Joseph H. Greenberg bir Amerikan bilim insani. Greenberg su an dünyada konusulan bütün dillerin tek bir dilde türedigini, japoncadan ingilizceye kadar hepsinin ayni aileye ait oldugu tezini ileri sürüyor.
Antropologlar tarafindan insanlarin ilkin 150 bin yil önce Afrika'dan diger kitalara dogru geldikleri söyleniliyor. Bu ilk insanlar acaba ilkin hangi dili konusuyorlardi? Nasil anlasiyorlardi? Bu dönemde anlasmak icin arac olan dil var miydi? “Evet“ diyor Kalifornia Stanford Üniversitesi'nde calismalarini yapan ve “Euroasia“ diye iki kitap yayinlayan 84 yasinda ki Greenberg.
Grennberg ilkin Afrika'nin kuzeyinde iki bin kadar bir halkin olduguna inaniyor. Sonra Asya, Europa, Sibirya, iki Amerika'ya kadar yayiliyorlar. Derileri, saclari ve vucutlari ile sürec icerisinde iklime uyuyorlar. Yeni nesillerin gelip gitmesi ile birlikte dilde kendisini degistiriyor ve en eski olan “ilk“ dillerini de unutuyorlar. Buna ragmen her kitada lehceler anlasmak icin kaliyor, öyleki büyük bir süper aile gibi. Bu süper ailelerden birisini Grennberg iki Amerika üzerine yazdigi „Amerika-indianca“ da okuyabiliriz. (Org. deutsch: Amerika-indisch)
Grenberge göre „N“ ile baslayan sesliler; „ben“, „benim“ „bizim“ anlamindadirlar. Buna karsin “M“ digerleri icin reserve edilmis. Yeni cikan kitabinda Greenberg Avrupa ve Asya dillerinin ortakligini yaziyor. “Euroasyaca“ kitabinda Greenberg ingilizce ile japoncayi karsilastiriyor ve gercekten de iklginc sonuclara variyor. “M“ ile baslayan kelimelerin büyük kismi Avrupa, Asya ülkelerindeki dillerin bir cogunda tekil (singular), örnegin “ben“, ingilizce “me“ fince “minae“; rusca “menja“ ya da “mne“ proto-altaca “min“, eski japonca “mi“.
Euro-asyaca dillerinde “N“ olumsuzlmak sesliler olarak birlik icin kullanilir. Örnegin ingilizce “No“/“Not“, fransizca “Non“/“Ne“, rusca “Njet“. Japonca olumsuz kelimelerin sonu « –nai » ile bitiyor.
Soru zamirler de ayni keza. Eski Roma'dan eski Aleutenlere kadar örnek göstermek mümkün. Örnegin “k“, “quid“, „Quo“ Bunlar latince “kv“ olarak konusuluyor. Fince « ko » bir fiile takilinca soru oluyor. Türkce “kim“ ile polanyaca « wem » ayni anlama geliyor. Aleutincede « kim », « kin », « wer » anlamina geliyor.
Greenberg'in tezleri su an tartismali geciyor. Birileri dilin cok hizli gelistigini ileri sürerek bu tür arastirmalarin mümkün olmadigini, genellikle tessadüf olduklarini söylerken, digerleri Greenberg'in tezlerinin daha derin arastirilmasi gerektigini söylüyorlar. Örnegin en azindan almanca ve ingilizcede ki dil akrabaligi gibi. Almanca örnegin babaya “vater“ denilirken ingilizce “pater“ deniliyor. Bu “p“ ve “f“ sesliligi aynidir. Binlerce yil evrim gecirmis bir dil almanca ve ingilizce gibi kiyaslanamaz, ama dilbilgisel kiyaslandiginda Greenberg'e hak vermek gerekiyor.
Greenberg kendisi antropolog ve dilbilimcisidir. Bazi Antropologlara göre insanlar ilkin Kuzey Afrika'dan mesopotamya'ya ondan sonra diger bölgelere yayildigini söylüyorlar ve siyahlarin, Cin, Japonya, Kore vs'lerin baska bir irktan oldugunu söylüyorlar. Digerleri ise Greenberg'in tezini savunuyorlar. Bütün insanlar bir aileye ait, yani hepsi Homo Sapiensler ve sonradan dagilip dünyaya yayiliyorlar.
Peki Greenberg'in bu tezi Kürdler icin ne anlama geliyor? Bana göre ilk etapta Kürdceyi gelistirmek lazim ve dünya dili olmus ingilizceyi Kürdistan'da ikinci ana dil yapmak. One Word – One Familie, yani “bir dünya – bir aile“ globallesmenin gelismesiyle cok ileriki bir dönemde mümkün olacak. Insanlar arasindaki suni sinirlar artik önemini internet ve satellitler caginda yitirmistir. Ingilizce bir dünya dili olacak ama bu diger dillerin veya uluslarin yok olacagi anlamana gelmez. Bir dil – bir halk, yüzlerce sübkültür ve dil olacak. Tabii bazi bilim insanlarina göre gelecek 100 yil icerisinde cok kullanilmayan dillerin %80 yok olacak.
Kaynakca:
Joseph H. Greenberg “Languages of Americas“
