25 ekim 2009 Yasin Ceylan ideal Kürt kimdir? Türk kökenli vatandaslarin,Kürtlere hakaret,tezyif ve tenzile cesaretlendiren hukuk ve egitim sistemimiz,Kürtler üzerinde de tarifi ve tamiri imkansiz hasarlar yaratti. Bir Kürtten nasil olmasi beklenir sorusuna farkli cevaplar verilebilir.Kürtler degisik cografyalarda,farkli ulusal kültürlerin etkisinde yasadiklari icin,"iyi Kürt"ün tarifi kültürden kültüre degisir.Milliyetci bir iranlinin gözünde yasiyan bir Kürt,Fars kültürüne ne kadar entregre olmussa o kadar makbuldur.Kuey irakta son 8 yildir belirginlesen Kürt kimliginden sarfi nazar edersek,Irak ve Türkiye de yasiyan Kürtten de beklenen budur.Suriye de durum biraz farklidir.Türkiye de Kürt kimligi resmen kabul eilmezken,Suriye de bu kimlik kabul görüyor ama buna karsilik vatandaslik hakki verilmiyor.Anlasilan su ki,Kürt kimligini kabullenip ona vatandaslik haklarini veren bir ülke yok gibi.Kürtler,Ortadogu da nüfuslari 40 milyona varmasina ragmen ulus-devlet olamayan tek halk.Böyle bir badireyle karsi karsiya kaldiklarindan dolayi,bir arap yazar Kürtler icin,"islam aleminin yetimleri"ifadesini kullaniyor Yok saymak Kürtlerin T.C.Anayasa sinda zikredilen yasal birey anlamindaki"Türk"kavramina dahil olup olmadiklari tartisma konusu.Türk milliyetcileri ve Kemalist ulusalcilar,bu kavramin etik bir grubu belirlemekten cok,Türkiye de yasayan tüm insanlari kastettigini savunuyorlar.Ancak bu kelimenin ayni zamanda "Türk irki"anlaminda da kullanildigi,hem resmi belgelerde hem de Milliegitim de okutulan kitaplarda görmek ve kanitlamak pek zor degil.Bu kelimenin her iki anlama da gelmesi hasebiyle Kürtleri de kapsadigi iddiasini zayiflatiyor.Diger taraftan"Kürt"kelimesinin,bir tabu kavrami olarak,hicbir resmi belgede gecmemesi,Kürtlerin kimliginin inkar edildigi iddiasini güclendiriyor. Homojen bir millet yaratmak adina,nüfusu 15-20 milyona varan bir halki yok saymak veya baska bir kimlige sokmam,bu ülkede yasayan hem Kürte hem de Türke büyük zarar verdi.N kanunda,ne egitimde ne de bir resmi evrakta isimi,dili,kültürü ve folkloru zikredilmeyen bu halka,Türkler saygi duymadilar.Kürt illerinde görev yapan ögretmen,polis,asker ve mülki amirler,ulusal kültür ve egitim disina cikamamislarsa oradaki halka kendilerindenmis gibi davranmadi.Bunda da kismen haklidirlar.Cünkü görev yaptiklari yerlerde karsilastiklari halkin,baska bir dil konustugunu,baska geleneklere sahip oldugunu görünce,buna bir anlam veremiyorlar.Bu realite hicbir resmi belgede anlatilmadigi icin,bu olayin algilanmasi onun bireysel anlayisina birakilmistir.Bu sebeple Kürtler,ulusal kültürün disina cikip hümanist degerlerle kendilerine insanca muamele eden,vicdan sahibi devlet görevlilerine fevkalede saygi duydular,onlari bagirlarina bastilar. Kürt unsurunun devlet tarafindan resmen tescil edilmemesi,baska bir cok kötülüge sebep oldu.Ulusal kültüre ve egitime dogma derecesine inana Türkler,devlet görevlisi olsun veya olmasin,irkciliga varan bir tavirla,Kürtleri"öteki"lestirdi,onlari ayirdi,onlara tahkir ve tenzil etti. Bir cok kitap ve ulusal gazetelerde Kürtleri asagilayan yazilar ve ifadeler kullanildi,kullaniliyor.Evrensel hukukta bu tavir suc sayilip ceza gerektiriken Türk hukukunda Kürt