Aktardığın bilgilerde bir yanlışlık var.. Bir kere Azadi 1923 yılında kurulmuyor.. İsmail Hakkı Şawes "Komiteyi İsqlali Kurdistan"nın Cibranlı Xalid Beyin başkanlığında 1921 yılında kurulduğunu söyluyor.. Şawes Azadi'nin kuruluş kongresine katılan "24 kahramandan" biridir.. Ayrıca Aris Arda'nın Sovyet arşivinden çevirdiği bir belgeyi sunarak 1923 tarihinin yanlış olduğunu söyluyorum... Çünkü bu belge 1922 tarihlidir.. Tam tarihi bulmak için Newroz Com'da yayınlanan belgelere bakmak gerekir.. Benim şimdi zamanım yok..
Selamlar
Belge
S[b]SCB Temsilcisi Yoldaş Aralov[/b]
Ben, Sovyetler BirliÄinin himayesi altında BaÄımsız Kürdistanı kurmak istiyen Kürd Komitesinin bana ulaştırdıÄı şartları bu mektup ile size gönderiyorum.. Size bu şartların yazılı olduÄu belgenin Kürdçe, Rusça ve Türkçe nushalarının üçünüde gönderiyorum. Rusça olan tekst Kürd Komitesi üyelerinden biri tarfından kelime kelime Fransızçaya çevrilmiştir. Bundan dolayi Kürdçe'deki metin gibi olmayabilir. Benim Fransızcam ise zayıftır.
Kürd Komitesinin dostluÄuna, ciddiyetinin beraklıÄına kuşku duymamak gerekir. Benim bir gizli ajanım, iş arakadaşım ve güvenilir biri olan Bilakon Kürd Komitesinin dostudur. Bilakon, Kürd Komitesinin faaliyet ve girişimlerinden haberdardır. Bir dizi tecrübeden sonra hiç kötü bir şeylerine rastlanılmamıştır. Kürd Komitesi bütün Kürd ünlü adamlarını ve yetkili Kürdleri örgütlemiştir.
[b]Kürd Komitesinin Yönetim Üyeleri :[/b]
Kürd Komitesinin Başkanı: Xalid Bey( Cibranli Aşireti),
Hüseyin Paşa, Türkiye Parlamentosunun Van üyesi,
Hüseyin Bey, Selim Bey, Ismail Hakkı Bey, Kaşyan Ali Bey vs..
[b]Orduya ait özel mektupta isimleri vardır.[/b]
Kürd Komitesinin şartları Kürd aşiret büyüklerinin temsilcileri tarafından üzerine çalışılmış ve hazırlanmıştır. Toplantılarından sonra bana bildirdiler. Toplantıda bu önerileri ya Erzurum Sovyet Konsolosuna yada Ankaradaki Sovyet temsilcisine verme kararınıda tartışmışlar.
Toplantıdan hemen sonra Van temsilcisi Hüseyin Paşa ve Hasan Bey Ankara'ya gidiyorlar ve bu önerileri Sovyetlerin Erzurum Konsolosuna verme kararınıda aldılar.
Türk yetkilileri Hüseyin Paşa'nın bizim BüyükelçilıÄimize uÄradıÄını bilmemeliler ve kendisinden şüphelememeliler..
Bu önerileri aldıktan bir telgraf ile bana bildirin ki bu meseleye ilişkin tavrım ne olmalıdır diye.. Ben sizin izniniz olmadan hiç bir adım atmam... Bu soruna ilişkin sizin izniniz olmadan, Moskova ve Tiflis haberdar edilmeden bir şey yapamam.
EÄer Kürd meslesine ilişkin düşüncelerimi sorarsanız, benim tavrım şöyledir:
EÄer geçmişte doÄuda Ingilizlerle çıkarlarımızın çatıştıÄı alan Ankara ise, bugün bu Türkiye'nin doÄusuna yani Kürdistan'a gelmiştir. Benim düşünceme göre bizim Türkiye'nin doÄusuna ve özellikle Kürdistana ilişkin açık ve net bir siyasal tavır almamız lazım. Ingilizler DoÄu'da geniş bir rol oynadıkları bir dönemde, Rusya için aşaÄılayıcı olur eÄer Kürd meselesine ilişkin tavır almasa..
Biz eÄer tarafsız kalırsak Ingilizlerin para ve altınları Erzurum'a varmış durumdadır. Kürd Komitesi (Rusya yanlısıdır) bu para ve altınların deÄerini düşürmek için çok uÄraşması gerekir..
Pavlovsky, Federal Rusya'nın Erzurum Konsolosu
20.12.1922
[email protected]
Çev: Aris Arda
Sevgili Êzdi Şêr..