Sami Abdullah Etroşi, 1969 yılında Musul'da doğdu.O Duhok'ta İllahiyet Fakultesi ve İslami Bilimler Kolejinde okudu. Daha sonra Musul'da Yüksek Sağlık Kolejinde mezun oldu. Sami Etroşi Irak Parlamentosunda Kürdistan İslami Birliği Fraksiyonun üyesi olan bir parlamenterdir. Irak Parlamentosunda Maliye Komisyonun ve aynı Aynı zamanda Irak Anayasa'sını Güncelleştirme Komisyonun üyesidir. Etroşi Irak Parlamentosunda Fransa-Irak Dostluk Grubunun ve Irak Parlamenterler Birliğininde üyesidir. Bir çok alanda araştırmaları da vardır.

Kürdistan İslami Birliği Güney Kürdistan'da ve Irak'ta yapılan tüm seçimlere katılan ve sürekli parlamentoya üyelerini gönderen bir yapılanmadır. Goran Hareketi çıkmadan önce KDP ve YNK'den sonra hep 3.siyasal güçtü. Şimdi 4.güç konumundadır. Fakat ne yazık ki, bu oluşumun Emindari Mamoste Salahaddin’in Muhsin Yazıcıoğlu'nun cenaze törenine katılması dışında, Kuzey Kürdleri bu hareket hakkında hiç bir ciddi bilgiye sahip değiller. Kürdistan İslami Birliği Irak Parlamentosunda bağımsız fraksiyonu var. Bu yapılama Kürdlerin tüm temel talepleri konusunda sürekli olarak Kürdistan İttifakı Listesi ile beraber hareket etti.

Bu röportaj çeviriside bir ilk olsun!!

Saygılarımla

Aso Zagrosi

.

Aso Osman: Siyasi gözlemcilere göre önümüzdeki dört yıl içinde Kürdlerin geçmişte sahip oldukları rol ve etkileri kalmayacaktır. Sormak istiyorum önümüzdeki dönem Kürdler neyi kaybederler?

Sami Etroşi: Bana göre Irak devleti tüm alanlarda değişikliklere uğrayacaktır. Soz konusu ortam Irak'ta var olan siyasi güçlerin arasındaki çelişkileri daha da derinleştirecektir. Böyle bir ortam Kürdlerin lehine olacaktır. Çünkü, tüm tarafların Kürdlere ihtiyaçları olacaktır. Tabi ki bunların hepsi Kürdlerin birlikte hareket etme koşuluna bağlıdır. Kürdler birliklerini sağladıkları an ortak tavırlarını ortaya koyabilir. Eğer Kürdler birlikte hareket etmeseler Kürdlere karşı olan taraflar bir çok yasayı çıkarırlar, Kürdlerin ellerindeki bir çok yetkiyi alırlar. Özellikle petrol yasası ve doğal kaynaklardan gelen gelirlerini paylaşma meselelerinden.

Aso Osman: Sizin inancınıza göre Kürdler önümüzdeki dönem Irak Parlamentosunda kaçıncı güç olur?

Sami Etroşi: Benim kanaatıma göre Kürd Listesi iki Şii listesi( Ulusal İttifak Listesi ve Maliki Listesi) ve Sünniler içinde etkili olan İraqi listesinden sonra 4. liste olur. Fakat, eğer Kürd listeleri kendi aralarında anlaşsalar, toplam sandalyeleriyle İraki Listesini aşabilirler ve diğer listelerle hükümet kurmaya gidebilirler.

Aso Osman: Bağdat ve Kürdistan Bölgesi arasındaki sorunlar hala çözülmüş değil ve ortada duruyorlar. Siyasi gözlemciler göre Irak Parlamento'sunda önümüzdeki dönem Kürdlerin etkisi azalacak ve sorunlar Kürdlerin kazancına çözülmeyecektir. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz?

Sami Etroşi: Doğru. Bende Bağdat ve Hewler arasındaki sorunların Kürdlerin çıkarına çözüm bulacaklarına inanmıyorum. Çünkü, Bağdat'ta iktidarda olanlar bir çok defa açık bir şekilde Kürdlere karşı sessiz kalmalarının nedenini var olan karmaşık ortama bağladılar. Özellikle Peşmergelerin tartışmalı bölgelerde olmasını kabul etmiyorlar. Onlardan hiç biri, Kürdlerle ittifak içinde olanlar dahil hepsi Kürdistan'da koparılan bölgelerin Kürdistan'a geri dönmesine yana değiller. Bunu da açık söylüyorlar. Ayrıca Kürdistan Bölgesinin yetkilerini azaltmak konusunda Arapların ortak tavrı vardır. Benim kanaatıma göre önümüzdeki dört yıl içinde Kürdistan Bölgesi ile Bağdat arasındaki sorunlar aktüel duruma göre daha derinleşecek ve daha da çoğalacaktır.

