Doğu Kürdistan araştırmacılarından sayın Şêrko Cihanî “Karwan Dergisinin“ 102. sayısında yayınladığı “Pîrşalyar, Ew Pîrey Merg Nanase“ adlı makalesinde “ Pîrşalyarî Sereki“ diye başka bir “Pîr“in varlığından söz ediyor.. Bu “Pîr“in “Pîrşalyarî Sipî“nin bir sembolu olabileceğini vurguluyor.. Sayın Şêrko “Pîrşalyarî Siya“nın üzerine üzerine dururken Kürdlerin “Reş“ rengini “büyük“ anlamında kullandığını vurguluyor.. Mesela Êzidî Kürdlerin kutsal din kitabı “Mistefa Reş“ yani “Büyük kitap“, Güney Kürdistan'ın Suleymaniye vb yerleşim alanlarında sık sık tekrarlanan ruzgar fırtınasına “Reşeba“ denilir.. Mesela Kürdlerde büyük oğlana “Kurî Reş“ denilir.. “Demokratik Kürdistan Cumhuriyetin“ Başkanı Pêşewa Qazî Muhamed'in büyük oğlu olan sayın Ali Qazi'ye Kürdler arasında (kendiside bu ismi kullanıyor) “Kurî Reş“ denilir. Hewraman halkı hem “Pîrşalyarî Serû“ ve hemde “Pîrşalyarî siya“ için törenler düzenliyorlar... “Pîrşalyarî Siya“yi “Zerdüştî“ ve hatta “kafir“ olarak görmelerine rağmen onun içinde törenler organize ediyorlar... “Reş“ ve “Sipî“ kavramları “Zerdeşti“ din büyükleri ve Pîrleri için kullanılıyordu..
Hewraman bölgesinde “Pîrşalyar“a ilişkin bir dizi efsane ve destan mevcut.. Bölge halkı için “Pîrşalyar“ı doğrunun, gerçeğin, iyi tavır ve konuşmanın sembolu olarak adeta peygamber gibidir. Bölge halkı “Pîrşalyar“ a ilişkin efsaneleri hakikat ve yaşamış gerçekler olarak görürler..

Hewraman halkı için “Pîrşalyar“ bir feylesof, hekim, sihirbaz ve aynı zamanda şairdi..
Sayın Şêrko Cîhanî halk arasında “Pîrşalyar“ a ilişkin antılan bazı rivayetleri anlatıyor... Bunlardan bazılarını aktarmaktan yarar var.

Hewraman halkının anlatımlarına göre “Pîrşalyar“ın babası “Baba Xudadat“ (yada Bawa Xudadat) bölgede ticaret ile uğraşıyordu.. O, işinden dolayı Bağdat'ta gidip geliyordu Bir seferinde Bağdat'ta giderken oranın “Hakimi“ tarafından tutuklanıyor ve zindana atılıyor.. Tamda o gün Bağdat'ta bir deprem oluyor ve şehrin yarısı yerle bir ediliyor.. Bağdat halkı ve “Hakimi“ “kutsal, temiz bir insan olan Baba Xudadat“ta haksızlık ve eziyet yapıldığından dolayı bu felaketin başlarına geldiğini hemen kavrıyorlar ve onu serbest bırakıyorlar. Böylece Bağdat'ın diğer yarısı yıkımdan kurtuluyor.. “Baba Xudadat“ hemen Hewraman'a “Pîrşalyarî Serû“nun yanına gidiyor.. Daha önceki bölümde de vurguladığım gibi “Pîrşalyarî Serû“ var olan Pîrler içinde “ en kutsalı, en kabiliyetlisi ve alimi“ olan, tüm Pîrlerin Pîriydi... Bazı Kürd edebiyat tarihçilerine göre o, Pîrlerin Şalyarı olduğundan dolayı ona “Pîrşalyarî Serû“ demişlerdi (M. E Hewrami, Mejûyî Hewraman) “Pîrşalyarî Serû“ nun kabri Hewraman'ın en yüksek yerinde bulunmaktadır. Halk içinde ona halk arasında “Muhamedi Dikele“ yada “Muhamedi Dike“ de denilir. (İkinci Muhamed yada diğer Muhamed) “Pîrşalyarî Serû“nun böyle adlandırılması onu Hz. Muhamed'e alternatif olarak görmelerinden de kaynaklanabilir!!!!...
“Baba Xudadat“ “Pîrşalyarî Serû“nun yanına giderken Pîr kendisine “büyük, iyi huylu ve örnek bir oğlana sahip olacağını“ müjdeliyor... “Pîrşalyarî Serû“ “Baba Xudadat“a 40 gün eşinden ayrı yaşamasını emrediyor.. “Baba Xudadat“ kırk gün “Pîrşalyar“ın kabrinin yanından bulunan “Çilexane“ diye bilinen yerde dua ediyor... Daha sonra “Pîrşalyarî Serû“ Baba Xudadat'a eşine yaklaşmasına izin veriyor... 7 ay sonra(Yarsanlarda yedi rakamının özel bir önemi var-sonra değinmeye çalışacağım) “Baba Xudadat“ın bir oğlu oluyor ve “Şalyar“ ismini veriyor. “Şalyar“ın doğum haberi “Pîrşalyarî Serû“ya ulaştığı zaman Pîr o günü, Rebandan ayının ikinci çarşambasını bayram ilan ediyor... O günden beri Hewraman'da “Pîrşalyar Törenleri“ yapılıyor..

Devam edecek