Skip to main content
Submitted by Anonymous (not verified) on 14 May 2008

Bra can: Êzîdîlik Kürdlerin en kadim ve en eski dininidir.
Kendine özgü gelenek, görenek,örf ve adetleri vardir. Mitani,
Medler ve Urartular döneminde bu inanca rastlamak mümkündür.
Êzîdîlik dininin tarihi en az 7000 yila dayanir.

Kek hesenê hemo :
Benim nereli oldugum sorusuna gelince!
Ben Mardin`in Midyat kazasinin (Fakat dogma büyüme Nusabin Kazasi`danim.

Êzîdîlerin Duasi :

Evet dogrudur. Êzîdîler sabah kalktiklarinda günesin dogusu ile bereber,
günese dogru bakarak ve hic kibirdamadan dualar (Sesims`ê .Yani günes tanrisina )ini edereler.
Birde günes batmak üzere iken yine günese dogru bakarak dualarin yaparlar.

Kuzeyde Êzîdîlerin durumu.

Evet bildigin gibi Kuzeyde hemen hemen Êzîdîler hic kalmamistir
Belki 30 ile 50 kisi kalmistir, onlarda yaslidirlar zaten.

Êzîdîlerde Evlilik ??

Aslinda Êzîdîlikte tek evliligin disinda evlilik yasaktir ve gunahtir.
Evli bir Êzîdî ve daha esi hayatta ise ikinci nikahi yapmasi inanclarina göre mükün degildir.
Fakat bizlerde Araplarin kültüründen etkilenerek, bazen iki eslileri görmek
mümkündür.
Avrupadekileri hasaba katmiyorum

Êzîdilik ve Êzîdî olmak;

Ancak bir baba ve anadan Êzîdî olarak dogulur.
Sonradan Êzîdî olmak mümkün degil.
Bir müslüman, bir Hiristiyan, bir Alevi veya bir Yahudinin Êzîdîlige kabul edilmesi olanaksizdir.
Simdilik bu kadar.
Sevgi ve sagilarimla

Anonymous (not verified)

Thu, 2008-05-15 00:41

Merhaba Diyar, Yezdan eski kürt dilinde tanrı demektir. Bunu kenara yazalım. Adî Bin Musafir Lübnanlı bir arap ve mutasavvıftı. İslam tasavvufunun önemli bir ismi olmakla birlikte onun döneminde yaşamış kaidiriliğin kurucusu Abdulkadir Geylani ile ilişkileri vardı. Herbiri kürtleri islamiyete yaklaştırmak için farklı cephelerden farklı faaliyetler yürüttüler. Adî Bin Musafir'in êzdîler olarak anılan cemaatin çağrılısı olarak dışardan yöreye geldiği ve çalışmalar yürüttüğü biliniyor. Dahası çağrıldığı dönemde Adî Bin Musafir'in Lübnan'da êzdîliği yaymak gibi bir faaliyet yürütmekte olmadığı da biliniyor. Adî Bin Musafir'den önceki êzdîlik ile onun yeniden düzenlediği êzdîlik arasında fark olacağı açıktır. 7 bin yıl meselesine gelince. Tarih yazıyla başlıyor. İ.Ö. yaklaşık 3 bin yıllarından itibaren başlayarak bütün insanlığın 5 bin yıllık yazılı tarihi var. Nasıl oluyorda êzdîliğin 7 bin yıllık tarihi olabiliyor. Bu nerede yazıyor? Bizleri bu konuda aydınlatmak sana düşüyor. Ortada yazı yoksa hangi arkeolojik bulgunun varlığı değerlendirilerek 7 bin yılda karar kılındığı konusu açıklama bekliyor. Urartu çok tanrılı bir dine sahipti. Anatanrıça Hepa'dan tutunuz savaş ve fırtına tanrısı Tarhund'a kadar çeşitli tanrıları vardı. Urartuların tanrılarına, dini seremonilerine, tapınaklarına ve tapım usullerine kadar günümüze ulaşmış detaylı bilgiler var. Dahası Urartuların dili yafetik bir dil. Dilbilimciler Urartuların konuştuğu dilin Hurricenin bir lehçesi olduğunu çoktan beri ispatlamış durumdalar. Ben bunları okudum. İlaveten Katıl da denilen Mushaf-ı Reş'ten ve êzdîlerin dini inançlarının temel prensiplerinden haberdarım. Çoktanrılı Urartu dini ile êzdîlik arasında hiçbir benzerlik kuramıyorum. Var olan benzerlikleri somut olarak ortaya koyman ve bizleri aydınlatman gerekiyor. Medce'den günümüze 400 sözcük ulaşmıştır. Bu sözcülerin bir kısmı şahıs ve coğrafya isimleridir. Bu 400 sözcüğün med inanışını anlamamıza yetecek materyal sağlamayacağını konu hakkında bilgisi olanların takdirine sunuyorum. Medlerle ilişkilendirilen Avesta yok elimizde. Zend-i Avesta var. Zend-i Avesta, avestanın tefsiri demektir. Zend-i Avesta'nın bazı bölümleri pehlevice bazı bölümleri eşkanice yazılı. En eski olduğu söylenen bölümlerinde kullanılan dil daha farklı. Fakat elimizdeki en eski Avesta meti İ.S. 1100'lü yıllarda yazılmıştır. Daha eski bir Zend-i Avesta yoktur. Yorumun dışında, aryan uygarlığı faraziyeleri dışında yazılı tarihin ortaya koyduğu budur. Gerisi zorlamadır. Bu durumda êzdîliğin Medlerle ilişkilendirilmesi oldukça su kaldırır bir iddia olmaktadır. Varsa Medlerle ilgisini inanç bağlamında ortaya koumak sana düşüyor. Mitanni bahsi.. Mitanni inancıyla ilgili bir belge var elimizde. Dünyaca tanınmış bir belgedir. İ.Ö. 1400 yıllarına tarihlenen belge aynı zamanda dünyanın ilk diplomatik metni olarak kabul edilen bir antlaşma begesidir. Hititlerle egemenlikleri altına aldıkları Mitanniler arasındaki ilişkileri düzenleyen belgede her iki halkın temsilcileri ortak tanrıları olan Varuna-İndra-Mithra adlı tanrı üçlüsünü o günün geleneklerine göre antlaşmalarına şahit göstererek yemin etmekte ve ilgili antlaşmada isimlerini zikretmektedirler. Mitanni'nin çok tanrılı bir din olduğunu biliyoruz. Tektanrılı êzdîlik ile çoktanrılı Mitanni arasındaki dini ilişkinin ne olduğu açıklanmaya muhtaçtır. Dikkat edersen olaya teoloji açısından, êzdîliğin ne olup ne olmadığı açısından yaklaşmıyorum. Bu benim işim değil. Dinbilimcilerin işi. Fakat bütün dinlerin bir tarihi ve tarihte gelişimi vardır. Verdiğin bilgiler bilinen tarihi bilgilerle uyuşmuyor. Bizleri bu konularda aydınlatmalısın. Êzdîlik sonuçta kürtlere ait bir inanç. Milletimizin bir ksımının inançları hakkında bu sayede bilgi sahibi olacağımızı düşünüyorum. Sevgilerimle.

