Skip to main content

Saddam Hüseyin’nin Yükselişi-Düşüşü ve Yargılanması(1)

Şu an Irak olarak adlandırılan coğrafya 1.Dünya savaşı sonrasına kadar Osmanlı devletinin egemenliği altında bulunuyordu. Savaş sonrası Irak´da Ingiliz mandası dönemi (1920-1932) başladı. Irak devleti, 1. Dünya savaşı sonrası 1921 tarihinde İngiltere tarafından daha evel Osmanlı egemenliğindeki üç eyaletin (Musul, Bağdat ve Basra) birleştirilmesiyle kuruldu. Faysal Ibni Hüseyin, Irak kralı olarak atandı. 1932 yılında kral Faysal ölünce yerine oğlu geçti. Irak monarşisi 1958 yılına kadar sürdü.Irak, 1932 yılında bağımsızlığını ilan etti. Böylelikle bağımsızlığını ilan eden ilk Arap devleti oldu. Milletler Cemiyetine baş vurdu ve üyesi oldu.Irak’ın ilk bağımsız Arap devleti olmasıyla aynı zamanda Pan Arapizmin merkezide oldu.Irak’ta güçlü gerici Arap milliyetçiliği gelişti. Alman Büyükelçisinin nazi propagandası bunda önemli etken oldu. Anti-siyonist aşırı Arap bir politıka izlemesiyle Arap milliyetçiliği en üst düzeye çıkartıldı.Bu propaganda ve kışkırtma sonucu 1-2 Haziran 1941 tarihlerinde Bağdat’da “Farhud” olarak tarihe geçen 160 Musevinin katledilmesi, yüzlercesinin yaralanması, ırza geçme, mallarına el koyma olayı baş gösterdi.Almanya’nın desteği ile nazi yanlısı Reşid Ali, bir darbe ile kısa da olsa –Nisan-Mayıs 1941- iktidara geldi. Bunun üzerine İngiltere, Irak’ı yeniden işgal etti. Reşid Ali ve ekibi Bağdat’tan kaçmak zorunda kaldı. Eski kral, Haziran 1941 yılında tekrar iktidara geldi. Ve 1958 yılına kadar monarşi sürdü.1958 tarihinde General Abdulkerim Kasım önderliğinde askeri bir darbe ile monarşi rejimine son verildi. Abdülkerim Kasım iktidarda uzun süre kalmayı başaramadı. 1963 Şubatında bir darbe ile iktidardan düşürüldü. Bu darbede uzun sürmedi ve Abdülsalim Arif önderliğinde 1963 Kasım ayında karşı bir darbe gerçekleşti. Bu darbeyi 1968 yılında Hasan El-Bekr öndeliğindeki darbe izledi ve Saddam’ın iktidara gelmesinin yolunu açtı. 1968 tarihinde Hasan El-Bekr önderliğinde askeri bir darbe ile iktidar Baas Partisine geçti. 1979 yılında da Saddam Hüseyin iktidar dönemi başladı.Saddam Hüseyin, "Arap sosyalizmi"de denilen aşırı fanatik Arap milliyetçiliğinin önderlerinden biri iddi. Saldırgan, baskıcı, işkenceci ve katliamcı bir diktatör olarak uzun süre Irak yönetimin başında bulundu.Saddam gençliğinde Baas partisinin kurduğu „Cihaz Hanin“ adlı bir terör örgüt içinde yer aldı. Baas karşı olan siyasi grup ve kişilere karşı sayısız terör eylemlerinde bulunarak önlendi. Baas’ın 1963 yılında iktidara gelmesiyle Saddam, Baas karşıtlarının sorgulandığı merkezlerden birinin başına getirildi. Burada muhaliflere akılları donduracak işkenceler yeptığı biliniyor.Baas, Arapça’da yeniden diriliş anlamına gelmektedir. 