PEYAMA KURD VE ÊZIDÎLER
Son dönemlerde Almanya\'da ve Avrupa\'nın başka ülkelerinde \"zorla evlendirme\" olayına ilişkin bir tartışma yapılıyor. Bu konuyu araştıranlar bir çok makale ve kitaplar yayınladılar.. Almanya\'da bir çok Eyalet bu soruna eğilmek zorunda kaldılar...
Bu tartışmalar çok ciddi yaptırımlarıda beraberinde getireceğe benziyor. Hatta bazı Eyaletler daha şimdiden adımlar atmaya çalisiyorlar..
Bu tartışmalar biz Kürdistanlılarıda çok yakından ilgilendiriyor..Bir çok göçmen grubu gibi Kürdistan diyasporasının tüm farklı dinsel grupları bu tartışmanın konusudur...
Evlerinden kaçan Kürd kızları ve kadınları var. Bunların sayısı her geçen gün artıyor.. Kürd erkeklerin aile içinde eşlerine uyguladıkları şiddet neticesinde kadın sığınma evlerine sığınan Kürd kadınlarının sayısı azımsanmayacak gibi değildir..
Bunlar sadece cesaret gösterip \"geleneklerimizi ayaklar altına alan\" cesur kadınlar... Ya diğerleri... ya \"kaderlerine boyun eğenler\"in sayısı ne kadarı
Kürdler, toplumumuzun bu yaralarına barmak basmalı ve çare aramalıdır... Kürd toplumunun farklı dinsel gruplarında kadınlara karıi zorbalık olayı söz konusudur ve bu bir gerçek..
Isveç\'te bu sorun bir kadının öldürülmesi olayından sonra tartışma ortamına girdi.. Fakat, bazı Kürd çevreleri kadını suçlamaya tercih ettiler... Güney Kürdleri, Isveç yasalarının sertliğinden dolayı, kadınları ve genç kızları Kürdistan\'a götürüp imha ediyorlardı... Bunlar bilinen gerçekler...
Bizim ilk kuIak getolaşirken, kendilerini 20 yada 30 yıl öncesi Kürdistan\'a göre şekillendirirken,Kürdistandaki gelişmelerin dahi çok gerisine düşerken, genç kızlar ve erkekler kaldıkları ülkelerin eğitimini görüyor ve farklılaşiyorlar..
Kürd ana ve babalarının yapacağı tek bir şey var: Çocuklarina saygı göstermek, onlarla diyalog ortamını yakalamak, yaptıklarını tolere değil, kabul etmek kalıyor... Konfucyus 2000 yıl \"senin çocugun senin çocugun olmayacak. O kendi çaginin çocugu olacak\" diyordu...
Kürd gençleri de kendi dönemlerinin çocuklari oluyorlar. Bundan daha doğal ne olabilir. Eski adetler, eski gelenekler aşilıyor ve yeni gelenekler oluşuyor... Yeni oluşan gelenekler, aşilmak için gelecek kuIağı bekliyor. Kültür donuk, değişmiyen bir doğma değil. O, her saat, her hafta her ay nicelde olsa bir değişim gösteriyor...
Bizim gerçeklerimiz, başka bir kuşağın gerçekleri olmayacak.. Bundan dolayı, her şey değişiyor, eskiler yerlerini yenilere bırakıyor...
\"Peyama Kurd\" haftalık gazetesinde çikan çeviriyi okuduğumda, Êzidî Kürdler ve dinlerine ilişkin yanlış tespitler var... Tarih boyunca Êzidîleri tam olarak tanımayan bir dizi çevre, Êzidîlerin dinsel yapılanmasına ilişkin yanlış tespitler yapmışlardır.. Peyama Kurd gazetesinde çikan çeviride de aynı şeyler mevcut.....Bu olaydan Peyama Kurd\'u suçlu ve Êzidî düşmanı ilan etmek pek akıllıca bir tutum olmaz..
Sayın Ömer Tuku\'nun Peyama Kurd gazetesinde çikan yazıya verdiği cevabı okuduğumda şaşirdım.... Bir insan kendisini ve dinini savunurken hangi hakla başka bir dine mensup olan insanlara hakaret hakkını kendisinden bulurı
Doğrudur, Kürdlerin muslumanlığı kabul eden kesimleri pek gönülü bir şekilde bu dini kabul etmediler. \"KIlıçtan dönme\"ler olarak bir dini kabul etmişler... Osmanlıların belgelerine baktığımız zaman, nasıl Êzidîler muslumanlaştırdıkları açıkca görülmektedir. Ben Arapların Islamı yaydıkları süre boyunca Kürdlere neler yaptıklarını burada saymak istemiyorum...
