Temamiya teksta pi?tgiriya ronakbîrên ewropî
Em, weke entelektuelên ewrûpî, hunermend, berpirsên civata siwîl û rêxistinên nehikûmî yên siwîl ên cihê, her wiha kesên serbixwe, ji aliyên pirsê (nakokiyê) dixwazin ku gavên pêdivî bavêjin.
Ji entelektuel û siyasetmedarên ewrûpî banga a?itiyê ji bo pirsa kurdî
Di rojnameya Fransî, “Le monde”ê ya 14-ê îlonê roja çar?emê(îro) de îlanek bi sernivîsa “Banga pi?tgiriyê ji bo a?itî û diyalogê li Tirkiyê” hate dan. Di îlana ku îmza gellek ronakbîr, siyasetmedar, kesên serbixwe û rêberên rêxistinên siwil ên navdar jî li bin heye û daxwaza çareseriyeke a?tiyane ji bo pirsa kurdî dike. Tekstê temam ê vê bangê wiha ye:
“Pirsa kurdî hîn jî nehatiye çareserkirin, em li hêviya çareseriyeke adil û demokratîk în, ku dê tesîreke girîng li istiqrar û a?itiya Rojhilata Navîn bike. Lê diyar e sebaret bi pirsa kurdî, helwesta berpirsên Tirkiyê hîn jî hi?k e; helwesteke wiha ya bêtawîz ku tansiyonên civatî li Tirkiyeyê bilintir dike.
Di vê dema krîtîk de, komeke intelektuelên tirk înîsiyatifa bangekê ji bo hemî aliyên nakokiyê girt ku dixwaze derhal hemî operasyonên eskerî bên rawestan, da ku ev atmosfera ?idetê bidawî bê. Her bi vî awayî bang li hikûmeta tirk jî tê kirin ku ji bo çareseriyeke demokratik sebaret bi pirsa kurdî gavên hîn cidîtir bavêje.
Ev cara pê?î ye, ku serokwezîrê Tirkiyê Recep Tayip Erdogan bi awayekî vekîrî hebûna pirsa kurdî li Tirkiyeyê nas dike. Pi?tî hevdîtineke li gel koma entelektuelên tirk, Erdogan li Diyarbekirê di 12-ê tebaxê de daxwiyaniyek da. Erdogan qebûll dike ku di polîtîka tirkan de li hemberî kurdan hin neheqî hatine kirin. Di daxwiyaniya xwe de, ew pi?tgiriya çareseriyekê ji bo pirsa kurdî di çarçoveya proseseke reformên demokratîk li Tikiyê de dike. Em pê?waziyeke germ li van guhertinên erênî yên polîtîk li Tirkiyê dikin. Ev guhertin derfeta dîtina bingehekê ji bo çareseriya vê pirsê ne. Lê, berê jî, gellek jestên polîtîk yên wiha li ser kaxezê mane. Ji bo dawîlêanîna ?idetê gavên ciddî divê bi herdu aliyên pirsê re bên avêtin.
Agirbesta ji bo mehekê ya îro ku ji aliyê kurdan ve hatiye kirin guhertineke din a pozîtîf e. Ev gava ku ji aliyê Kongra Gel ve hatiye avêtin, îfadeya helwesteke ji bo a?itiyê ye. Ev salên dawiyê yên ku bi çek û ?idetê derbas bûn jî e?kere nî?an didin, ku pirsa kurdî bi zor û ?idetê çareser nabe. Ji bo rew?a îro perspektîfek divê ku prosedura li ser riya demokrasî û a?itiyeke biîstiqrar kurtir bike.
Pê?ketinên nû yên li Tirkiyê hêviya xwe?bînîbûnê dide mirov û dike ku mirov bifikire ku pirsa kurdî di demeke nêzîk de dikare çareser bibe. Em, weke entelektuelên ewrûpî, hunermend, berpirsên civata siwîl û rêxistinên nehikûmî yên siwîl ên cihê, her wiha kesên serbixwe, ji aliyên pirsê (nakokiyê) dixwazin ku gavên pêdivî bavêjin da ku prosesa îro bighê a?itiyeke biîstiqrar.
