Hihayet Kurdistani bir kalem,yürek malum bir kac kisinin söz birligi etmiscesine paslasarak sözüm ona tartismaya actiklari konuyu güzel bir baslik ile özetlemeye calistiginiz yazinizi okurken, kürdistani durusunuz bir kez daha taktir ediyor ve Wladimir van Wilgenburg un Ankara Kürtleri Bölmek Icin Zaza Milliyetciligini Tesvik mi Ediyor ?ingilizceden cevirisi yapilan yazidan bazi paragraflar aktarmak istiyorum. 1980 lerden itibaren Zazacaya uyarlanan Latince alfabe ile beraber Zazaca edebiyati ve kültürünün yenilenmesiyle bir nevi Zaza milliyetciliginin gelismesine vesile oldu. Bu durum bazi Kürtlerde Türk Milli Istihbaratinin Kürtleri bölme ve Kürdistan Isci Partisi(PKK)li Kürt militanlari zayiflatma girisimi süphesine neden oldu. Zaza milliyetciligi,kendisini daha da Kürt kabul eden bazi Zazaca konusanlara karsi muhalefet etmektedir. Zaza milliyetciligi Türkiye de Zazaca lehcesi ve anadili Zazaca olanlar üzerinde yogunlasmis olup,Türkiye de bagimsiz Zazaistan adi altinda bir anavatan istemektedirler. Bu durum Zazaca lehcesi konusup da PKK ya sempati duyanlarin ilgisinin potansiyel olarak zayiflamasina vesile oluyor. Inanc hususuna gelince,Zazalar(nüfus acisindan etnik ve lisan durumlari tam aciga kavusuncaya kadar 1 milyon ile 3 milyon arasinda kabul görmektedir) Sunni Müslümanlar ile Alevilerden olusmaktadir. Zazaca konusanlara genellikle Kürt denilmektedir ve Kürt Milliyetcileri ile bir cok bilim adami Zazacayi Kürt lisani olarak kabul etmekteler. Zaza milliyetcileri ise Zazalarin Kürtlerin Kurmanca lehcesi ile konusanlar ile-ki bu lehce Kürtlerin % 80 i tarafindan konusulmaktadir-anlasamadiklarini ileri sürüyorlar.Kimi dil bilimciler ise Zazacanin Kürt dili ve lehceleriyle bir alakasinin olmadigini ileri sürmektedirler. Buna ragmen etnik kimlikler,mesela,genetik ve dil gibi objektif faktörler kadar subjektif faktörlerin etkisinde kalabilir.Genel anlamda etnik kimlikler,sosyal yapilasmalar,devletin güttügü siyasetin etkisinde kalabilirler. Zaza milliyetciligi ilk önce Avrupa daki Zaza diasporasi icinde boy gösterdi.Bunun nedeni,bulunduklari özgür ortamda konusulan Kurmanca lehcesi ile Zaza lehcelerinin daha belirgin hale gelisiydi. Avrupa daki Türkiyeli göcmenler Türkce ögrenmeye zorlanmadilar,fakat Kurmanca ile Zazaca konusanlar,bunlardan birini"Ana lisan"olarak secme olanagina sahiptiler ve bazi hususlarda bu durum Zaza milliyetciligi ile sonuclandi denilebilinir. Diger etkileyici faktörlerden biri de bazi Kürt milliyetcilerinin Zazaca yayinlara karsi gelmesi oldu. su anda Zaza"milliyetciligi"bir sürgün siyaseti statüsünde olup marjinal bir fenomen görünümündedir.Fakat ayni zamanda Türkiye de etnik kimlik tartismalarinida etkilemeye baslamaktadir. Yakin gecmiste gerek Trkiye de"ana dilde egitim"hususundaki tartismalarda ve gerekse AKP hükümetinin Kürt diliyle yayin yapacak televizyon kanalinin acilmasi siyaseti olsun,Kurmanca konusanlar ile Zazaca konusanlar arasindaki bölünmeyi derinlestirebilir.Su anki TRT 6 kanali yanliz kurmanca lehcesi ile yayin yapmaktadir,fakat"zazaca ve soranca lehcelerinde de" yayin yapma gündemdedir. Zazaca yayin konusu bir cok Zazaca konusan tarafindan memnuniyetle karsilandi. Fkat internet forumlarinda ise,Zaza milliyetcileri Kurmanca kanali degil Zaza dilinde yayin yapacak kanal istediklerini vurgulamaktadirlar. Antropolog Martin van Bruinessen,Kürtler arasinda popüler olan koplo teorisine aciklik getirerek bazi Kürtlere göre Zaza milliyetciligi Türk istihbarat servislerinin isi olarak degerlendirmektedirler. Belki de Kürt milliyetcilerinin ileri sürdükleri düsüncelerinde haklilik payi vardir.Gercekten,bir cok Türk milliyetcisi Zazalarin Kürt olmadigi fikrini desteklemektedirler.onlara göre bu durum Kürtlerin asimilasyonunu hizlandiracak gibi PKK ya olan destegi de azaltabilecegi düsüncesi var. Türk Demokrasi Vakfi(TDV,Türkiye de demokrasinin süreklilik kazanmasi icin calisan resmi olmayan bir kurulus),1996 yilinda kücük bir kitapcik yayinladi.Kitapcikta,TDV,PKK nin savundugu Kürt milliyetciligini kiniyordu.TDV,Kürtlerin heterojen bir toplum yapisina sahip oldugunu ve kimi Zazalarin kendilerini Kürt görmedigine dikat cekmek istiyordu.Kitapcik söyle devam ediyordu:Kürtler heterojen bir yapiya asiretler arasi catismalar ve asiret düsüncesinin hakim oldugu bir toplum olmaktansa demokratik bir Türkiyenin parcasi olmayi tercih edecekler,diye belirtiyordu. Türklerin Kürtlerin heterojenligi hakkindaki fikirleri gerilere gider.Türk milliyetcisi Hsan Resit Tankut 1961 lerde su teklifte bulunuyordu: Zazaca konusanlar ile Kurmanca konusanlarin yasadiklari bölgelerin arasina bir Türk koridoru acilmali ve ikisinin de Türk Kültürüne entergrasyonu hizlandirilmalidir,diyordu.Diger kimi Türk yazarlar da Zazaca konusanlari Kürtlerden ayri bir etnik grup kategorisine sokmaktalar.