Nawsirwan Mustafa: „Ilk defa Kürdistan siyasi gücleri Bagdat’ta ortak siyasi bir söylemle görüsmeleri yapti“(2)

Fakat diğer tarafların, örneğin Sünnilerin şimdiye kadar bir Mercileri veya güçlü bir partileri yok. Sünni Araplar içinde çalışan ve bir Meclis içinde toplanan Irak ıslam Partisi, bir kaç grup ve parti var. Musluman Ulemaları Heyeti de var,bunlarda her biri farklı partiler arasında bölünmüş ve farklı görüş ve düşünceleri savunuyorlar. Örneğin eski Baasçılar kendilerini yeniden örgütlediler ve Irak ıslam Partisiyle tüm konularda farklı düşünüyorlar. Şiilerinde dinsel Mercileri vardır. Ama bu Merciler de farklı düşüncelere ve görüşlere sahiptirler. Bundan dolayı Kürdlerde var olan siyasal söylem ve tavır birliği onlarda yoktu. Bazen bizimle bir mesele üzerine anlaşıyorlardı. Fazla zaman geçmeden yeniden pişman oluyorlardı yada anlaşamadıkları konulara ilişkin Mercilerine gidiyorlardı.

Kurdistani Niwê: Musluman Ulemalar Heyetinin Sünniler için bir Merci, yani siyasi bir Merci olmasını düşünüyormusuz?

Nawşirwan Mustafa: Benim kanâtıma göre aksine, Sünnilerin bir kesimi Musluman Ulemalar Heyetini seçimlere katılmama yönündeki tutumunun neticesinde Sünnileri zayıf düşürdüğünden dolayı suçluyorlar. şimdi Sünni siyasilerin, yani Sünni siyasi islamcıları arasında Musluman Ulemaları Heyetinin dışında, başka bir çevre var ki, Musluman Kongresi adı altında çalışıyorlar... Bu son sözünü ettiğimiz kesim, Musluman Ulemalar Heyetinden daha güçlüler. Irak ıslam Partisi var. O da bağımsız bir taraftır. Biz Sünni siyasileri içinde, bir grup parti ve örgüt dışında 3 takımın var olduğunu söleyebiliriz. Bunlardan hiç bir birin Merci olduğunu söyleyemeyiz.. Bunlardan hiç biri diğerleri için Merci değildir.

Kurdistani Niwê: Sen Şiilerin dini bir devlet kurmak istediğini söylüyorsun. Fakat diğer taraftan onlar Irak’ın gerçekliğini görüyorlar, Kürdler ve Sünnilerin var olduğunu ve Amerikanında alanda olduğunu görüyorlar. Yani Irak’ın ortak sorunu bir tarafın diğer kesimlerin üzerinde hakimiyet kurması değilmiş Acaba Irak’ın geleceği nereye götürülmek isteniyor?

Nawşirwan Mustafa: EĞer onlar yapabilseler Şii bir devlet kurarlar. Fakat seninde vurguladığın gibi Irak’ı oluşturan kompozantlar diğer ülkelerden farklıdır. Bundan dolayı, Irak’ı oluşturan küçük birleşkenlerin dışında, Kürdler, Sünni Araplar ve Şii Araplardan oluşan 3 esas unsur vardır. Bu 3 yapılanmanın siyasal kararlarda önemli rolleri olacaktır. Ayrıca Türkmen, Suryani ve Asuriler var. Irak, çok uluslu, çok dinli ve çok mezhepli bir ülkedir. Bunun dışında özel bir denge vardır. Şiiler, çoğunluk olduklarını ileri sürüyorlar. Sünniler, Sünni Araplar, Kürdler ve Türkmenler birleşirse sayı olarak Şiilerden daha çok olduklarını ileri sürüyorlar. Yani her iki tarafta çoğunluk olduklarını iddia ediyorlar.. Çünkü bugüne kadar sağlıklı bir sayım yapılmamıştır. Bundan dolayı kimin doğru söylediğini bilemiyoruz. Bundan dalayı bu 3 yapılanma arasında bir denge sağlanmıştır. Bir tarafın diğer taraflar üzerine hakimiyetini farzetmesi olamaz. Kurdistani Niwê: Sana göre acaba Şiilerin, Sünni Araplar, Kürdler ve Türkmenler birleşirse çoğunluğu oluştururlar yönünde bir korkuları varmış

Nawşirwan Mustafa: Şiilerin böyle bir korkusu olduğunu sanmıyorum. Özellikle Sünni Araplar, diğer taraflarla birlik kurmak için bir bütünlük teşkil etmiyorlar. Ne yazık ki onlar her milleti bir yapı olarak düşünüyorlar. Öyle görünüyor gelecek seçimlerde halk, siyasi programlara değil, millet ve dinsel yapılara oy verirler. EĞer Irak’ın şartları normalleşmiş olsaydı, halk Şii ve Sünni ayrımı yapmaksızın siyasal programlara oy verebilirdi. şimdi birbirinden ayrılan ulus ve dinsel yapılara saygıdan dolayı, herkes kendi kimliğine, ulusal ve mezhepsel kimliğine oy verecek. Hiç kuşku yok ki, Şiilerin gözünde Sünni Kürdsuz, Sünni Araplar ayınlıktan daha azınlıktır.

Kurdistani Niwê: Halkın siyasal programlara oy vermesinden söz ediyoruz. Geçen seçimlerde Ein Kawe(Hewlêr’in bir mahalesi AZ) Hırıstiyanları El Eraqiye Listesine oy verdiler.. Sizce Irak’ın siyasal durumu ileri gelişmeler sağlamış ve halk bundan dolayı, siyasal programlara oy verebiliyor?

Nawşirwan Mustafa: Bana göre yine bu seferde halk siyasal programlara degil, kimliklerine oy verecekler. 4 yıl sonraki seçimlerde nasıl olacağını bilemiyorum. Beklentim odur ki bu seçimlerde halk siyasal programlara değil, mezhepsel ve ulusal kimliklere verecekler.

Kurdistani Niwê: Sorum şu acaba bu şu anlama gelmiyormu, halk siyasal programlara oy veriyor?

Nawşirwan Mustafa: Kim halkın siyasal programlara oy verdiğini soyluyor ki............

Kurdistani Niwê: Amacım eğer bir gün böyle olsa....

Nawşirwan Mustafa: Ben 4 yıl içinde böyle bir şeyi, Irak halkının programa oy vereceğini göremiyorum...

Kurdistani Niwê: Acaba Anayasa için önerilen projelerden hangi tarafınkinde tüm Irak halkı için daha fazla haklar vardı?

Nawşirwan Mustafa: Kürdlerin sunduğu proje Geçici ıdare Yasasının düzeltilmesinden ibaretti.. O proje tüm Irak için uygun olanıydı. Çünkü, hem Kürd, hem Şii Araplar ve hemde Sünni Arapların Irak diye bir devletin içinde birlikte yaşıyabilmeleri için, bazı şeyler var Irak’ın yaşamına ilişkindir. Buna vatani temel prensipler diyorlar.. Bizim kendimize, Kürd ve Kürdistana ilişkin olan has şeylerimiz var. Birde bizim Irak’a ilişkin şeylerimiz var. Fakat bizim için kurulacak Irak’ın demokratik ve ulusal, dinsel, mezhepsel, siyasal ve gazetecilik gibi tüm alanlarda çoğulcu olması çok önemlidir. Aynı zaman da Irak sisteminin, dinsel değil çağa uygun olması gerekir. Yine bizim için Irak sisteminin merkezi yapı üzerine değil, federal olması gerekiyor. Devam edecek....