimdilik geçiyorum. Bu toplantıda Sadiqi Henciri'nin akibetinin araştırılması için bir yazı hazırlanıyor ve bu yazı Suleyman Muini tarafından Molla Mustafa Barzani'nin karargahına teslim ediliyor.
Devam edecek
Rojgar Merdoxi