Em bangê li her du aliyên pirsê dikin ku divê prosesa îro bimentalîteyeke a?tiyane, demokratîk û rêzgirtina mafên mirovî taqîb bikin ku bigihên a?tiyeke biîstiqrar.
Em bang li Yekîtiya ewrûpa jî dikin ku rolekî aktîf di vê prosesê de bigre û diyaloga polîtîk te?wîq bike ku bibe destpêka prosesa a?itiyeke rasteqîn.
Em bangê li hemî saziyên navneteweyî jî dikin ku pi?tgiriya sazî û komên ku li Tirkiyê ji bo demokrasî û a?itiyê têdiko?in bikin.
îmze
Danielle MITTERRAND (Serokê weqfa France Libertés)
Francis WURTZ (parlamenterê ewrûpî-Fransa)
Dominique Sopo (Serokê SOS Racisme-Fransa)
Samuel Thomas (Cîgirê Serokê SOS-Racisme-Fransa)
Alain Calles (Sosyolog-Fransa)
Joël Duto (Delegê alîkariya mirovî-Fransa)
Bernard Granjon (Serokê rûmetê yê Doktorên Dinyayê)
Sophie Roudil (Sekreterê Gi?tî yê Solidarité-Liberté-Fransa)
Gérard Boulanger (Ebûqat-Fransa)
Georges Sinibaldî (Serokê Solidarité-Liberté-Fransa)
M. José Bové (Berdevkê Via Compensina-Confederasyona gundiyan a Dinyayê)
Massimo D’ALEMA (parlamenterê ewrûpa-Italya)
Vittorio Agnoletto (parlamenterê ewrûpa-Italya)
Luisa Morgantini (parlamenterê ewrûpî-Italya)
Jacobo Venier (Partiya Komunist-Italya)
Oliviero Diliberto (parlamenter û sekreterê PK-Italya)
Fosto Bertînotti (parlamenter û sekreterê PRC)
Ramon Mantovani (parlamenter-PRC)
Giovanni Russo Spena (senator-Italya)
Genaro Nigliore (berpirsê RI-yên PRC-Italya)
Imrré Kertesz (wergira xelata Nobelê-Elmanya)
Dr. Norbert Blüm (Wezîrê kar ê kevn-Elmanya)
Hans Koschnik (Serokê belediyê yê kevn-Elmanya)
Günter Wallraff (nivîskar-Elmanya)
Dietrich Kitner (artist-Elmanya)
Prof. Dr. Andreas Buro, (Medyayên li dijî ?erê atomê-Elmanya)
Prof. Dr. Hans Peter Düre (Serokê Global Chalinges Network-Max-Planck)
Prof. Dr. Joachim Hirsch
Gabriele Gillen (Nivîskar û redaktorê WDR-Elmanya)
Dr. Rolf Gössner (Serokê lîga navnetewî ya mafên mirovî-Elmanya)
Yavuz Karaman (Realisator û nivîskar-Elmanya)
Helko Kauffmann (Birêvebirê Pro Asyl/Action Courage-Elmanya)
Dr. Jurgen Micksch (Serokê Asambleya Interculturelle-Elmanya)
Herbert Leuninger (Ke?e-Elmanya)
Friedel Grützmacher (Parlamenterê eyaletê-Elmanya)
Dr. Rheinhard VoB (Sekreterê Pax Christi-Elmanya)
Prof. Dr. Volf-Dieter Nar (Elmanya)
Prof. Dr. Norman Paech (Elmanya)
Prof. Mehmet Sahin (Elmanya)
Kathrin Vogler (Berdevkê kooperasyona ji bo a?itiyê-Elmanya)
Roland Appel (Elmanya)
Prof. Dr. Frank Deppe (Elmanya)
Jurgen Grökler (Elmanya)
Gabi Kutsche (Sekreterê Herêmî yê Keskan-Elmanya)
Enno Hagenah (parlamenterê herêmî-Elmanya)
Ernest-ludwig Iskenius (Refugio VS-Elmanya)
Hubertus Janssen (Ke?e-Elmanya)
Ulla Jarusch (Inisiyatifa berxwedana pasif-Elmanya)
Volfgang Jungheim (Ke?e-Elmanya)
