Altan Tan i uc asagi bes yukari taniriz(yani sahsen degil konusmalari ve yazilarindan).
gecenlerde(br kac gun once) bir yerlerde AT ile yen yayinlladigi kitabi uuzerine biir soylesi okudum. AT roportaji yapan gaztecinin tanitimina gore
tr de son donem moda tabirlerden biriyle "ezber bozan" onerilerle kurd meselesine bakiyormus filan fistik.
filan fistik cunku o roprtajda ezber bozmayi birakin bin yila varan biir ezberin tekrarai vardi. simdi bu adam ne yazmis sidetli bir merak sardi beni. kitabini bulup muutlaka okuyacagim. o zamana kadar o roportajdan aklimda kalani burya not olarak duseyim de aranizdan kitabi okumus -okumakta olan veya AT nin fikirleriden daha yakindan haberdar olan varsa malumat edinelim.
AT sakin ve guvenilir kisiligi ile dikkate alinmasi gereken bir kurd. bu acidan soyllediklerini izlemek durumundayiz.
o rptj da ise soyledigi yeni bir sey ne yazik ki yok.
kurdlere degerllerine uygun cozum yollari onermekte
elbette bu degerler sadece kurdlere ait olan bir sey olmadigi icin ayni degerlere ait olmasi beklenen turklerl (ve orda deginilmese de arap ve farslar la birlikte).
bu degerlerin siniri tahmin ettiginiz gibi islamin sinirlari ile bitmis.
yani meric nehrini asmiyor.
kurdlerin cogunlugunun islam dinine su veya bu sekilde tabi oldugu bir gercek
bu islam algilayisinin da AT nin islami algilayisindan biir hayli farklik gosterdigi de bir baska gercek.
yani AT veya oteki iislamcilarin surekli "kendi degerlerimize uuygun" luk siiri cizdigi yerde "deger" algilayisi bir hayli farkli. farkli olmayan bu degerel verilen ortak isim "islam-musluman".
kimsenin dinine inancina kendini rahatlatma huzuru arama cabasina burnumuzu sokma ve bulasma niyetimiz olmamali (biz kemalist olmamaliyiz yani). insanllari dini iinaclariyla veya kendilerini rahatlatan baska inanclarla bas basa birakmanin sut alt siniri onlarin bu inaclarini baskalarina dayatmamalarini kontrol etmenin otesine gecmemeli vs vs.
simdi ben kurdistan da aware biicimde dolastigim sanildigi zamanlarda gozledigim en matrak iki annimi aktarmak isterim.
mekan van hakkari rasi br yerlerdir.
bir dag koyunda misafir odasi olarak ayrilmis bir yerde kapinin ardinda TTK nin kurdleri asimile etmesi icin munasip gorsel malzeme olarak kurdistana dagittigi (ve isabetli bir karar verdigi de anlasilmis olan) bir yavuz sultan selim posteridir soz konusu olan.
bu kapinin radindan yyarim insan boyutunda yavuz resminin ne aradigini oda o anda benimle birlikte olan uc bes kisiye sordugumda aldigim cevabi unutamiyorum:
"peygamberimiz efendimizin suretidir"
kulaginda nal gibi kupe kaytan biyik ve bir hayli buyuk gerdani turbani ile yavuz selim i peygamberimiz efendimiz sanan kurdler-cok uzak degil takriben 25-30 yil oncesinin hikayesi.
gene ayni donemde gene ayni mintikada cann sikintiisindan etrafima topladigim irili fakli koy cocuklariyla cat pat konusurken (evet bir zamanlar kafa goz yara yara kurmanci konusmayi becerdigim zamanlar olmustu-her ne kadar ben konustkca onlara eglence cikiyor kendilerini yerden yere atiyor olsalar da anlasip gidiyorduk).
bu cocuklara bir gun bilgi yarismasi yapayim dedim.
oyle bilmeyecekleri sorular degil bilebiliecekleri lokal malumatlar uzerinden
bortu bocek adindan dag nehir ismine ve tabii surekli etkisiinde olduklari dinden de sorular vs vs.
onlarin benim kurmanci me gulusleri surerken beni de onlara gulduren seyler arasinda hatirladigim
peygamberin ismine verdikleri cevaplardi
ismet inonu en sik verileni idi
galiba o donemlerde yeni olmustu
gunun butun politikacilarinin adlarini siraladilar
aralarindan biri veya ikisi belki muhammed demis olabilir.
ancak benim peygamber adi beklerken turk basbakani veya cumhur reisi adlari ile karsilasmam elbettte bellegimde yer etti. gene ayni koyde 1980 lerde darbeden sonra dogan cocuklarin onemli bir bolumu
devrim veya evren adini almisti.
tahmininiz dogru
devrim diye darbeye
buyuk adam diye de evrene kredi vermekteydiler.
yakin dostum bana sinirin iran tarafinda
kurd koylerinde cocuk iisimleri arasinda onbasi yuzbasi cavus gibi seyler oldugundan bahsetti. bizdeki evren devrim (gurpinar mintikasinda cavus tepe eteginde adi hiindustan olan koye yolunuz duserse sorun kac tane saddam huseyin var diye-gozleriniz disari firlayacaktir-yaslari 25 civarinda kac saddam oldugunu gorunce. gecenlerde noorvec e iltica etmis bir kurd isiminden dolayi basina gelenlerden sikayet eden bir haberi gecmsti norvec basinina, bu kurdun adi da saddam huseyin idi, guneyli bir kurd iidi vs vs)
degerlerimiz inanclarimiz filan fistik
bunlari boyle ulu ortaya ahayati kendi algilayisimizla karistirip atinca benim gibi kisler de hakli olarak itiraz eder.kurdlere islami yeni bir degerler manzumesi gibi sunup bunu ezber bozmak gibi sunmaya kalan kurd munevverlerine
daha derinde daha temelede
daha bazal
meric nehrini de atlantigi de pasifigi de asan
insanlarin daga ortak daha basit daha yalin degerleri uzerine cozum uretmesini talep etmek durumundayiz.
benim bu hususta sadece acis pesrevi olarak soyleyecegim bunlardir.
gerek AT nin o roportaji gerek kitabi gerek dusunceleri
buralarda oldugundan emin oldugum islamci veya ilsamci olmayan kurd arkadaslarin
elestirisini bekliyor.
kurdlere 21 yuzyilda ucu bucagi ortak kavrayisi degeri ne oldugu pek de belli olmayan ustelik yuzlerce yil da kullanmaktan eprimis seyleri yeni deger yeni model diye sunmadan once insan uc bes kez dusunur.
islamci olma hakktir
millete arkaik modeller i ezber bozuyrum diye sunmak ise hata.
hurmetler
HeK
