Bahçeli buna ne diyecek acaba? Bahçeli, Erbil'deki Abant Toplantisina sert tepki verdi ama KDP'ye göre Kürt bölgesindeki insaatlarin yüzde 75'i MHP kökenli patronlarin elinde. Duvar ustasi Yozgatli Ahmet Turhan, 2 yildir Erbil'deki insaatlarda çalisiyor. Anlattigina göre, siyasi düsüncesi çok net; bu zamana kadar iki defa oy kullanmis ve Milliyetçi Hareket Partisi'ni tercih etmis. Ancak siyasetin önemi onun için bir noktaya kadar. Asil mesele, ’ekmek parasi'ni kazanmak. Bunu söylerken, Türkiye'deki bazi milliyetçilere kiziyor. Tepkisi daha çok MHP Genel Baskani Devlet Bahçeli'ye. Çünkü Bahçeli, iki hafta önce Erbil'de yapilan ’Barisi ve Gelecegi Birlikte Aramak' konulu Abant Toplantisi'ni sert bir dille elestirmisti: “Okyanus ötesinden güdümlü toplantida, geçen yillarda, ana dilde egitim hakki, Türkiye'de varsaydiklari asimilasyonun reddedilmesi, af kanununun ve sartlarinin olgunlastirilmasi teklifleri dile getirildi. Son toplantida bunlara ilave olarak Asuriler, Süryaniler, Keldaniler ve Ermenilere etnik vurgu yapilirken; Irak'taki asiret devleti ile iliskilerin gelistirilmesi ve karsilikli diplomatik temsilciliklerin açilmasi, her türlü siddetin terk edilmesi gibi söylemler, Barzani ile ortak lisan gelistirenlerin niyetleri hakkinda hepimize fikir vermistir.“ Ahmet usta, bu sözlerde bir çeliski oldugunu söylüyor: “Ülkücüler burada is yapiyor. Bahçeli önce partililerini elestirsin. Açilimlar Türkiye ile Kürt yönetimi arasindaki sorunlari ortadan kaldiriyor ve burasi bizim açimizdan siyasi ve ekonomik bir gelecek vadediyor.“ Elbette Bahçeli'ye tepkili olan sadece Ahmet Turhan degil. Kuzey Irak'ta yatirim yapan herkeste benzer tepkiyi görmek mümkün. Onlara göre de Bahçeli'nin ’soven' milliyetçiligi, çok seyin önünü tikiyor. Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) de Bahçeli'nin bu çikislarindan rahatsiz. KDP dis iliskiler sorumlusu Sefin Dizai, Türkiye'deki seçim öncesi siyasi amaçli çikislara katilmayacaklarinin altini çizerken; KDP Genel Sekreteri Fazil Mirani daha net konusuyor: “Kendisi bölgedeki toplantilari, çalismalari elestiriyor; ama burada en çok MHP'li sirketler is yapiyor. Biz ayrim yapmadan kendilerine her zaman yardimci oluyoruz.“ Diyarbakir Ticaret Odasi kayitlarina göre, resmî adiyla Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sinirlari içinde 1200 Türk sirketi is yapiyor. 50 bin Türk vatandasi da insaat basta olmak üzere çesitli is kollarlinda çalisiyor. Türk firmalari simdiye kadar Kürt bölgesine 2 milyar dolarlik is yapmis. Türk firmalari simdiden, önümüzdeki birkaç yil için 6 milyar dolarlik is hacmine imza atmis durumda. Petrol, dogalgaz çikarimi ile birlikte toplamda 7,5 milyar dolarlik yatirim Türkleri bekliyor. Özellikle insaat sektörü tamamen Türklerin elinde. Insaattaki Türklerin payi yüzde 95 oraninda. KDP'li yetkililere göre Erbil, Dohuk ve Süleymaniye'de is yapan Türk firmalarinin yüzde 75'i MHP kökenlilere ait. Havaalanlari ve büyük konutlar, söz konusu firmalar tarafindan yapiliyor. Bir nevi milliyetçi patronlarin yönettigi firmalar, ’Kürdistan'in insasinda büyük pay sahibi. MHP'li müteahhitler arasinda en dikkat çekeni Nursoy Insaat firmasi. Sahibi, eski MHP Van Il Baskani ve Tatvan Ilçe Baskani Orhan Nurduhan. Erbil, Süleymaniye ve Dohuk'ta lüks konutlar ve oteller yapan bir firma. Nurduhan daha önce konuyla ilgili “Siyasi görüsüm ayni. Ama paranin dini imani olmaz. Kuzey Irak'ta ABD'liler var, Ingilizler var. Hatta MOSSAD'indan tutun da CIA'sina kadar envai çesit istihbarat örgütü var, ajanlar var. Biz neden orada olmayalim?