Aso Osman: Kürdistan İslami Birliği 25 Temmuz 2009 seçimlerinde kaç sandalye kaybetti? Şimdi ise Irak Parlamentosunun seçimlerine aldığınız yenilgiyi bertaraf etmek için ayrı liste olarak katılıyorsunuz. Sorum şu: Kürdistan İslami Birliği bu seçimlerde kaç sandalye kazanır?

Sami Etroşi: İlk olarak şunu vurgulamak istiyorum. Kürdistan İslami Birliği 4 parti ile kurduğu ittifakın tecrübesinden dolayı pişman değildir. Fakat ne yazık ki diğer taraflar bu ittifaktan caydılar. Herkes Kürdistan İslami Birliği'nin o ittifakı kurmak için kaç sandalyeden feragat ettiğini bilir. Bana göre eğer seçimde hille ve uygunsüzlüklerin oranı az ise Kürdistan İslami Birliği açık liste ile daha önceki iki seçimden daha fazla sanyalye kazanır. Benim kanaatıma göre Kürdistan İslami Birliği'nin adayları büyük bir kitleyi toplayacaklar.

Aso Osman: Bu sefer ki seçimlerde en sert seçim yarışması koparılan bölgelerde olacak. İster Araplar, ister Türkmenler ve isterse bölge devletleri bu bölgelerin Kürdistan'a geri dönme siyasetini yenilgiye uğratmak istiyorlar. Sorum şu: Kürdler şimdi farklı listelerle bu bölgede seçimlere katılıyorlar ve kendilerini nasıl seçim kampanyasına hazırlayabilirler?

Sami Etroşi: Ne yazık ki öyle oldu. Kürdlerin kendi aralarındaki çelişkileri Kürdistan'da bırakmaları gerekiyordu. Kürdlerin ne kadar eksiklik ve tavizde olsa Kürdistan Bölgesi dışında kalan koparılan bölgelerde tek bir liste ile katılması gerekiyordu. Açıktır ki, tüm taraflarıyla Kürd siyasal önderliği bu mesele üzerine hiç bir analize gitmedi. Bundan dolayı çok oyumuz kaybolacak. Buna rağmen Kürdlerin bu bölgelerde herkesin oy kullanması için ciddi bir seferberliğe gitmesi gerekir. Hepimiz bu prosesin başarısı için yardımcı olmalıyız.

Aso Osman: Siyasi kaygılardan ve seçim propagandalarından uzak, siz Kürdlerin Bağdat'taki son 4 yıllık siyasetini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sami Etroşi: Her ne kadar Kürdlerin siyasi rolü bizim umutlarımızın ve istemlerimizin mertebesinde değil ise de, benim anlayışıma göre iyi işler yapıldı. Anayasa'daki Kürdistan Bölgesinin yetkileri, Kürd askeri güçlerinin korunması ve Kürdleri ortak tavır içinde olması Kürdistan'ın kazanımlarıdır ve Kürdlerin hizmetinedir. Tüm tarafların Kürdlerin aleyhine çalıştığı bir ortamda bunlar elde edildi.

Aso Osman: Hem Irak ve hem de Irak dışındaki siyasal gözlemcilere göre bu sefer ki seçimler Irak'ın durumunu tüm alanlarda değiştirir ve Irak'ta yeni bir siyasal takvim devreye sokulur. Sorum şu: Bu seçimler nasıl bir siyasal takvimi gündeme getirebilir?

Sami Etroşi: Ben büyük gelişmelerin olacağına inanmıyorum. İsimler değişecek. Şii İttifakı iki liste olacak... Sünnileri temsil eden Iraqi Listesi daha fazla oy alacak. Yani uzlaşı temelinde bir ulusal hükümet kurulacak. Hiç bir taraf bunu yapmadan Irak'ı yönetemez.

Aso Osman: Geçen dört yıl boyunca Kürdlerin ağırlığı vardı. Tüm hayati olan kararların bir çoğunluğu konusunda Kürdlerle danışmadan karar verilmediğini söyleyebilirim. Kürdlerin önümüzdeki Irak hükümetinden aynı ağırlığı ve rolü olabilirmi?

Sami Etroşi: Daha önce de vurguladığım gibi, Irak'ın içinde bulunduğu durum, Kürdlerin birliklerini korumaları şartıyla ağırlıklarını belli bir dereceğe kadar korur ve Irak'ın diğer taraflarıyla olan ilişkilerde balansını muhafaza ederler.

