PARLIYAMENTA HERÊMA KURDISTANÊ DÊ BÎRDOZEKÊ DI BAREYA BIRYARA PARLIYAMENTA IRAQÊ DE BELAV BIKE PNA – Di bareya ewî projeyî de yê ku doh parliyamenta Iraqê pesend kir, evroj endamên parliyamenta herêma kurdistanê kombûnek ne asayî girê da û serokê parliyamenta herêma kurdistanê Ednan Muftî tê de ragihand, ku divê hemû alî li beramber evê pîlanê birawestin. Ednan Muftî da zanîn, ku ji bo hilweşandina ewê biryarê jî hemû rê li ber wan in. Ev kombûna parliyamenta herêma kurdistanê evroj nîvrojê hat sazkirin û Ednan Muftî di gotara xwe de da xuyakirin, ku ev biryara parliyamenta Iraqê binpêkirina destûra Iraqê ye û li dijî binemayên demokratîk e û vegerandina diktatorîyyetê ye. Ednan Muftî daxwaz ji parliyamenta Iraqê kir, ku divê her evroj kombûnekê saz bike û li angora qanûnekê pêşemanbûna xwe dîyar bike û ewê biryara ne di cihê xwe de nehêle. Ednan Muftî got: ev pirsa han dê bide xuyakirin, ka kî dixwaze jîyana bi hev re û demokrasî li Iraqa nû hebe û kî jî naxwaze. Serokê parliyamenta herêma kurdistanê ragihand, ku ev berpirsyarîya han li ser milên wan hemûyan e, ku divê hemû li dijî evê pîlanê birawestin û divê ev biryara han bi rêyên qanûnî bihê hilweşandin. Piştî hîngê cihgirê serokê parliyamentê Kemal Kerkûkî, serokên fraksiyonan û endamên parliyamentê bi tundî û dijwarî ev biryara han ret û riswa kirin. Biryar jî weha ye, ku piştî evê rûniştinê bîrdozek (yadaştnameyek) ji parliyamenta herêma kurdistanê bihê ragihandin.

Îro parlamentoya Kurdistanê bi serokatiya Ednan Muftî ji bo gotûbêjkirin û helwestwergirtin li hember pesendkirina projeqanûna hilbijartinên civatên parêzgehên Iraqê ji aliyê parlamentoya Iraqê ve civînek awarte saz kir. Serokê parlamentoyê Ednan Muftî di destpêka axaftina xwe de got:“ Prosesa dengdana ya duhî dûr bû ji hemû prensîbên demokrasiyê û destûra Iraqê hate binpêkirin.Her weha dûr bû ji hemû rêkeftinên ku pêştir di navbera pêkhateyên parlamentoya Iraqê de hatine kirin.Bi vî awayî dengdan jî kudateyek (derbe) e bo destûra Iraqê û projeqanûna hilbijartinan.“ Muftî paşe jî deqa madeya 24-ê ya vê qanûnê xwend ku qala hilbijartinên civatên parêzgeha Kerkûkê dike û got:“ Ev made li dijî destûrê ye û Hevpeymaniya Kurdistanê nedixwast ev made bikeve qanûna hilbijarinên civatên parêzgehan. Guman li wê yekê tê kirin ku jimareya qanûnî ya endamên parlamentoyê di civînê de amade nebûne. Pesendkirina vê qanûnê li biryareke dezgeheke serdema rejîma baasê diçe.“ Paşe jî cîgirê serokê parlamentoyê Kemal Kerkûkî got:“ Ji bo têkdana têkiliyên navbeyna pêkhateyên parlamentoya Iraqê, pesendkirina vê qanûnê destpêkeke xeternak e. Ev jî jib o hişyarkirina kurd daku dost û dujminên xwe binasin xaleke girîng e.“ Seroka fraksiyona kesk ya parlamentoya Kurdistanê Kwêstan Mihemed jî got:“Ev proje li dijî madeya 140-ê ye û metirsî heye bo ser tewafuqa siyasî ya li Iraqê û dê nakokiyên di navbera pêkhateyên Iraqê de qultir bike. Pêwîst e li Kurdistanê hevpeymaniyeke binkefireh bê avakirin.“ Serokê fraksiyon zer ya parlamentoya Kurdistanê Şîrwan Heyderî jî got:“Tu birgeyeke qanûnî tuneye ku deshilat bide serokê parlamentoya Iraqê daku madeyek ji projeqanûnekê bi nehênî bixw dengdanê û deng li ser bide.“ Şîrwanî gumana xwe nîşan da ku armancek siyasî li pişt vê pesendkirinê hebe. Paşe jî serokên freksiyonên nav parlamentoyê û jimareyek ji parlamenteran nêrînên xwe li ser vê arîşeyê der birîn.Ji wana jî; pêdaçûn û liberçavderbaskirina rêkeftin û hevpeymaniyên ku kurdan digel aliyên dî ên iraqî pêk aniye.Her weha dan zanîn ku bi vî awayî pesendkirina vê qanûnê hilwaşandina tewafuqa siyasî ya ku Iraq li ser hatiye avakirin e.Endamên parlamentoyê ragihandin ku demokrasî ketiye metirsiyê û hin alî bo bihêzkirina desthilata navend kar dikin.Her weha dan zanîn ku pêwîst e stratejiya kurd guhere û mala kurd bê yekxistin û rêkxistin jib o bidestxistina mafên gelê me û pêdagirî li se bê kirin. Di dawiyê de jî serokê parlamentoya Kurdistanê ragihand ku li jêr ronahiya civîna îro parlamento dê di beyanameyekê de helwesta xwe rabigehîne.