1940 yılında Suriye’de bir hareket olarak doğdu. Daha sonra Irak’tada gelişti. Ve her iki ülkede iktidar oldular. Faşist birer yönetim kurdular ve tarihe katliamcı diktatörlükler olarak geçtiler.Baas Hareketinin amacı, tüm Arapları tek bir devlet çatısı altında birleştirmekti. Amaç bu olsa da farklı devletlerdeki Baascılar daima düşman kardeşleri oynadılar.Baascılık bir anlamıyla soğuk savaş döneminin Arap ırkçılığının ideolojisiydi. Uzun yıllar Suriye ve Irak’ta iktidar oldular. Birer faşist diktatörlük kurdular. Başta SSCB olmak üzere kendini sosyalist olarak tanımlayan devletler tarafından kabul görüldü ve desteklenildiler. Irak’ta 8 Şubat 1963 tarihinde Arap milliyetçileri(Nasırcılar) ile birlikte iktidara el koyan “Sosyalist Arap  Baas Partisi”, ülkede tarör havası estirdi. Tüm muhalif güçleri kanlı bir şekilde tasviye etti. Fakat Nasırcılar ile Baascılar arasında da iktidar kavgası sürdü. Ekim 1963’te iktidar ortağı Nasırcı kanat, bir iç darbe ile Baas Partisini iktidardan tasviye etti. Baas Partisi bunun rövanşını 1968 yılında aldı. 1968 yılında bir darbe ile Irak’ta ülke yönetimine el koyan Baas Partisi, kanlı bir diktatörlük rejimi kurdu. 1979 yılında Saddam Hüseyin’in Cumhurbaşkanı olduktan sonra rejim daha da katılaştırıldı. Sovyet Blokuyla girdiği ilişkiler sonucu onların parti ve istihbarat örgütlenmesine eş bir örgütlenme yarattı. Kendi istihbarat elemanlarını bu ülkelerde eğitti. İstihbarat örgütlülüğüne dayalı bir sistem oluşturdu. Baas Partisi dışında hiç bir partiye çalışma izni, muhaliflerine aman vermedi. Kanlı bir şekilde hepsini bastırdı. Muhalif güçler, çareyi ya dağlarda, ya yurtdışına kaçmada buldu.Baas Patisi’nin 1958 darbesiyle iktidara el koyan ve Cumhurbaşkanı koltuğuna oturan General Abdulkerim Kasım ile araları iyi değildi. Abdulkerim Kasım’ı bir suikastla tasviye kararı alan Baas Partisi, oluşturulan tim’e Saddam Hüseyin’de alındı. Bu durum açığa çıkınca Saddam önce Suriye, sonra Mısır’a kaçti. 1966 yılında Baas Partisi bölündü. Bir kanada Tikritliler egemen olunca Saddam parti yönetimine girmeyi başardı. Hasan El-Bekr önderliğindeki 17 Temmuz 1968 darbesi Tikritlilere iktidar olmayı sağladı.            Darbe sonrasında oluşturulan Devrim Komuta Konseyi’nde Ahmet Hasan El-Bekir, Saddam Hüseyin, Hardan El-Tikriti, Hammad Şehab, Sadun Gaydan, Hayrullah Talfah, Salah Ömer Ali gibi isimler yer aldı. Bunların çoğu Tikritli olup aralarında akraba olan bağı vardı. Bu gruba yakın bir de Sammarai grubu vardı. Bu grubun başını Abdulhalik Sammarai çekiyordu. Alt düzeyde de olsa iktidar ortağıydılar. Darbenin ikinci yılında bu grup tasfiye edildi. Saddam, boş durmuyordu. 1979'da  Ahmet Hasan El-Bekir'ide tasfiye etti. Böylelikle mensubu olduğu El-Mecid ailesi devlet yönetimine hakim oldu. Ogünden iktidarda düşürüldüğü 2003 yılına kadar Saddam Baas diktatörlüğü, hem iç muhalefeti, hem dış muhalefeti kanlı bir şekilde tasviye etti.Saddam Hüseyin Baas iktidarı otuz yıldan fazla Irak’a hükmetti. Başta Kürdler olmak üzere tüm ulusal topluluklar ve Şiiler bu diktatörlük altında çok acı çektiler. Araplaştırma ve Baaslaştırma temel politıkaları gereği baskı, işkence, kitlesel katliamlar gündelik icraatları oldu.Devam edecek...19 Ağustos 2006

Add new comment

The content of this field is kept private and will not be shown publicly.

Plain text

CAPTCHA This question is for testing whether or not you are a human visitor and to prevent automated spam submissions.