Kenan fani'nin makaleme verdigi cevapta uzerinde durdugu hususlardan biri, musulda bati destekli, israil benzeri bir devletcik kurma tasarilari uzeineydi.bir diger arkadas- gozlemci mahlaslai olsa gerek ve kenan bu arkadasin murat oldugunu iddia ediyor,insallah oyledir ve hek geri doner, tartisiriz, kavga edriz , kuseriz ama vatanseveriz, farketmez- belge israrinda bulunuyor, haklidir.
kenan yazisinda, ingiliz destekli bir suryani devletinin urmiyede kurulmak istendiginden bahsediyor;
dogru.
bu bilgi, unlu hollandali antropolog ve bir nevi kurdolog-kurd tarihcisi martin van bruniessen'in yazisinda var. bendeki belge, susan meiselas'in " kurdistan, in the shdow of history" adli muhtesem eserinde, " resistance to centralization in Iran" bolumunun introduction'inda, 96. sahifede var, soyle yaziyor;
kisaca, hakkariden 1914 sonrasi kacan nestorian hristiyanlar(suryani), nisbeten guvenli ve o zamanlar rus semsiyesi altinda bulunan urmiye'ye kaciyorlar . rusya internal conflict-catismaya iyice dalinca, cekiliyor.ingiltere, suryanileri osmanliya karsi destekliyor ve aslinda urmiye civarinda onlara bagimsiz nbir devlet kurdurmayi tasarliyor. ama bu plan, suryanileri dogrudan bolgedeki kurdlerle ve iderleri simkoyla catismaya surukluyor. sonuc uzucu, hem suryaniler hem de kurdler bir muddet sonra- her ne kadar kurdlerin kaybi surynilerle dogrudan catismayla ilintili degilse de- kaybedren taraflar oluyorlar.
yani netice itibariyle kenan'in bu beyani, gercek.
Musul'da bir suryani devletcigi kurulmasina iliskin , plandan ziyade sanki bana temenni gibi gelen yayinlardan birini okumustum.o zamnlarin politik dunyasina denk dusebilecek bir tasari olsa bile, bugunun ortadogu ve hatta dunya politik iklimine kesinkes ters dusen ve fisiltidan baskaca bir anlam tasimayan hayal oldugunu vurgulamaliyim.
elinde boruyu otturen gucu tasiyan Abd, Irak ve tum bolge ulkelerinin " mutlak" devlet butunlugunu savunuyor ve su an icin mevcut stratejidini degistirebilecek, vreya degismesine sebebiyet verebilecek hic bir sosyal-politik-ekonomik baski aracinin bolgede mevcut olmadigini da biliyor, bizlerde farkindayiz( kurdler apo ve benzeri ilkel kafalarca temsil edilmemis olsalarmis, farkli olabilirmis ama hepimiz bu geriligin icersinde otluyormusuz, farkinda degilmisiz- ama, kanaatimce boylesi bir proje olmus olsaydi, o zaman bize de yarayacakti.
zira, suryaniye musul gibi cogunlugu araplastirilmis bir cografyada devlet kuran Abd-bati, bolgeye yonelik devlet butunlugu politkasini degistiriyor demektir. o zaman, suryani gibi bolgeye ve dunyaya hic bir ekonomik-sosyal-demografik degeri olmayan ve en azgin musluman guruhca etrafi cevrili bir hristiyan topluma cikar bicecek Abd-bati, kurd'e haydi haydi deger verirdi.
o anlamda, daha evvel okudugm ve aklimda kaldigi kadariyla boylesi absurd bir tasariyi kafalarinda somutlastiran suryani varsa, kotu bir kabus dusluyor demektir. biz kurdlrinse, boylesi komplo teorilerinden endiselenecek halimiz olmamali, keske gerceklessydi.
iyi gunler dilegiyle
canbek
Teşekkür ederim.