Clodia Küchenbauer (Birêvebira ELKIB-group ji bo çareyên a?itiyane-Elmanya)
Georgias Langhans (Parlamentera herêmî-Elmanya)
Br. Jürgen Neitzert (Koordinatorê dad û a?tiyê-Elmanya)
Dr. Gisela Penteker (Berpirsa IPPNW ya Tirkiyeyê-Elmanya)
Prof. Dr. Joachim Hirsch (Elmanya)
Filiz Polat (parlamentera herêmi-Elmanya)
Prof. Dr. Roland Roth (komiteya dad û a?tiyê-Elmanya)
Bernd-Jürgen Slzmann (Pax Christi Ravensburg-Elmanya)
Joachim Schaefer (Networka ciwanên Wetzlarê-Elmanya)
Dr. Alexander Schubart (Elmanya)
Qillivan Ooyen (Komela a?tî û pê?erojê-Elmanya)
Friedrich Vetter (Ke?e-Elmanya)
Stefan Wenzel (Parlamneterê herêmî-Elmanya)
Rudolf Wssler (Ke?e-Elmanya)
Prof. Dr. Ernest Woit (Komela Mafê Mirovî-Elmanya)
Hugo Van Rompaey (Senator-Belçîka)
De Heer Jean-Luc Dehaene (parlamenterê ewrûpa-Belçîka)
Jan Beghin (parlamenterê SP.a-SPIRIT-Belçîka)
Lionel Vandenberhe (senator-Belçîka)
Mahfud Romdhani (Cîgirê Serokê parlamentoya Bruxeliyan)
Jan Loones (parlamenter-Belçîka)
Peggy Prnass (niviskar)
Dr. Ulrich Gottstein (Birêvebirê IPPNW)
Parlamentoya Ewrupayê
Jean LAMBERT
Jean-Luc DEHAENE
Francis WURTZ
Vittorio AGNOLETTO
Luisa MORGANTINI
Alain LIPIETZ
Alyn SMITH
Lord Dholokia (parlamenter-Ingîltere)
Lord Toby Harris (parlamenter-Ingîltere)
Lord Rea, John Austin (parlamenter-Ingîltere)
Hywel williams (parlamenter-Ingîltere)
John McDonnell(parlamenter-Ingîltere)
Hugo Charlton (parlamenter-Ingîltere)
Mark Thomas (Komediyen-Ingîltere)
Nick Hildyard (analist politik-Ingîltere)
Stewart Hemsley (parlamenter-Ingîltere)
Bill Speirs (sekreterê gi?tî yê sendikayan-Iskoçya)
James Beat (parlamenter-Siwîsre)
Annette Wettstein (parlamenter-Siwîsre)
Maya Heuchmann (Koordînatora Amnisty International-Swîsre)
Meyer Jurg (parlamenter û rojnamevan-Siwîsre)
Kleiv Aiskvik (LO-Konfederasyona Sendikayan-Norvec)
Thorval Steen (Niviskarê Navdar-Norvec)
Erling Folkvord (Parlamenterê kevn û nivîskar-Norvec)
William Nygaard (serokê we?angeran û endamê rêvebiriya PEN-ê-Norvec)
Björn Jacobsen (parlamenter-Norvec)
Knut Kjeldstadli (Profesorê Dîrokê-Norvec)
Kristin Halvorsen (Serokê Partiya Sosyalist-Norvec)
Reza Rezai (Sekreterê Partiya Sosyalîst-Norvec)
Hallgeir Langeland (parlamenter-PS-Norvec)
Esben Laukeland (rojnamevan-Norvec)
Peter M. Johansen (rojnamevan-Norvec)
Per Petterson (nivîskar-Norvec)
Swêd
Lars Ohly (serokê partiya çep-Swêd)
Lotta Hedström (parlamenter-Swêd)
Agne Hanson (Partiya Navendî-Swêd)
Fînlandîya
Siw Handros-Kelekay (endamê konseya a?itiyê ji bo kurdan-Finlandya)
Elina Järvenpää (Endama konseya a?t?ya kurd û pi?tgirîya kulturî)
Kristiina Koivunen (nivîskar-Fînlandiya)
Beata Roggenbuck (sekreterê parlamentoya Helsinkî)
Danîmarka
Rune Lund (parlamenter-Danîmarka)
Amadekar:Yaqub Karademir
Çavkanî :Netkurd