Aso Osman: Kürdlerin geçmişte Şiilerle ittifakları vardı. Kürdistan siyasi yapılarının bir kesimi ve Kürd kamu oyuna göre Kürdlerin bu ittifakta önemli bir kazancı olmadı. Şimdi Şiiler, özellikle iki güçlü liste olan Yasa Devleti ve Ulusal İttifak önümüzdeki dönem Başbakan Adayının belirlemesi için Kürdlerin desteğini almak amacıyla Kürdlere yaklaşıyorlar. Size göre Kürdler nasıl bir ittifaka gidebilirler?

Sami Etroşi: Her şeyden önce seçimlerden yapılmadan Kürdler hiç kimseye söz vermemeliler. Seçimlerden sonra da hiç bir taraf kendi başına başkalarının sırtında böyle bir şeye girişmemelidir. Bir uzlaşı bulmak lazım. Bilmeliyiz ki tüm tarafların Kürdlere ihtiyaçları vardır. Benim anlayışıma göre Şii taraflar kendi Başbakan adaylarını tespit etmeliler. O zaman Kürdlerde bu grup şartla hükümete katılabilirler. Kürdler diğer taraflarla olan ilişkilerin koparmamalılar.

Aso Osman: Baasçıları seçim sürecinden uzaklaştırma girişimlerini nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sami Etroşi: Anayasa'ya göre ve Parlamento'nun çıkardığı özel yasaya göre bu girişimin hiç bir kusuru yok. Fakat bu girişimin siyasi bir yanı var. Niçin bu son 4 yıl boyunca bazı parlamenterlerin dokunulmazlıklarını kaldırma girişimi olmadı? Bana göre bu, Irak eliyle İran ile Amerika arasındaki savaş projesinin bir parçasıdır.

Aso Osman: Kürdler Cumhurbaşkanlığı görevini almak için hangi siyaseti uygulamalıdır?

Sami Etroşi: Bunun için Bağdat'taki Kürd listelerinin ortak tavrı ilk şarttır. Kürdler Irak'ın farklı tarafları arasında bir denge sağlamalılar. Benim kanaatıma göre Kürdler Cumhurbaşkanlığı görevini alırlar.

Aso Osman: Siz Irak'ın aktüel Cumhurbaşkanı „Mam Celal“ın rolünü nasıl değerlendiriyorsunuz?

Sami Etroşi: Bana göre Mam Celal görevinde çok başarılıydı. Bir çok defa büyük çelişkileri olan kesimleri aynı araya toplayabildi. Şunu da söyleyebilirim ki Mam Celal Irak hükümetinde tüm kesimleri aynı araya getirebilen ve razı eden tek kişiydi. Mam Celal'ın bu pozisyonu ve onun yeniden Cumhurbaşkanı seçilmesi için tüm taraflar razı olacaklar.

Aso Osman: Siyasi gözlemcilerin bir kesimine göre Talabani güçlü diplomat ve dünyaca tanınan güçlü bir siyasal şahsiyettir. Siz Talabani'nin yeniden Cumhurbaşkanı olmasından yanamısınız?

Sami Etroşi: Kuşkusuz. Bana göre sayın Mam Celal önümüzdeki süreçte Irak Cumhurbaşkanlığı görevini başarılı bir şekilde yürütebilecek en iyi şahsiyettir.

Aso Osman: Basın ve siyasi merkezlerde daha önce oluşan kriz ve sorunların çözümü noktasında Başbakan Berhem Salih'e yönelik bir iyimserlik var. Siz bu hükümetin kabinesini nasıl değerlendiriyorsunuz? Bu kabinenin başarısızlığı için ciddi çabaların olduğu bir süreçte siz Dr. B. Salih'in bu görevlerin üstesinden geleceğine inanıyormusuz?

Sami Etroşi: Ben kişisel olarak Kek Berhem'in kabiliyetine ve becerilerine güveniyorum. Bana göre o, Kürdistan Bölgesi ile Bağdat arasındaki ilişkilerin ilerlemesinden iyi bir rol oynayabilir. Fakat, benim kanaatım sorunlar kısa sürede çözülmeyecek kadar büyükler. Çünkü, bu sorunların bazıları Irak içi sorunlar değil, uluslararasıdır. Örneğin Kerkük'e ilişkin 140.madde. Uluslararası hiç bir güç ve özellikle komşu devletler, Arap devletlerinin hiç biri Kerkük'ün Kürdistan Bölgesine geri dönmesine razı değiller. Ayrıca Peşmerge sorunu Başbakan'ın kişiliği ile ilişkili değil. Kürd önderliğin bir karardır. Arap taraflarının hiç biri Peşmergelerin durumuna razı değil.. Bunların dışında Kürdistan Bölgesinin yetkileri konusunda Bağdat ile olan sorunlar.

Kurdistannet.İnfo'dan

Çev: Aso Zagrosi