PNA-Federal Irak Devlet Başkanı Celal Talabani'nin, dün federal parlamentoda kabul edilen yeni seçim yasasını veto edeceği bildirildi. Talabani'nin basın bürosundan yapılan açıklamada, Devlet başkanı Talabani'nin, Irak'ta herhangi bir ayrıcalık gözetmeksizin bütün kesimlerin çıkarlarının korunmasında kararlı olduğu dile getirildi. Açıklamada, Talabani'nin sadece 127 milletvekili tarafından kabul edilen yasayı kabul etmeyeceği ve düzenlemenin yeniden ele alınmasını istediği kaydedildi. Açıklamada onaylanan sözkonusu yasa tasarısının Irak halkının yüksek çıkarlarıyla bağdaşmadığı dikkat çekildi. Yeni federal Irak'ın bütün tarafların ’'uzlaşma'' temeli üzerinde yönetildiği belirtilen açıklamada ’' yeni Irak'ta anayasaya aykırı davranılarak Kürt halkı gözardı edilemez'' denildi. Kürdistan Bölge yönetimi, bugün Irak Devlet Başkanlığı Konseyinden yeni seçim yasasını veto etmesini istemişti. Kürdistan İttifakı , parlamentodaki oylamada, yasanın Kerkük ile ilgili bölümünün gizli oylanmasını protesto ederek oturumu terk etmişti. Kürdistan yönetimi, gizli oylamanın anayasanın ihlali olduğunu dile getiriyor. Federal Irak Devlet Başkanlığı Konseyinde Talabani'nin bir Şii, bir de Sünni yardımcısı bulunuyor.

Serok Talebanî û serok Barzanî bi riya telefonê ve di derbarê dengdana neyasayî ya li ser yasaya hilbijartina civata parêzgehan, gotûbêj kirin. Di wê pêwendiya telefonî de helwesta Serkirdeyatiya Siyasî ya Kurdistanê hate gotûbêjkirin û biryar e jî di nêziktirîn derfet de serok Barzanî biçe Bexdayê û bo danîna plan û bernameyekê bo rûbirûmayîna wê krîzê, li gel Mam Celal gotûbêj bike. Herweha şeva borî Berdevkê Fermî yê Serokatiya Herêma Kurdistanê di daxuyaniyê de diyar kir, ku H.Kurdistanê pêbendî encamên wê proseya nedestûrî nîne û bi tundî diltendiya xwe li wê şêweyê ragihand. Di daxuyaniyê de weha hat:“Em ji aliyekî ve vê helwêsta serokê parlamentoyê û hevalbendên wî ya ku em ne li hêviyê bûn red dikin û ji aliyê din ve jî diyar dikin ku Herêma Kurdistanê nabe pêbenda vê prosesa nedirist.Çimkî ya ku li ser esasê nediristiyê ava bibe dê nedirist derkeve jî.“ “Em bi tundî gûmanên xwe bi vî awayî nîşan didin û eger kesên din jî pêve pêbend bin, ev yek weha li me dike, ku helwêstên xwe û hevpeymaniyetiya xwe di ber çav de derbas bikin.“ Herweha Lîsteya Hevpeymaniya Kurdistanê nameya nerazîbûna xwe pêşkeşî Serokatiya Parlamentoya Iraqê, Dadigeha Bilind a Fedaralê kir, li hember wê mekanîzmaya nedestûrî û neyasayî ya yasaya hilbijartina civata parêzgehan hate pejirandin. Parlamentoya Iraqê dûhî bêyî amadebûna Hevpeymaniya Kurdistanê(HK), Lîsteya Yekgirtiya Îslamî ya Kurdistanê li gel hinek parlamenterên Lîsteya Îtîlafê projeqanûna hilbijartinên parêzgehan bi amedebûna 140 endaman û bi 120 dengan pesend kir.Endamên HK heta madeya 24-ê ya wê madeyê jî ku bi awayekî aşkere bi rê ve çû, deng li se vê projeya dan lê dema ku dengdan hat dora madeya 24-ê bi biryareke serokê parlamentoyê Meşhedanî xwastin dengdanê bi awayekî nehênî pêk bînin,HK û Lîsteya Yekgirtiya Îslamî ya Kurdistanê ji runiştinê derket derve.

[url=http://www.newroz.com/modules.php?name=News&file=article&sid=5408]Sayın Goran Koçgiri'nin makalesinin devamını Newroz Com'da okuyunuz[/url]