“ demisti. Nurduhan, ülkücü oldugu için Kuzey Irak'ta ticaret yapmasina tepki gösterilmesinin yanlis oldugunu da savunmustu: “Ben ne ülkeme ne de oraya ihanet ediyorum. Isimi yapip parami aliyorum. Ülkeme döviz getiriyorum. Tüm isçilerini, amelesine kadar buradan götürüyorum. Benim yaptiklarimin yanlis oldugunu düsünmek bence saçmadir. Ben bir is adamiyim. Nerede ticaret imkânim varsa orada ticaret yaparim.“ MHP kökenliler haricinde üniter devlet yapisini savunan ve Misak-i Millî sinirlari disina çikmayi bir zul gören ulusalcilar da ’Kürdistan'da is kovaliyor. Kuzey Irak yerel yönetimi sinirlari içinde ideoloji yerini kazanç ve paraya birakiyor bir nevi. MHP'li ve ulusalci is adamlari haricinde de büyük firmalar çesitli alanlarda is yapiyor. Eski YÖK Baskani Ihsan Dogramaci'nin sirketi (Tepe) önemli islere imza atan bir firma. Süleymaniye Üniversitesi Kampüsü bu firmanin elinden çikti. Kerkük kökenli Dogramaci ismi, bölgenin geneline hâkim. Is yapanlardan biri de Ferda Cemiloglu. 1999 yilinda CHP'den Diyarbakir Büyüksehir Belediyesi baskan adayi olan Cemiloglu, geçen sene Diyarbakirspor'un baskanligi için yarismis; ancak kazanamamisti. Yerel yönetimin baskani Mesud Barzani ailesi ile dünür olan Cemiloglu, Erbil'de müteahhitlik, yapi malzemeleri ve saglik araç gereçleri alaninda ticaret yapiyor. Katilimci Demokrasi Partisi (KADEP) Genel Baskani Serafettin Elçi'nin oglu Renas Elçi de 40 milyon dolarlik is almis bulunuyor. Çevikler, Doskon, Tigris, Hazinedaroglu, Çankiri, Yenigün, 77 Insaat, Yüksel, Elegan, Zafer Insaat, Asfa, Gürbag, Tek Imaj gibi sirketler de önemli pay sahibi. Ilnur Çevik'in Çevikler firmasinin ise son dönemlerde mali açidan sikinti yasadigi aktariliyor. Mehmet Emin Karamehmet'in Çukurova Grubu, Kuzey Irak'ta özellikle petrol alaninda faaliyet gösteriyor. Gruba bagli Genel Enerji ve Isviçre kökenli Addax Petroleum'un kurdugu TTOPCO, Kürt yönetimiyle ilk petrol arama anlasmasini imzalayan sirket. Ikincisi ise Pet Holding'e bagli arama, üretim ve ihracat yapan Petoil. Petrol konusunda çalismalari olan diger bir firma Petrol Ofisi. Firmanin 147,5 milyon dolarlik bir yatirim payi aldigi belirtiliyor. Irak Kürdistan Federe Bölgesi'nde sadece yatirimlar ve insaatlar degil, ayni zamanda sinirdan geçisler ve mallarin buraya tasinmasi da bir gelir kapisi. Bu ticarette Habur Sinir Kapisi önemli bir konumda. 200 bin tanker sadece petrol tasima isinde. Normal nakliyecilikte ise 200 firmaya bagli 20 bin kamyon sinir ticaretinde tasimacilik yapiyor. Diyarbakir Ticaret Odasi'nin tespitlerine göre sadece bu ticaretten bölgede yasayan 1,5 milyon insan faydalaniyor. Diyarbakir Ticaret Odasi Baskani Galip Ensarioglu çesitli nedenlerden ötürü bu ticaretin ve alana yatirimlarin engellenmek istendigini ileri sürüyor. (Aksiyon) 04.Mart.2009 07:46:01