Ama kavranması gereken nokta, Islam Kürdlerin büyük bir kesiminin kabul ettiği dindir. Bu bizim bir realitemiz.
Êzidîler Kürd toplumu içinde tarih boyunca en büyük barbarlıklara karıi direnerek, Kürdler eski dinlerini koruyarak günümüze taşidılar. Bir anlamda \"Kürdlerin onuru\" olarakta değerlendirilebilinir.... Bu da Kürdlerin başka bir realitesidir..
şebekler, Kakayiler, Aleviler, Feyliler ise Kürdlerin başka başka realiteleri....
Başkasını aşağılamaksızın, küçümsemeksızın, azınlıkların tepki göstermelerini anlarım.. Ama, hakaret olayına vardığında, Kürdlerin birleşmeleri, ulusal demokratik taleplerini seslendirmeleri imkansız duruma gelir...
Êzidîlerin Türk devletinden değil, Kürdlerden kaçtığı tezi de pek mantıklı değil...
Esas sorun kadınların zorla evlendirilmesi olayıdır..Akraba evlilikleridir. Bu olay sadece Êzidî Kürdlere has bir olay değildir. Musluman Kürdlerde aynı şeyi yapıyorlar. Sonuç olarak sakat çocuklar.. Ben şahsen çocukları sakat olan yüzlerce akraba tanıyorum. Geçmişte Avrupa\'da da vardı.. KIraliyet ailelerine bir bakmak yeterli.. Sakat ve özürlü krallar ve kıraliçeler...
Êzidî dinine göre, bir Êzidî ancak bir Êzidî ile evlenir. Bu dinsel bir normdur.. Bu konuda benim şahsen söyleyebileceğim fazla bir şey yok.. Ama bir şey biliyorum .. Tüm dinlerde reforme ediliyor... Sanıyorumum Êzidîler de bazı reformlar yapmak zorunda kaldılar.. şexler, Pîrler vb..vb.. ancak kendileriyle aynı gruba dahil olanlarla evlenebiliyorlardı.. Bu hususta bazı yumuşamalara gittiler...
Sünni ve Alevi Kürdlerde de vardı. Onlarda dışarıya kız vermiyorlardı. Ama zamanla aşildı. Fakat vurgulamak gerekirki onlarınki dinsel bir norm değildi..
Bugün daha Kürdistan\'da bir çok aşirette bu özellikler mevcuttur.. Barzanîler, Miravdaliler dışarıya kız vermezler... Bunların tarihsel kökenlerine inilebilinir ve Êzidîlikle olan başlantıları araştırılabilinir...
Sevgili Canbek\'ın Barzanilerin Êzidîlere \"kötülük yaptığı, katlettiği\" yönündeki duyumları yanlış...\" Barzaniler alçaklığa son vermeleri çagris\" ise çok talihsiz...
Araştırmadan bazı şeyleri sadece duyarak bu gibi tespitleri yapmak yanlıştır.. YNK yöneticilerinden Babaşex\'in Hakkari çatismalarinda KDP\'ce katledilmesi olayı var. Bu bir kırgın yaratmıştı. Bu bir siyasal meseleydi.. Êzidîlerle bir alakası yoktur.. Duhok\'ta eskiden beri Êzidîleri Laleş gibi kültür merkezleri var.. Bugün Barzanilerin bir çok Êzidî çevreleriyle dostça ilişkileri var.. Hatta sana şunu söyliyebilirimki, 1994 KDP ve YNK çatismasinda, KDP\'ye esir düşen Êzidilere, KDP muslumanlara göre daha iyi davrandı ve derhal serbest bıraktı... Emin Babaşex, Îdo Babaşex..vs derhal serbest bırakılanlardan.
Barzanilerin özel olarak Êzidîlere karıi düşmanlık meselesi yalandır... Her söylenenlere de inanmayın... YNK ve KDP Êzidî Kürdlere özel bir ilgiyle yaklasiyorlar...Ve sahip çıkıyorlar..