maddesi olmadigindan,bu zülümler,olmayan bir kavime yapiliyor. Bu suclarda cezasiz kaliyor. Türk kökenli vatandaslari,Kürtlere hakaret,tzyif ve tenzile cesaretlendiren hukuk ve egitim sistemimiz,Kürtler üzerinde de tarifi ve tamiri imkansiz hasarlar verdi. Bir cok Kürt,irkindan ve konustugu anadilinden dolayi utanir hale geldi.Ayrimciligin egemen oldugu mekanlarda,kökeni inkar,konustugu anadilini bilmedigini iddia etti.Türklere yakinligini isbat icin cogu zaman bir Türk akraba ihdas etti.Cevresindeki Türkler hala ondan süphe ediyorsa,kendisini kabul ettirmek icin ve kalan süphelerin izalesi ugruna,bu sefer,kendi aslina ve irkina,kültürüne ve diline sövdü.Kbul görmesi icin,Türk kardeslerinin kendisinden bekledigi de budur. "Kürtcü degilim" Türklük tarifine girebilmek icin bunlarin da ötesinde fedakarlikta bulunan zavalli Kürtler vardi.Bu yeni evrede Türkcü oldular.Türk olan bir Türk irkcisindan daha keskin Türkcü oldular.Bunu ispatlamak icin,suikastlarda tetikci olmayi bile göze aldilar.Diger taraftan,bu kendi kisiligini kendi eliyle yikmayi göze alamayan bir Kürt,eger egitimliyse,bir sekilde kökeni soruldugunda,"Kürtüm ama Kürtcü degilim"der.Ikinci cümleyi mutlaka ekler.cünkü Kürt oldugunu söylemek,hukuken ve milli hars geregi,baska manalari ima edebilir.Yok,eger yeterli egitime sahip degilse,"Ben Kürtüm"deyip bunu izah eden bir-iki cümle ilave etmiyorsa,böyle bir kimsenin"Kürtcülük"damgasi yemesi büyük ihtimadir. Kürt kökenli olup bunu inkar eden ve Türklügün cesitli derecesine yükselen vatandaslarin durumuna takrar bakacak olursak,bu kimselerin Türk milliyetcilerinden saygi görmedikleri bir gercek.Türkcüler,Kürtlerden Kürtlüklerini inkar etmelerini ve Türk olduklarini söylemelerini isterler,ama buna kendileri de inanmazlar.Profesör seviyesine gelmis Kürt kökenli Türk milliyetcilerin,Türk kökenli milliyetci kardesleri tarafindan nasil ciddiye alinmadiklarina,istihza ediklerine bizzat sahit olmusumdur. Böyle kisa bir tahlilden sonra,bir felsefe hocasi olarak söyleyecegim sudur.Eger Kürtlerden"iyi vatandas"olmalarini istiyorsak,onlardan kökenlerini,anadillerini inkar etmelerini beklemeyelim.Hatta bir korkulari varsa,bunu izale etmeye calisalim.Cünkü insandan gelebilen her türlü iyilik,o insanin kendisine olan saygisindan gelir.Aslini ve dilini inkar edenin,kendisine sagisi yoktur. Kendi zatina saygisi olmayan ezik kisiliklerin,baska insana da saygisi olmaz. Cünkü o insanda sayginin temeli tahrip olmustur.Kürt kökenini inkar edip Türk milliyetcisi olan bir Kürt,her an,bu ikinci milliyete de ihanet edebilir. Bu sebeple,kökenlerini ve anadilini önemsemeyen ve ögretmek istemeyen Kürtlerin bu durumu,patolijik bir vakadir.Bu durumda keyif almak da agir bir vakadir. Ben bir Türk milliyetcisi olsaydim,soyunu ve dilini ikar eden bir Kürt yerine,soyuna ve anadiline sahip cikan bir Kürtle birlikte yasamayi tercih ederdim.Diger taraftan su da bir gercek ki,büyük dostluklar ve beraberlikler,kavmiyet ve cografi birliktelik gibi doganin koydugu sartlarla degil,insanlarin bizzat kendilerinin yarattigi,erdem ve yüce degerlerele gerceklesebilir.Medeni insan,kendi kanindan ve dilinden olmayan insanla dost olabilen insandir. YASIN CEYLAN Prof.Dr.,ODTÜ Felsefe