doyurucu bir yorum olmus Adî Bin Musafir in Lubnandan geldigi, Lalese yerlesip ezidiligi yaydigi, ezidiligin islamdan etkilendigi gorusunu ortaya atan dogru hafizam beni yaniltmiyorsa bir Ingiliz arastirmacisi, ismini hatirlamiyorum, tarafindan detayli bir sekilde anlatiliyor. 1990 larda okumustum, cok sey unutuldu fakat ezidiligin Lubnan da gelen biri tarafindan yayildiginin aksine da eden teoriler de var, sanirim onlari da bilirsiniz islamin altin cagi olarak da bilinen 900 - 1200 de Bagdata kulturel bir patlama var. Imam Gazali tasafuff hocaligini yapmakta, tarikati gelistirn bir cok kisi Abdul Kadir Geylani gibi, Adi Bin Musafir gibi (bu ismi de tam hatirlamiyorum, siz yazdiginiz icin dogru oldugunu kabul edeiyorum) gibileri ordan ayrilarak degisik yerlere gecmis,dusuncelerini teblig etmeye baslamislardir Mitaniler de mitani kiralariyla Misir kiraligi arasinda iletisimin yazili mektublar (cok kisa) vasitasiyla gerceklestigi dediginiz gibi var hata birinde atlarin yarismalarindan da bahs edilir, cumlenin basi "Nawartani" ile baslar. Cumlenin tumunu hatirliyamadim. Konsuyla direkt ilgisi yok ama belirteyim, bunu cok iyi bildiginizden eminim Hurilerdeki yaratilis miti ile grek in ki cok benzerdir, Hurilelerin ki pre-grek de denilebiir. selamlar

Merhaba, İmam Gazali'nin doruk eseri sayılan İhya ul Ulum ud Din'i (uzun zaman oldu ismini layıkıyla yazamadımsa bağışlayın) çocuk denecek yaşlarda bölüm-bölüm (her bölüme pencere denir) okumuştum. Daha doğrusu oldukça ağır olan türkçesi tefsir edilerek hocamız tarafından bizlere okunmuştu. Sıkıcı bir eserdi. Kavramları çok anlaşılmazdı. Hemen her cümlesi sonu gelmez izahatlar gerektiriyordu. Eğitim aldığım yer medrese değildi ama o dönemde medrese tarzı bir eğitime muhataptım. Daha sonra dini konuları araştırdığımda Gazali ismiyle sıklıkla karşılaştım. Hala doğum ve ölüm tarihlerini bilmiyorum ama adını andıklarımızla çağdaş olduğunu hiç bilmiyordum ve hatırıma getirmemiştim. Bilgilendirmeniz için teşekkür ederim. Hürmetler.

Sevgılı Solaxı hocam. Aslında Êzîdîlikle ilgili tarismayi kapatmistim# yalniz SN Hasene Hamo bir iki soru sormustu ona cevap vermemezlik olmazdi. Sizin bu yazinizda devreye girince, saygi duydum Solaxi hocama bir iki satirlik yazmamak olurmu hic?? Sevgili hocam. Biz Êzîdîler Yezdane xwdê de diyoruz bunu bilmeni isterim. Dualarimizda soyle bir kelime keciyor. Hazar û yek navê xwede ye lê navê her´î xweş xwedê ye. Bizim inancimizda Şêşıms güneşin kendisidir. Birde şex Adi ile bir şey söylediniz hocam! Ben Şex Adi ile ilgili tek kelime söylemedim yazımda, fakat siz bunu dile getirmisiniz. fakat Şex Adä'nin geylaniyle arkadaşliği olduğu sizinle hem fikirim. Bunusda belirteyim ki misafirden ziyade üç Şex Adi daha var, bunuda bilginize sunmak isterim. Ayrıyetten önümüzdeki süreçte sorularınıza cevap vermeye çalışacağım hocam.. Bi bakarsın bir başkası kalkar küfür ve hakaret eder. sevgi ve saygılarımla

Kek Diyar, İsteğine aynen katılıyorum. Bir noktayı dikkatimden kaçırmışım. Yazıyı yukarıya taşımanı yanlış yorumlamışım. Bağışlaman dileğiyle. Hürmetler.

Add new comment

Plain text

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.