Aso zagrosi'nin canbek'e verdigi cevapta bazi teknik-pratik cabalara ornekler var.
Ancak bir noktada tikanip kalacak cabanin icersindeyiz gibi; Aso Soraninin aslinda " orta kurmancisi- yanlislikla Sorani" olarak adlandirildigini yaziyor.
olabilir, o zaman Sorani'nin kurmancinin bir lehce si oldugu sonucuna varmamiz gerekiyor mu ?
cevap eger olursa, burada neden gurultu cikaralim, en azindan halihazirda dil'in merkezilestirilmesinden bahsedilecektir aso'nun dediklerini referans almakla yetinmeyelim, tam kirk yildir kurdistani siyasetlerin vatanimzda soyumuzun konustugu dilleri birbirinin lehcesi-sivesi falan yapmasinin ispati da ortaya cikmis oluyor o zaman, dogrumu acaba ?
ee o zaman, ne diye kurmancinin ortadan kaldirilmasina karsi cikiyoruz ki ? daha dogrusu yukari kurmanci yerine daha da gelsikin edebi-ebedi bir lehce olan " orta kurmancisi" yani yanlislikla sorani denen lehceyi kullaniriz, olur biter.
Bu arada da fuzuli kafa karisikligi sona erer, sorani lafida iptal edilmis olur !
elimizde ornekler var; mesela su an tirkolar, dengizli sivesi yeringe, Istanbol lehcesini kullaniyereler. buna da kimsenin karsi ciktigi yok, zaten Istanbullu da genelde Denizlilinin ne dedigini anlar, digerleride onlarin.
Demekki Aso zagrosi ile diger bazi arkadaslar fuzuli yere, Guneyin aldigi karari elestirip , hatali dusunceler gelistiriyorlar !
Aso ayrica, kurmancinin egitim dilinden cikarilmasina tepkisini guclendirmek icin, Kurd milletinin ( ulusmu demeliydim acaba ) nufusunun %60 oraninda cogunlugununda kurmanciyi konusmus olmasini gosteriyor.
simdi problem yumagina dikkat cekerim. eger ayni dil, iki ayri lehceyi teklestiriyorsaniz, o zaman buna karsi cikmanin ilk ayagi, yani " vay kurmanci daha fazla konusuluyor argumani" yanlis !
Cunki ne guzel iste, dil birligi saglanmis oluyor ? bunlar zaten birnbirinin lehcesi degilmiydi, efendim ?
hayir olmuyor demekki, neden hayir olmuyor, cevabi basta Aso versin, varsa digerleri de.
sahi unuttum, zazaca-hawrami ne olacak ? bunlarda kurd lehceleri degilmiydi ?
eger oyleyse, haydi Guney'de zazaca yok ama hawrami var ve onuda tek lehceye indiriverir, kurtulurlar isin icinden; ama kazin ayagi hicte oyle degil !
Hawramiyi ne orta ne de yukari kurmancasi konusanlar anlamiyorlar !
yani mesele cift basli ve aslinda bizim " lehce" teorimizin tamamen ideolojik amaca yonelik bir tarif olmasindan kaynaklaniyor sorun.
yuz yil evvelki italyada garibaldi guney ve kuzey arasindaki birakalim lehce, bazi bariz dil farklarinida silip spuren birligi gerceklestirdi; sancilarini- administratif, market vs- zamaninda yasamis olanlar cekmistir ama simdilerde Italyanlarin oyle bir sorunu yok.
Ama, yuz yil evveldi bu olan biten.Simdiki bu informasyon caginda olacak ismi sonra mevcut lisanlari " milli birlik, edebiyat-ekonomi" bahaneleriyle yok etmek icinmi bunca yildir Kurdler her parcada milyonla sehid verdiler.
soyu arizalilar ie Arap ve Farsdan farkimiz degilmi olan biten, o da dil degil miydi en basta ?
fikrimi soyleyeyim; ben katiksiz bir Kurd milliyetcisiyim, turklere karsi, turkler bize karsi ne hissediyorsa bir mislini dusunuyor, hayal ediyorum.anlayin gerisini; ama dil birligi amaciyla ne kurmanci, ne zazki, ne sorani,ne de hawraminin kilna bile dokunmam, dokundurtmam. kor mu gozleri, her kes kendi dilini konussun, idari gorevlilere her uc lisanida konusma mecburiyeti getirilsin, o kadar ! her uc lisandan ikisi, zorunlu ders olarak okutulsun diger birinin alalninda.
bu problem en basta, dedigim gibi " lehcecilik" anlayisinin budanmasiylada ilgili ve esasen hayat ve realite de iste bunu dayativerdi ve lehcecilik fiilen sona ermek zorunda bu durumda..
kadir