Aso yazisinda kurd tarihini inceleynlerin
kisler uzerine yazdiklari yazilara( xyz kurd kokenliymis) kabaca iki uctan yorum geldiginden bahsetmis. ben sozkonusu uclardan birinin bir elemani olarak ASO nun (ve diger arkadaslarin) cabalarinin okuru olarak da yorum yapma ihtiyaci duydum. bu kez yorumum metod uzerine olacak.
1-adamin adini unuttum ama kenisi biyologdur. biyoloji de ki "basarisi" da oyle azimsanacak gibi degil-Nobel odulu almis biri. bu mevzular degil aslinda benim bu kisiyi burda hatirlamam. Bu bilimci kendi ifadesi ile onu nobel alacak basariya tasiyan metod/yontem in aslinda kendi disiplininden bir hayli zakta bir yerden odunc alinmis bir yontem oldgunu ifade etmistir.
evet lingustik alaninda cok onemli bir teori nin sahibi olan Noam Chomsky nin (kurd okurlari onu daha cok siyasi konulardaki fikirleri ile tanir-kurdlere de osmanli modelini cozum olarak onermistir sanirim istanbul veya diyarbekir ziyaretinde) "generative grammer" tezindeki aciklamayi bizim biolog
biyolojiye uygulayinca ortaya onu nobel odulu almaya kadar tasiyan bir biyolojik bulgu cikmis.
bu ornegi verme nedenin farkli disiplinlerden yontem odunc almanin bazen cok ise yarayacagini hatirlatmaktir. bu noktayi tamamladik.
2- disiplinlerden yonte odunc almak deyince ve tanitimi kisiler uzerinden yapilan (ve bu haliyle yanlis yorumlanabilen) bazi tarih calismalarinda, bu kislerin aslinda daha derindeki ve daha uzunsureli bir tarihi sureci anlamak icin sadece "tracer/ iz birakici" olarak kullanildigini kurd tarih okuyucularina sarih bcimde aktarmalari da beklenir. fiziki blimlerde heterogen ortamlarin daha sonra homojenlesmeye dogru ilerlemesi surecini, karsimin nasil nerde ve hangi hizla oldugunu anlamak icin bir cok "tracer" kullanilir. burda arastirmanin hedefi her hangi bir element olan (mesela Na veya Th veya bambaska bir element) izlemek degil, o elementi izlerken bir suru bilinmeyen , kolay gorulmeyen mekanizmanin ortaya cikartma cabasidir. bu analojideki tracer element in tarih te karsilgi herhangi bir kisi veya aile olabilir. dolayisiyla bylesi bir calismada fokusu kislere dogru kaydiran yorumlarin da (su da kurdmus bu da kurdmus listeleri) fokusu (aso nun son yazisindaki ornekle verirsek) bu adamlar nasil oldu da kilisten kalkip lubnan a vardi-sorusunun cevabini icerecek sureclere yoneltmek lazim. Aso nun yazisinin iceriginde bu var. ancak bu tur tezlerin sunumunda baslik seciminde ve bu tur tezlere aninda gelen kisiye fokus yrumara gereken cevaplara da bu yeterince yok.
3. bu ornegi de proxy (ipucu- tam da karsilgi mi blmiyorum ama uc asagi bes yukari hatirlatmak istedigim anlami karsiliyor) uzerine verecegim. ulusal tarih ile daha da yakindan alakali. diyelim ki dunyanin bugunden 3-5 milyon yil onceki bir donemi hakkinda bilgi elde etmek istiyorsunuz. ne yapacaksiniz?
3-5 milyon (veya 100-500 milyon yil da olabilir) onceki surecleri durumu bugune yansitabilecek bir seyler bumak durumundasiniz, fosil? en populer zamazingo ama sizin aradiginiz sey hakkinda fosil size pek bir bilg vermiyor. sedimenlara bakmak da nafile cunku 3-5 milyon yil onceki sedimen cok farkli bicimlede defalarca degismis olacak. uzatmadan konunuza uygun bir direk kanit bulamadiginiz zaman ona en yakinda duran bir sureci veya bir seyi (proxy) tam da aradiginiz seyin gecmisini cikartmak icin kullanmak drumundasiniz. mesela?
bir dildeki bazi mevzulardaki bazi kelimeler geride belge bulgu artifakt birakmamis tarihi sureclerin proxy si olabilir. ozel kelimeler ozel bir surecin ipucu olabilir. sadece ilk aklima gelen en yakin ornek oldugu icin veriyorum(daha guzelleri elbette bulunabilir) Hemdo hiristiyanlara kurdlerin Fila dedigini, bunun fellah a (tarimci) benzedigini, kurdlerin karsilastigi ilk hiristiyanlarin tarimla ugrasan topluluklar olabiliecegini ( tabi baskasini tarimci diye cagiranin kendisininde arim disinda bir isle istigal etmekte olmasi) vs gibi bir suru proxy bilgiyi onumuze koyuveriyor. daha ustelik ciddi bir arastirma yamadan bu olasiliklar ve kaba saba bilgiler onumuze dsmeye basladi.
ana fikir
bol bol tracerer ve proxy ile tarihimizi desmek durumundayiz.
cunku yuzyillardir gucsuz durumda olanin tarihi baskalarinca ya yok sayilir ya uzeri ortulur ya da tahrif edilir.
burda da isisi in bu kirli pecesini aralamak isiyle ugrasanlara kerdilerini verdikten sonra, ugrastiklari isin ciddiyetine uygun bicimde bu meseleyi presente etmeleri gerektigini de hatirlatmak isterim,
boylece
muhamed ali ile bir sureci anlayacakken
mevzuya listeler karisip
o listelere de necmedin erbakan in adi da karsisinca
haliyle bu mevzu tarihi anlamaktan cikip
asagilik kompleksine derman olmasi beklenen merheme donusuyor.
itiraz burayadir- arastirmaya degil.
bu konuya da aciklik getireyim de
uzerimize yigilan bir suru yanlis anlasilmanin bir parcasi aciga kavusmus olsun.
sikici-sevimsiz br yazi oldu ama
gerekli bir mevzudur.
hurmetler
HeK
tracer (iz) - proxy (ipucu?) ve Isis in pecesi!